Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы

Мақалада мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық (ес, зейін, ойлау) жоғарғы психикалық поцестерді қарым-қатынас арқылы дамытуға байланысты теориялық және эмперикалық тұрғыдан зерттеулердің нәтижелері көрсетілген. Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерінің қарым-қатынас арқылы дамуын...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: A. M. Abilkassym, N. K. Toxanbayeva, H. T. Naubaeva, U. Sh. Zhamirova
Format: Article
Language:English
Published: Al-Farabi Kazakh National University 2021-07-01
Series:Хабаршы. Психология және социология сериясы
Online Access:http://bulletin-psysoc/index.php/1-psy/article/view/1251
_version_ 1797655379753041920
author A. M. Abilkassym
N. K. Toxanbayeva
H. T. Naubaeva
U. Sh. Zhamirova
author_facet A. M. Abilkassym
N. K. Toxanbayeva
H. T. Naubaeva
U. Sh. Zhamirova
author_sort A. M. Abilkassym
collection DOAJ
description Мақалада мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық (ес, зейін, ойлау) жоғарғы психикалық поцестерді қарым-қатынас арқылы дамытуға байланысты теориялық және эмперикалық тұрғыдан зерттеулердің нәтижелері көрсетілген. Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерінің қарым-қатынас арқылы дамуын, олардың қасиеттері мен ерекшеліктерін көрсетеді. Біздің зерттеуімізге 5-6 жастағы Нұр-бөбек балабақшасының (ересек топ), оның ішінде 29 ұл (51,8%) және 27 қыз (48,2%) – 56 тәрбиеленуші қатысты. Тақырыптың өзектілігі – мектепке дейінгі балалардың балабақшада жоғары деңгейде тәрбиеленуін арттыру, қарым-қатынас мәселесін жақсарту мен нәтижелер шығару болып отыр. Балада қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру кезеңдерін бақылай отырып, адамдардағы бастапқы бағдарлауды дамытудағы тәрбиелік рөлді, олардың жағдайын өрескел ажыратуды және тек жақын адамдармен ғана емес, сонымен бірге ересектер мен балалармен қарым-қатынас жасаудың тәсілдерін есте ұстаған жөн. Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестері мен коммуникативтік дағдыларын диагностикалау үшін әдістер батареясы таңдалды: 9 танымдық қабілеттерді бағалау әдісі, эмоционалды жағдайды бағалаудың 2 әдісі (эмоцияларды түсіну және мазасыздық деңгейін анықтау), және коммуникативті дағдыларды бағалайтын 2 әдісі. Қарым-қатынас индикаторлары мен таным процестері арасындағы байланысты талдау үшін Спирменнің корреляциялық коэффициенті қолданылды. Түйін сөздер: танымдық процестер, қарым-қатынас, психика, бала, балабақша.
first_indexed 2024-03-11T17:13:25Z
format Article
id doaj.art-782326e8472f4195b7061d19847ec4cb
institution Directory Open Access Journal
issn 2617-7544
2617-7552
language English
last_indexed 2024-03-11T17:13:25Z
publishDate 2021-07-01
publisher Al-Farabi Kazakh National University
record_format Article
series Хабаршы. Психология және социология сериясы
spelling doaj.art-782326e8472f4195b7061d19847ec4cb2023-10-20T05:51:12ZengAl-Farabi Kazakh National UniversityХабаршы. Психология және социология сериясы2617-75442617-75522021-07-01772Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығыA. M. Abilkassym0N. K. Toxanbayeva1H. T. Naubaeva2U. Sh. Zhamirova3Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы қ.I. Жансүгіров атындағы Жетісу мемлекеттік университеті, Қазақстан, Талдықорған қ.М.Х. Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті, Қазақстан, Тараз қ. Мақалада мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық (ес, зейін, ойлау) жоғарғы психикалық поцестерді қарым-қатынас арқылы дамытуға байланысты теориялық және эмперикалық тұрғыдан зерттеулердің нәтижелері көрсетілген. Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық қабілеттерінің қарым-қатынас арқылы дамуын, олардың қасиеттері мен ерекшеліктерін көрсетеді. Біздің зерттеуімізге 5-6 жастағы Нұр-бөбек балабақшасының (ересек топ), оның ішінде 29 ұл (51,8%) және 27 қыз (48,2%) – 56 тәрбиеленуші қатысты. Тақырыптың өзектілігі – мектепке дейінгі балалардың балабақшада жоғары деңгейде тәрбиеленуін арттыру, қарым-қатынас мәселесін жақсарту мен нәтижелер шығару болып отыр. Балада қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыру кезеңдерін бақылай отырып, адамдардағы бастапқы бағдарлауды дамытудағы тәрбиелік рөлді, олардың жағдайын өрескел ажыратуды және тек жақын адамдармен ғана емес, сонымен бірге ересектер мен балалармен қарым-қатынас жасаудың тәсілдерін есте ұстаған жөн. Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестері мен коммуникативтік дағдыларын диагностикалау үшін әдістер батареясы таңдалды: 9 танымдық қабілеттерді бағалау әдісі, эмоционалды жағдайды бағалаудың 2 әдісі (эмоцияларды түсіну және мазасыздық деңгейін анықтау), және коммуникативті дағдыларды бағалайтын 2 әдісі. Қарым-қатынас индикаторлары мен таным процестері арасындағы байланысты талдау үшін Спирменнің корреляциялық коэффициенті қолданылды. Түйін сөздер: танымдық процестер, қарым-қатынас, психика, бала, балабақша. http://bulletin-psysoc/index.php/1-psy/article/view/1251
spellingShingle A. M. Abilkassym
N. K. Toxanbayeva
H. T. Naubaeva
U. Sh. Zhamirova
Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
Хабаршы. Психология және социология сериясы
title Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
title_full Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
title_fullStr Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
title_full_unstemmed Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
title_short Мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым-қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
title_sort мектеп жасына дейінгі балалардың танымдық процестерін қарым қатынас арқылы дамытудың психологиялық маңыздылығы
url http://bulletin-psysoc/index.php/1-psy/article/view/1251
work_keys_str_mv AT amabilkassym mektepžasynadejíngíbalalardyңtanymdykˌprocesterínkˌarymkˌatynasarkˌylydamytudyңpsihologiâlykˌmaңyzdylyġy
AT nktoxanbayeva mektepžasynadejíngíbalalardyңtanymdykˌprocesterínkˌarymkˌatynasarkˌylydamytudyңpsihologiâlykˌmaңyzdylyġy
AT htnaubaeva mektepžasynadejíngíbalalardyңtanymdykˌprocesterínkˌarymkˌatynasarkˌylydamytudyңpsihologiâlykˌmaңyzdylyġy
AT ushzhamirova mektepžasynadejíngíbalalardyңtanymdykˌprocesterínkˌarymkˌatynasarkˌylydamytudyңpsihologiâlykˌmaңyzdylyġy