Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma Etkisi
Bu çalışmamızda mütekellim ve aynı zamanda bir müfessir olan Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’nin (ö. 333/944), Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı tefsirinde kıraat farklılıklarından ne ölçüde yararlandığı, kıraat farklılıklarından bahsederken nasıl bir yöntem uyguladığı ve bunun Te’vîlâtü’l-Kur’ân’daki yorumları nasıl...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Arabic |
| Published: |
Nevsehir Haci Bektas Veli University
2020-12-01
|
| Series: | Umde Dini Tetkikler Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1354753 |
| _version_ | 1797355360653148160 |
|---|---|
| author | Mustafa Sağlam |
| author_facet | Mustafa Sağlam |
| author_sort | Mustafa Sağlam |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmamızda mütekellim ve aynı zamanda bir müfessir olan Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’nin (ö. 333/944), Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı tefsirinde kıraat farklılıklarından ne ölçüde yararlandığı, kıraat farklılıklarından bahsederken nasıl bir yöntem uyguladığı ve bunun Te’vîlâtü’l-Kur’ân’daki yorumları nasıl etkilediği incelenecektir. Te’vîlâtü’l-Kur’ân, tefsirde tedvîn faaliyetlerinin başladığı bir dönemde vücuda getirilmiştir. Önemli bir tefsir olması yönüyle de şimdiye kadar birçok yönlerden incelemeye tabi tutulmuştur. Te’vîlâtü’l-Kur’ân, dirayet yöntemiyle yazılan tefsirler içerisinde yer alıyor olmasına rağmen rivayetlerden yararlanmayı da ihmal etmemektedir. Bu nedenle İmam Mâtürîdî, Te’vîlâtü’l-Kur’ân’da kıraatlerle ilgili değerlendirmelerinde detaya girmese de onlardan yararlanmış, kıraatle ilgili rivayet, âhad haber şeklinde gelse bile ondan yararlanılması gerektiğini belirtmiştir. Mâtürîdî bazen fıkhî meselelerin izahında, bazen de açıklamasını yaptığı kelimelerde kabul ettiği manayı delillendirirken kıraatlere başvurmuştur. Kıraatlerden yararlanırken yazım ve kıraat farklılıkları hususunda sahabe mushaflarına sıkça atıfta bulunmuştur. İsim belirtmeden yaptığı nakiller de söz konusudur. Ayrıca, tefsirin yazıldığı zamanda kıraatler henüz tam anlamıyla sahih ve şâz gibi bir tasnife tabi tutulmuş olmadığı için bütün kıraatlerden nakillerde bulunduğunu da söyleyebiliriz. Yine ayet hakkında nakledilen kıraat ve yazım farklılıklarının tamamını dikkate aldığı da olmuştur. Ancak kıraatlerin gerektirdiği manayı her zaman doğru bulmamış, bazen sahabeden gelen genel bir kıraatin yanı sıra farklı bir sahabî kıraatine de yer vermiş, fakat onu delil olarak kabul etmeyip sadece nakletmekle yetinmiştir. Bütün bu hususları, öncelikle Te’vîlâtü’l-Kur’ân’ın özellikle kıraatlerle ilgili açıklamalarından, daha sonra da konu ile ilgili yapılan çalışmalardan nakillerle birlikte makalemizdeele almaya çalışacağız. |
| first_indexed | 2024-03-08T14:10:00Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-77674f926547458a9fc8425837c53ea7 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2667-4939 |
| language | Arabic |
| last_indexed | 2024-03-08T14:10:00Z |
| publishDate | 2020-12-01 |
| publisher | Nevsehir Haci Bektas Veli University |
| record_format | Article |
| series | Umde Dini Tetkikler Dergisi |
