تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر
نظریه مکان مرکزى از ابداعات والتر کریستالر، جغرافیدان پرآوازه آلمانى است که براى اولین بار در کتاب او با عنوان «مکان هاى مرکزى در جنوب آلمان» چاپ 1933، طرح شده است. نقطه یا مکان مرکزى به مکانى گفته مى شود که کالا و خدمات را در اختیار نواحى حول و حوش خود قرار مى دهد و از این نظر براى مناطق متعددى...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح
2007-01-01
|
| Series: | اطلاعات جغرافیایی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.sepehr.org/article_27874_1c62c8b2bd978732b73b848e947bc88b.pdf |
| _version_ | 1818539428887396352 |
|---|---|
| author | حسین حاتمی نژاد رسول دارابخانی |
| author_facet | حسین حاتمی نژاد رسول دارابخانی |
| author_sort | حسین حاتمی نژاد |
| collection | DOAJ |
| description | نظریه مکان مرکزى از ابداعات والتر کریستالر، جغرافیدان پرآوازه آلمانى است که براى اولین بار در کتاب او با عنوان «مکان هاى مرکزى در جنوب آلمان» چاپ 1933، طرح شده است. نقطه یا مکان مرکزى به مکانى گفته مى شود که کالا و خدمات را در اختیار نواحى حول و حوش خود قرار مى دهد و از این نظر براى مناطق متعددى مرکزیت دارد و منبع مایحتاج آنها به حساب مى آید. در واقع این نظریه در جهت پاسخگویى به علت توزیع فضایى شهرهاو نظام سلسله مراتب بین آنها طرح ریزى شده است و مرکزیت یک مکان با افزایش و کاهش سرویس دهى به آن مکان افزایش و کاهش مى یابد. در این مقاله ابتدا فرضیات و اصول نظریه کریستالر ارائه شده که براساس فرضیات کریستالر مى توان گفت در این تئورى همه پدیده ها در حالت ایده آل خود قرار گرفته است، چیزى که در حالت واقعى کمتر مى توان آن را یافت. بعد از فرضیات، سلسله مراتب شهرى مورد بررسى قرار گرفته است؛ کریستالر با توجه به مشاهدات خویش در مورد مکان هاى مرکزى جنوب آلمان دریافت که یک نظام سلسله مراتبى در سیستم اقتصادى و ادارى این مکان هاى مرکزى وجود دارد. اعتقاد کریستالر به وجود سلسله مراتب بین مکان هاى مرکزى ناحیه ى جنوبى آلمان، سبب گردید که وى این مکانها را با توجه به میزان جمعیت و درجه مرکزیت آنها طبقه بندى نماید. براساس تئورى مکان هاى مرکزى، توزیع فضایى مکان هاى مرکزى در یک فضاى منظم هندسى بوده که به شکل کثیر الاضلاع هاى قراردادى و متداخل (شش ضلعى) نمایش داده مى شوند. بعد از سلسله مراتب شهرى، مفهوم آستانه و مفهوم حوزه نفوذ کالا و خدمات در نظریه مکان مرکزى، عوامل مؤثر در مراجعه مصرف کنندگان به مکان مرکزى، سنجش فعالیت هاى اقتصادى در نظام سلسله مراتبى و کاربرد مکان هاى مرکزى در برنامه ریزى ناحیه اى مورد بررسى قرار گرفته است و بعد از بررسى این موارد، نظریه کریستالر مورد نقد و بررسى قرار گرفته است و در خاتمه نیز نتیجه گیرى به عمل آمده است. |
| first_indexed | 2024-12-11T21:41:54Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-77f404bbf56942ef92040a636ce5e9d7 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2588-3860 2588-3879 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-11T21:41:54Z |
| publishDate | 2007-01-01 |
| publisher | سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح |
| record_format | Article |
| series | اطلاعات جغرافیایی |
