طبی‌سازی آسیب‏های اجتماعی: مطالعه موردیِ نظریه جُرم سزار لومبروزو

به فرایند تبدیل وضعیت‏های انسانی به مشکلات قابل‌درمان، طبی‏سازی گفته می‏شود. در این فرآیند، از علوم زیست-پزشکی برای تبیین آسیب‏های اجتماعی و ارائه راه‏های مرتفع کردن و پیشگیری کمک گرفته می‏شود. سزار لومبروزو پزشک و جرم‌شناس ایتالیایی قرن نوزدهم با تحقیقات خود پیرامون ویژگی‌های جسمانی بزهکاران و تمای...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: غلامحسین مقدم حیدری
Format: Article
Language:fas
Published: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه 2023-09-01
Series:روش شناسی علوم انسانی
Subjects:
Online Access:https://method.rihu.ac.ir/article_2089_a8e791cd481038ee9381bae2db4f048c.pdf
Description
Summary:به فرایند تبدیل وضعیت‏های انسانی به مشکلات قابل‌درمان، طبی‏سازی گفته می‏شود. در این فرآیند، از علوم زیست-پزشکی برای تبیین آسیب‏های اجتماعی و ارائه راه‏های مرتفع کردن و پیشگیری کمک گرفته می‏شود. سزار لومبروزو پزشک و جرم‌شناس ایتالیایی قرن نوزدهم با تحقیقات خود پیرامون ویژگی‌های جسمانی بزهکاران و تمایزات آنان با دیگر افراد جامعه، یکی از پیشگامان طبی‏سازی جرم و بزهکاری بود و مکتب جرم‌شناسی پوزیتیویستی و دانش انسان‌شناسی جنایی را پایه‌گذاری کرد. در این مقاله می‏کوشیم فرآیند طبی‌سازی جرم را از منظر روش‏شناسی کار وی بررسی کنیم. ازاین‏رو، در گام نخست، نشان می‏دهیم پیش‏فرض بنیادین پژوهش‏های وی مبتنی بر نظریه تکامل لامارک و داروین است. او معتقد بود ویژگی‏های بزهکاران به منشأ آتاویستی دلالت می‏کند که شرایط جسمی- روانی نیاکان دور خود را بازتولید می‏کند. درواقع، جرم علامتی است از غرایز ابتدایی که در مجرم نهفته است و جنایتکاران نمودی از بازگشت به یک نوع اولیه یا مادون بشری از انسان‏ها هستند. شیوه کار وی در این مرحله استفاده از جمجمه‌شناسی و انسان‌سنجی بود. در گام دوم، نشان می‏دهیم روش کار وی در بررسی جرم و بزهکاری، الگوی تفکر پزشکی مدرن درباره آسیب تنی و درمان آن است. لومبروزو می‏کوشید براساس مفهوم نرمال و غیرنرمال در پژوهش‏های آسیب‌شناسی، معیارهایی برای تمییز انسان بزهکار از انسان‏های نرمال ارائه دهد.
ISSN:1608-7070
2588-5774