Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntıları
Bu çalışmanın konusu, 2016-2019 yılları arasında Orta Anadolu’da konumlanan Sivas iline bağlı Divriği, Kangal, Gürün ve Altınyayla ilçelerinde gerçekleştirilen Pleistosen Dönem yüzey araştırmasının sonuçlarını değerlendirmektir. Çalışmanın amacı, yontmataş buluntular, mağaralar, kaya altı sığınaklar...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Gaziantep University
2024-01-01
|
| Series: | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3290487 |
| _version_ | 1797346572961316864 |
|---|---|
| author | İsmail Baykara Ayşen Açıkkol Faruk Ay Sevgi Tuğçe Gökkurt |
| author_facet | İsmail Baykara Ayşen Açıkkol Faruk Ay Sevgi Tuğçe Gökkurt |
| author_sort | İsmail Baykara |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmanın konusu, 2016-2019 yılları arasında Orta Anadolu’da konumlanan Sivas iline bağlı Divriği, Kangal, Gürün ve Altınyayla ilçelerinde gerçekleştirilen Pleistosen Dönem yüzey araştırmasının sonuçlarını değerlendirmektir. Çalışmanın amacı, yontmataş buluntular, mağaralar, kaya altı sığınakları ve hammadde kaynaklarını tespit etmek ve bulguları Türkiye Paleolitik stratigrafisine eklemektir. Araştırmada “yaya yüzey araştırması yöntemi” kullanılmıştır. Paleolitik dolguların belirlendiği alanlarda yontmataş buluntular toplamış ve tanımlamalar yapılmıştır. Yontmataş buluntular öncelikle Paleolitik dönemlere göre ayrılmıştır ve yontmataş buluntuların teknolojik-tipolojik tanımlamaları yapılmıştır. Araştırmada 16 paleolitik alan tespit edilmiş ve 236 yontmataş tanımlanmıştır. Paleolitik dolgu içeren mağara ya da kaya altı sığınağı bulunamamış ancak Divriği, Kangal ve Gürün’ün volkanik kayaçlar ve çakmaktaşı açısından çok zengin olduğu kaydedilmiştir. Taş aletlerin teknolojik ve tipolojik analizleri, Divriği’de volkanik kayaçların kullanıldığı, Mod 1 endüstrisine benzerlik gösteren bir Alt Paleolitik kültürünün varlığını; Kangal, Gürün ve Altınyayla’da hammadde olarak çakmaktaşının tercih edildiği Orta Paleolitik ve Geç Üst Paleolitik (belki Epipaleolitik) kültürlerinin mevcut olduğunu göstermiştir. Sivas Orta Paleolitik kültürü, Hatay’dan çok Karain Mağarası’nın Orta Paleolitik buluntuları ile benzerlik göstermektedir. Buluntular in-situ olmadığı için radyometrik tarihlendirme yapılamamıştır. Bu çalışma bölgede yürütülen nadir Paleolitik arkeoloji araştırmalarından biridir ve Pleistosen Dönem’de yüksek rakımlı bölgelerde insanların yaşayabildiğini, Sivas’ın Pleistosen’de de önemli bir geçiş bölgesi olduğunu, bölgede en azından iki farklı insan türünün yaşamış olması gerektiğini ortaya koymuştur. |
| first_indexed | 2024-03-08T11:35:24Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-7db6acea2be14341aa226a3645793632 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1303-0094 2149-5459 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T11:35:24Z |
| publishDate | 2024-01-01 |
| publisher | Gaziantep University |
| record_format | Article |
| series | Gaziantep University Journal of Social Sciences |