| spelling | doaj.art-77f404bbf56942ef92040a636ce5e9d72022-12-22T00:49:48Zfasسازمان جغرافیایی نیروهای مسلحاطلاعات جغرافیایی2588-38602588-38792007-01-011560656927874تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالرحسین حاتمی نژاد0رسول دارابخانی1عضو هیئت علمى دانشگاه تهراندانشجوى کارشناسى ارشد جغرافیا و برنامه ریزى شهرىنظریه مکان مرکزى از ابداعات والتر کریستالر، جغرافیدان پرآوازه آلمانى است که براى اولین بار در کتاب او با عنوان «مکان هاى مرکزى در جنوب آلمان» چاپ 1933، طرح شده است. نقطه یا مکان مرکزى به مکانى گفته مى شود که کالا و خدمات را در اختیار نواحى حول و حوش خود قرار مى دهد و از این نظر براى مناطق متعددى مرکزیت دارد و منبع مایحتاج آنها به حساب مى آید. در واقع این نظریه در جهت پاسخگویى به علت توزیع فضایى شهرهاو نظام سلسله مراتب بین آنها طرح ریزى شده است و مرکزیت یک مکان با افزایش و کاهش سرویس دهى به آن مکان افزایش و کاهش مى یابد. در این مقاله ابتدا فرضیات و اصول نظریه کریستالر ارائه شده که براساس فرضیات کریستالر مى توان گفت در این تئورى همه پدیده ها در حالت ایده آل خود قرار گرفته است، چیزى که در حالت واقعى کمتر مى توان آن را یافت. بعد از فرضیات، سلسله مراتب شهرى مورد بررسى قرار گرفته است؛ کریستالر با توجه به مشاهدات خویش در مورد مکان هاى مرکزى جنوب آلمان دریافت که یک نظام سلسله مراتبى در سیستم اقتصادى و ادارى این مکان هاى مرکزى وجود دارد. اعتقاد کریستالر به وجود سلسله مراتب بین مکان هاى مرکزى ناحیه ى جنوبى آلمان، سبب گردید که وى این مکانها را با توجه به میزان جمعیت و درجه مرکزیت آنها طبقه بندى نماید. براساس تئورى مکان هاى مرکزى، توزیع فضایى مکان هاى مرکزى در یک فضاى منظم هندسى بوده که به شکل کثیر الاضلاع هاى قراردادى و متداخل (شش ضلعى) نمایش داده مى شوند. بعد از سلسله مراتب شهرى، مفهوم آستانه و مفهوم حوزه نفوذ کالا و خدمات در نظریه مکان مرکزى، عوامل مؤثر در مراجعه مصرف کنندگان به مکان مرکزى، سنجش فعالیت هاى اقتصادى در نظام سلسله مراتبى و کاربرد مکان هاى مرکزى در برنامه ریزى ناحیه اى مورد بررسى قرار گرفته است و بعد از بررسى این موارد، نظریه کریستالر مورد نقد و بررسى قرار گرفته است و در خاتمه نیز نتیجه گیرى به عمل آمده است.http://www.sepehr.org/article_27874_1c62c8b2bd978732b73b848e947bc88b.pdfمکان مرکزىکریستالرسلسله مراتب شهرىآستانهحوزه نفوذ |
| spellingShingle | حسین حاتمی نژاد رسول دارابخانی تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر اطلاعات جغرافیایی مکان مرکزى کریستالر سلسله مراتب شهرى آستانه حوزه نفوذ |
| title | تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر |
| title_full | تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر |
| title_fullStr | تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر |
| title_full_unstemmed | تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر |
| title_short | تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر |
| title_sort | تحلیلى بر نظریه مکان مرکزى کریستالر |
| topic | مکان مرکزى کریستالر سلسله مراتب شهرى آستانه حوزه نفوذ |
| url | http://www.sepehr.org/article_27874_1c62c8b2bd978732b73b848e947bc88b.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥsynḥạtmynzẖạd tḥlylybrnẓryhmḵạnmrḵzyḵrystạlr AT rswldạrạbkẖạny tḥlylybrnẓryhmḵạnmrḵzyḵrystạlr |