ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران

ژئومورفولوژی یکی از ابزارهای شناسایی گسل‌های فعال و مناطق فعال تکتونیکی است. به دلیل وجود دگرشکلی‌های ژئومورفولوژیکی مرتبط با تکتونیک، خاور ایران یکی از گستره‌های فعال تکتونیکی است. وجود گسل‌های راستالغز بلند و هم‌چنین زمین‌درز[1] سیستان در این ناحیه از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. این گسل‌های راستالغ...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: مجید نعمتی, کاملیا یزدانفر
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2022-07-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_41604_dbaf635569942e4df73863a8cebec7bc.pdf
_version_ 1797905465370214400
author مجید نعمتی
کاملیا یزدانفر
author_facet مجید نعمتی
کاملیا یزدانفر
author_sort مجید نعمتی
collection DOAJ
description ژئومورفولوژی یکی از ابزارهای شناسایی گسل‌های فعال و مناطق فعال تکتونیکی است. به دلیل وجود دگرشکلی‌های ژئومورفولوژیکی مرتبط با تکتونیک، خاور ایران یکی از گستره‌های فعال تکتونیکی است. وجود گسل‌های راستالغز بلند و هم‌چنین زمین‌درز[1] سیستان در این ناحیه از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. این گسل‌های راستالغز همگی راست‌گرد می‌باشند. سامانه گسلی نهبندان بلندترین سامانه گسلی خاور ایران است. این سامانه دارای دو گسل خاوری و باختری است که گسل خاوری بلندتر است. این گسل‌ها و گسل‌های پیرامون، زمین‌ریخت‌های گوناگونی را در گستره خاور ایران به وجود آورده‌اند. از این زمین‌ریخت‌های گوناگون می‌توان به جابه‌جایی آبراهه‌های جوان، چین‌ها، سازندها و ایجاد حوزه‌های کششی[2] اشاره نمود. در این پژوهش علاوه بر نمایش زمین‌ریخت‌ها و جابه‌جایی‌های گسلی، فراخاست[3] زمین نیز در پی جنبش و جابه‌جایی تجمعی[4] و درازمدت گسل‌ها بررسی شده است. در این بررسی، از تصاویر ماهواره‌ای[5]MrSID و[6]SRTM کمک گرفته شده است. با به‌کارگیری این تصاویر، بیش‌ترین و کم‌ترین فراخاست اندازه‌گیری شده عمود بر راستای گسل‌ها، به‌ترتیب 200 متر و 1300 متر اندازه‌گیری شده است. بیش‌ترین جابه‌جایی افقی آب‌راهه و سازند اندازه‌گیری شده در راستای گسل‌ها، به‌ترتیب 7782 متر و 13740 متر برآورد شده است. گسل‌ها در برخی نقاط رخنمون دارند. در این مقاله تعدادی از این گسل‌ها که رخنمون آن‌ها قابل‌رؤیت است، مستند شده و بررسی شده‌اند.
first_indexed 2024-04-10T10:05:45Z
format Article
id doaj.art-7660ae0d59f24e4688be7a900cd80761
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-1682
2383-3076
language English
last_indexed 2024-04-10T10:05:45Z
publishDate 2022-07-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj.art-7660ae0d59f24e4688be7a900cd807612023-02-15T17:45:28ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762022-07-01112617510.22067/geoeh.2022.72969.111941604ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایرانمجید نعمتی0کاملیا یزدانفر1دانشیار زلزله‌شناسی بخش زمین‌شناسی دانشکده علوم و مرکز پژوهشی زلزله دانشگاه شهید باهنر کرمان، ایراندکترای زمین‌ساخت، بخش زمین‌شناسی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایرانژئومورفولوژی یکی از ابزارهای شناسایی گسل‌های فعال و مناطق فعال تکتونیکی است. به دلیل وجود دگرشکلی‌های ژئومورفولوژیکی مرتبط با تکتونیک، خاور ایران یکی از گستره‌های فعال تکتونیکی است. وجود گسل‌های راستالغز بلند و هم‌چنین زمین‌درز[1] سیستان در این ناحیه از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. این گسل‌های راستالغز همگی راست‌گرد می‌باشند. سامانه گسلی نهبندان بلندترین سامانه گسلی خاور ایران است. این سامانه دارای دو گسل خاوری و باختری است که گسل خاوری بلندتر است. این گسل‌ها و گسل‌های پیرامون، زمین‌ریخت‌های گوناگونی را در گستره خاور ایران به وجود آورده‌اند. از این زمین‌ریخت‌های گوناگون می‌توان به جابه‌جایی آبراهه‌های جوان، چین‌ها، سازندها و ایجاد حوزه‌های کششی[2] اشاره نمود. در این پژوهش علاوه بر نمایش زمین‌ریخت‌ها و جابه‌جایی‌های گسلی، فراخاست[3] زمین نیز در پی جنبش و جابه‌جایی تجمعی[4] و درازمدت گسل‌ها بررسی شده است. در این بررسی، از تصاویر ماهواره‌ای[5]MrSID و[6]SRTM کمک گرفته شده است. با به‌کارگیری این تصاویر، بیش‌ترین و کم‌ترین فراخاست اندازه‌گیری شده عمود بر راستای گسل‌ها، به‌ترتیب 200 متر و 1300 متر اندازه‌گیری شده است. بیش‌ترین جابه‌جایی افقی آب‌راهه و سازند اندازه‌گیری شده در راستای گسل‌ها، به‌ترتیب 7782 متر و 13740 متر برآورد شده است. گسل‌ها در برخی نقاط رخنمون دارند. در این مقاله تعدادی از این گسل‌ها که رخنمون آن‌ها قابل‌رؤیت است، مستند شده و بررسی شده‌اند.https://geoeh.um.ac.ir/article_41604_dbaf635569942e4df73863a8cebec7bc.pdfخاور ایرانگسل نهبندانزمین‌لرزهژئومورفولوژی و زمین‌ساخت جنبا
spellingShingle مجید نعمتی
کاملیا یزدانفر
ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران
جغرافیا و مخاطرات محیطی
خاور ایران
گسل نهبندان
زمین‌لرزه
ژئومورفولوژی و زمین‌ساخت جنبا
title ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران
title_full ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران
title_fullStr ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران
title_full_unstemmed ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران
title_short ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران
title_sort ژئومورفولوژی سامانه‌های گسلی نهبندان و پیرامون در خاور ایران
topic خاور ایران
گسل نهبندان
زمین‌لرزه
ژئومورفولوژی و زمین‌ساخت جنبا
url https://geoeh.um.ac.ir/article_41604_dbaf635569942e4df73863a8cebec7bc.pdf
work_keys_str_mv AT mjydnʿmty zẖỷwmwrfwlwzẖysạmạnhhạygslynhbndạnwpyrạmwndrkẖạwrạyrạn
AT ḵạmlyạyzdạnfr zẖỷwmwrfwlwzẖysạmạnhhạygslynhbndạnwpyrạmwndrkẖạwrạyrạn