| spelling | doaj.art-7db6acea2be14341aa226a36457936322024-01-25T12:54:33ZengGaziantep UniversityGaziantep University Journal of Social Sciences1303-00942149-54592024-01-01231386910.21547/jss.1333559136Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntılarıİsmail Baykara0Ayşen Açıkkol1Faruk Ay2Sevgi Tuğçe Gökkurt3GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, ARKEOLOJİ BÖLÜMÜ, PREHİSTORYA ANABİLİM DALISİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ, EDEBİYAT FAKÜLTESİ, ANTROPOLOJİ BÖLÜMÜSİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ, EDEBİYAT FAKÜLTESİ, ANTROPOLOJİ BÖLÜMÜANKARA ÜNİVERSİTESİ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜBu çalışmanın konusu, 2016-2019 yılları arasında Orta Anadolu’da konumlanan Sivas iline bağlı Divriği, Kangal, Gürün ve Altınyayla ilçelerinde gerçekleştirilen Pleistosen Dönem yüzey araştırmasının sonuçlarını değerlendirmektir. Çalışmanın amacı, yontmataş buluntular, mağaralar, kaya altı sığınakları ve hammadde kaynaklarını tespit etmek ve bulguları Türkiye Paleolitik stratigrafisine eklemektir. Araştırmada “yaya yüzey araştırması yöntemi” kullanılmıştır. Paleolitik dolguların belirlendiği alanlarda yontmataş buluntular toplamış ve tanımlamalar yapılmıştır. Yontmataş buluntular öncelikle Paleolitik dönemlere göre ayrılmıştır ve yontmataş buluntuların teknolojik-tipolojik tanımlamaları yapılmıştır. Araştırmada 16 paleolitik alan tespit edilmiş ve 236 yontmataş tanımlanmıştır. Paleolitik dolgu içeren mağara ya da kaya altı sığınağı bulunamamış ancak Divriği, Kangal ve Gürün’ün volkanik kayaçlar ve çakmaktaşı açısından çok zengin olduğu kaydedilmiştir. Taş aletlerin teknolojik ve tipolojik analizleri, Divriği’de volkanik kayaçların kullanıldığı, Mod 1 endüstrisine benzerlik gösteren bir Alt Paleolitik kültürünün varlığını; Kangal, Gürün ve Altınyayla’da hammadde olarak çakmaktaşının tercih edildiği Orta Paleolitik ve Geç Üst Paleolitik (belki Epipaleolitik) kültürlerinin mevcut olduğunu göstermiştir. Sivas Orta Paleolitik kültürü, Hatay’dan çok Karain Mağarası’nın Orta Paleolitik buluntuları ile benzerlik göstermektedir. Buluntular in-situ olmadığı için radyometrik tarihlendirme yapılamamıştır. Bu çalışma bölgede yürütülen nadir Paleolitik arkeoloji araştırmalarından biridir ve Pleistosen Dönem’de yüksek rakımlı bölgelerde insanların yaşayabildiğini, Sivas’ın Pleistosen’de de önemli bir geçiş bölgesi olduğunu, bölgede en azından iki farklı insan türünün yaşamış olması gerektiğini ortaya koymuştur.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3290487alt paleolitikpleistosenorta paleolitiksivaspleistocenelower paleolithicmiddle paleolithicsivas |
| spellingShingle | İsmail Baykara Ayşen Açıkkol Faruk Ay Sevgi Tuğçe Gökkurt Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntıları Gaziantep University Journal of Social Sciences alt paleolitik pleistosen orta paleolitik sivas pleistocene lower paleolithic middle paleolithic sivas |
| title | Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntıları |
| title_full | Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntıları |
| title_fullStr | Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntıları |
| title_full_unstemmed | Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntıları |
| title_short | Orta Anadolu-Sivas’ta Paleolitik Çağ Kalıntıları |
| title_sort | orta anadolu sivas ta paleolitik cag kalintilari |
| topic | alt paleolitik pleistosen orta paleolitik sivas pleistocene lower paleolithic middle paleolithic sivas |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3290487 |
| work_keys_str_mv | AT ismailbaykara ortaanadolusivastapaleolitikcagkalıntıları AT aysenacıkkol ortaanadolusivastapaleolitikcagkalıntıları AT farukay ortaanadolusivastapaleolitikcagkalıntıları AT sevgitugcegokkurt ortaanadolusivastapaleolitikcagkalıntıları |