| spelling | doaj.art-77674f926547458a9fc8425837c53ea72024-01-14T17:53:36ZaraNevsehir Haci Bektas Veli UniversityUmde Dini Tetkikler Dergisi2667-49392020-12-013222324610.5281/zenodo.4384160371Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma EtkisiMustafa Sağlam0NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİBu çalışmamızda mütekellim ve aynı zamanda bir müfessir olan Ebû Mansûr el-Mâtürîdî’nin (ö. 333/944), Te’vîlâtü’l-Kur’ân adlı tefsirinde kıraat farklılıklarından ne ölçüde yararlandığı, kıraat farklılıklarından bahsederken nasıl bir yöntem uyguladığı ve bunun Te’vîlâtü’l-Kur’ân’daki yorumları nasıl etkilediği incelenecektir. Te’vîlâtü’l-Kur’ân, tefsirde tedvîn faaliyetlerinin başladığı bir dönemde vücuda getirilmiştir. Önemli bir tefsir olması yönüyle de şimdiye kadar birçok yönlerden incelemeye tabi tutulmuştur. Te’vîlâtü’l-Kur’ân, dirayet yöntemiyle yazılan tefsirler içerisinde yer alıyor olmasına rağmen rivayetlerden yararlanmayı da ihmal etmemektedir. Bu nedenle İmam Mâtürîdî, Te’vîlâtü’l-Kur’ân’da kıraatlerle ilgili değerlendirmelerinde detaya girmese de onlardan yararlanmış, kıraatle ilgili rivayet, âhad haber şeklinde gelse bile ondan yararlanılması gerektiğini belirtmiştir. Mâtürîdî bazen fıkhî meselelerin izahında, bazen de açıklamasını yaptığı kelimelerde kabul ettiği manayı delillendirirken kıraatlere başvurmuştur. Kıraatlerden yararlanırken yazım ve kıraat farklılıkları hususunda sahabe mushaflarına sıkça atıfta bulunmuştur. İsim belirtmeden yaptığı nakiller de söz konusudur. Ayrıca, tefsirin yazıldığı zamanda kıraatler henüz tam anlamıyla sahih ve şâz gibi bir tasnife tabi tutulmuş olmadığı için bütün kıraatlerden nakillerde bulunduğunu da söyleyebiliriz. Yine ayet hakkında nakledilen kıraat ve yazım farklılıklarının tamamını dikkate aldığı da olmuştur. Ancak kıraatlerin gerektirdiği manayı her zaman doğru bulmamış, bazen sahabeden gelen genel bir kıraatin yanı sıra farklı bir sahabî kıraatine de yer vermiş, fakat onu delil olarak kabul etmeyip sadece nakletmekle yetinmiştir. Bütün bu hususları, öncelikle Te’vîlâtü’l-Kur’ân’ın özellikle kıraatlerle ilgili açıklamalarından, daha sonra da konu ile ilgili yapılan çalışmalardan nakillerle birlikte makalemizdeele almaya çalışacağız.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1354753kıraattefsirkur'anmâtürîdîte'vîlâtqira’attafsirthe qur’anmâturîdîta’wîlât |
| spellingShingle | Mustafa Sağlam Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma Etkisi Umde Dini Tetkikler Dergisi kıraat tefsir kur'an mâtürîdî te'vîlât qira’at tafsir the qur’an mâturîdî ta’wîlât |
| title | Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma Etkisi |
| title_full | Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma Etkisi |
| title_fullStr | Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma Etkisi |
| title_full_unstemmed | Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma Etkisi |
| title_short | Te’vîlâtü’l Kur’ân’da Kıraat Farklılıkları ve Yoruma Etkisi |
| title_sort | te vilatu l kur an da kiraat farkliliklari ve yoruma etkisi |
| topic | kıraat tefsir kur'an mâtürîdî te'vîlât qira’at tafsir the qur’an mâturîdî ta’wîlât |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1354753 |
| work_keys_str_mv | AT mustafasaglam tevilatulkurandakıraatfarklılıklarıveyorumaetkisi |