Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-koncepta
Prema uticajnoj Bentalovoj teoriji persekutvnog mišljenje, osobe sa ovom vrstom ideja izbegavaju negativna uverenja o sebi tako što negativne događaje objašnjavaju kao namerno počinjene od strane drugih ljudi (koriste spoljašnje personalne atribucije). Cilj ovog istraživanja jeste provera ovih b...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | Bosnian |
| Published: |
Faculty of Philosophy, University of Novi Sad
2011-07-01
|
| Series: | Primenjena Psihologija |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://primenjena.psihologija.ff.uns.ac.rs/index.php/pp/article/view/1124 |
| _version_ | 1819241074621677568 |
|---|---|
| author | Tanja Bošković Zdenka Novović |
| author_facet | Tanja Bošković Zdenka Novović |
| author_sort | Tanja Bošković |
| collection | DOAJ |
| description | Prema uticajnoj Bentalovoj teoriji persekutvnog mišljenje, osobe sa ovom vrstom ideja izbegavaju negativna uverenja o sebi tako što negativne događaje objašnjavaju kao namerno počinjene od strane drugih ljudi (koriste spoljašnje personalne atribucije). Cilj ovog istraživanja jeste provera ovih bazičnih hipoteza Bentalove teorije i utvrđivanje odnosa između paranoidnosti, personalnog atribuiranja negativnih događaja i raskoraka između Aktuelnog, Idealnog i Primoravajućeg self-koncepta. Na uzorku od 150 studenata, oba pola, primenjeni su sledeći instrumenti: Feningšatjnova skala paranoidnosti, Bentalova skala atribucionog stila i Higinsov upitnik selfa. Urađena je analiza glavnih komponenti upitnika paranoidnosti i izolovana su četiri faktora: Hipersenzitivnost, Ogorčenost, Akuzacije i Socijalna anksioznost. Linearne korelacije su ukazale na nisku ali značajnu vezu Hipersenzitivnosti i Ogorčenosti sa diskrepancom Aktuelnog i Idealnog selfa, kao i Ogorčenosti sa diskrepancom Aktuelnog i Primoravajućeg selfa. MANCOVA sa jednim faktorom između subjekata (grupe visoko i nisko sklonih personalnim atribucijama za negativne događaje), jednim faktorom unutar subjekata (četiri dimenzije paranoidnosti) i self-diskrepancama kao kovarijatima potvrdila je pozitivnu vezu između diskrepance Aktuelnog i Idealnog selfa i Hipersenzitiovnosti. Značajna interakcija efekata između i unutar subjekata ukazala je da subjekti skloni personalnom atribuiranju postižu viši skor na dimenziji paranoidnosti – Akuzacije, a oni sa niskom sklonošću ka ovakvom atribuiranju u većoj su meri socijalno anksiozni. Rezultati su diskutovani u svetlu aktuelnih teorija paranoidnosti. |
| first_indexed | 2024-12-23T14:18:08Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-7b571d227b0a4cd89d676c884cab2a81 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1821-0147 2334-7287 |
| language | Bosnian |
| last_indexed | 2024-12-23T14:18:08Z |
| publishDate | 2011-07-01 |
| publisher | Faculty of Philosophy, University of Novi Sad |
| record_format | Article |
| series | Primenjena Psihologija |
| spelling | doaj.art-7b571d227b0a4cd89d676c884cab2a812022-12-21T17:43:51ZbosFaculty of Philosophy, University of Novi SadPrimenjena Psihologija1821-01472334-72872011-07-014210.19090/pp.2011.2.111-126Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-konceptaTanja Bošković0Zdenka Novović1Odsek za psihologiju, Filozofski fakultet u Novom SaduOdsek za psihologiju, Filozofski fakultet u Novom SaduPrema uticajnoj Bentalovoj teoriji persekutvnog mišljenje, osobe sa ovom vrstom ideja izbegavaju negativna uverenja o sebi tako što negativne događaje objašnjavaju kao namerno počinjene od strane drugih ljudi (koriste spoljašnje personalne atribucije). Cilj ovog istraživanja jeste provera ovih bazičnih hipoteza Bentalove teorije i utvrđivanje odnosa između paranoidnosti, personalnog atribuiranja negativnih događaja i raskoraka između Aktuelnog, Idealnog i Primoravajućeg self-koncepta. Na uzorku od 150 studenata, oba pola, primenjeni su sledeći instrumenti: Feningšatjnova skala paranoidnosti, Bentalova skala atribucionog stila i Higinsov upitnik selfa. Urađena je analiza glavnih komponenti upitnika paranoidnosti i izolovana su četiri faktora: Hipersenzitivnost, Ogorčenost, Akuzacije i Socijalna anksioznost. Linearne korelacije su ukazale na nisku ali značajnu vezu Hipersenzitivnosti i Ogorčenosti sa diskrepancom Aktuelnog i Idealnog selfa, kao i Ogorčenosti sa diskrepancom Aktuelnog i Primoravajućeg selfa. MANCOVA sa jednim faktorom između subjekata (grupe visoko i nisko sklonih personalnim atribucijama za negativne događaje), jednim faktorom unutar subjekata (četiri dimenzije paranoidnosti) i self-diskrepancama kao kovarijatima potvrdila je pozitivnu vezu između diskrepance Aktuelnog i Idealnog selfa i Hipersenzitiovnosti. Značajna interakcija efekata između i unutar subjekata ukazala je da subjekti skloni personalnom atribuiranju postižu viši skor na dimenziji paranoidnosti – Akuzacije, a oni sa niskom sklonošću ka ovakvom atribuiranju u većoj su meri socijalno anksiozni. Rezultati su diskutovani u svetlu aktuelnih teorija paranoidnosti.https://primenjena.psihologija.ff.uns.ac.rs/index.php/pp/article/view/1124paranoidnostpersonalno atribuiranjeself diskrepanceMANCOVA |
| spellingShingle | Tanja Bošković Zdenka Novović Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-koncepta Primenjena Psihologija paranoidnost personalno atribuiranje self diskrepance MANCOVA |
| title | Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-koncepta |
| title_full | Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-koncepta |
| title_fullStr | Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-koncepta |
| title_full_unstemmed | Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-koncepta |
| title_short | Odnos paranoidnosti, atribuiranja negativnih događaja i self-koncepta |
| title_sort | odnos paranoidnosti atribuiranja negativnih dogadaja i self koncepta |
| topic | paranoidnost personalno atribuiranje self diskrepance MANCOVA |
| url | https://primenjena.psihologija.ff.uns.ac.rs/index.php/pp/article/view/1124 |
| work_keys_str_mv | AT tanjaboskovic odnosparanoidnostiatribuiranjanegativnihdogađajaiselfkoncepta AT zdenkanovovic odnosparanoidnostiatribuiranjanegativnihdogađajaiselfkoncepta |