Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili Görüşleri

Bir sûfînin tek başına veya tarikat mensuplarının zikir meclislerinde bir araya gelerek topluca ayağa kalkıp dönmesi anlamına gelen devran, Melâmiyye ve Nakşibendiyye dışındaki tarikatların çoğu tarafından uygulanmıştır. Semâ ve devran konusu zâhir uleması ile sûfiler arasında tartışmalara sebebiyet...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Bedriye Reis
Format: Article
Language:English
Published: Kalem Eğitim Kültür Akademi Derneği 2023-06-01
Series:Sufiyye
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3056275
_version_ 1797238898276958208
author Bedriye Reis
author_facet Bedriye Reis
author_sort Bedriye Reis
collection DOAJ
description Bir sûfînin tek başına veya tarikat mensuplarının zikir meclislerinde bir araya gelerek topluca ayağa kalkıp dönmesi anlamına gelen devran, Melâmiyye ve Nakşibendiyye dışındaki tarikatların çoğu tarafından uygulanmıştır. Semâ ve devran konusu zâhir uleması ile sûfiler arasında tartışmalara sebebiyet vermiş, lehte ve aleyhte pek çok risaleler yazılmış ve fetvalar verilmiştir. 16. yüzyılda Osmanlı toplumunda ciddi düzeyde cereyan eden semâ ve devran tartışmaları, 17. yüzyılda Kadızâdeliler’in cehrî zikir ve devran icra eden tarikat mensuplarına yönelik fiili müdahalelerine kadar varmıştır. Kadızâdeli hareketin lideri konumunda olan Kadızâde Mehmet Efendi’nin tasavvuf ve sûfîler aleyhindeki söylemlerine karşı en güçlü tepki Halvetiyye meşayıhından olan Abdülmecid Sivâsî’den gelmiştir. Kadızade Mehmet Efendi’den sonra takipçilerinden Üstüvânî Mehmet Efendi de semâ ve devran karşıtlığını sürdürmeye devam etmiş, onun karşısında ise Abdülahad Nûri yer almıştır. Semâ ve devranı savunmak için risale kaleme alan sûfîler arasında Abdülahad Nûri ve halifesi Seyyid Hüseyin Efendi de vardır. Bu makalede devran müdâfaaları literatürüne katkı sağlamak amacıyla Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve iânetü erbâbi’t-tarîka isimli eseri çerçevesinde zikir, semâ ve devran hakkındaki görüşleri ele alınmıştır.
first_indexed 2024-04-24T17:42:57Z
format Article
id doaj.art-7f74c7b4d9aa453284017455bba00f44
institution Directory Open Access Journal
issn 2791-6650
2791-6804
language English
last_indexed 2024-04-24T17:42:57Z
publishDate 2023-06-01
publisher Kalem Eğitim Kültür Akademi Derneği
record_format Article
series Sufiyye
spelling doaj.art-7f74c7b4d9aa453284017455bba00f442024-03-27T20:28:01ZengKalem Eğitim Kültür Akademi DerneğiSufiyye2791-66502791-68042023-06-0114599410.46231/sufiyye.1276215780Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili GörüşleriBedriye Reis0ABANT İZZET BAYSAL ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİBir sûfînin tek başına veya tarikat mensuplarının zikir meclislerinde bir araya gelerek topluca ayağa kalkıp dönmesi anlamına gelen devran, Melâmiyye ve Nakşibendiyye dışındaki tarikatların çoğu tarafından uygulanmıştır. Semâ ve devran konusu zâhir uleması ile sûfiler arasında tartışmalara sebebiyet vermiş, lehte ve aleyhte pek çok risaleler yazılmış ve fetvalar verilmiştir. 16. yüzyılda Osmanlı toplumunda ciddi düzeyde cereyan eden semâ ve devran tartışmaları, 17. yüzyılda Kadızâdeliler’in cehrî zikir ve devran icra eden tarikat mensuplarına yönelik fiili müdahalelerine kadar varmıştır. Kadızâdeli hareketin lideri konumunda olan Kadızâde Mehmet Efendi’nin tasavvuf ve sûfîler aleyhindeki söylemlerine karşı en güçlü tepki Halvetiyye meşayıhından olan Abdülmecid Sivâsî’den gelmiştir. Kadızade Mehmet Efendi’den sonra takipçilerinden Üstüvânî Mehmet Efendi de semâ ve devran karşıtlığını sürdürmeye devam etmiş, onun karşısında ise Abdülahad Nûri yer almıştır. Semâ ve devranı savunmak için risale kaleme alan sûfîler arasında Abdülahad Nûri ve halifesi Seyyid Hüseyin Efendi de vardır. Bu makalede devran müdâfaaları literatürüne katkı sağlamak amacıyla Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve iânetü erbâbi’t-tarîka isimli eseri çerçevesinde zikir, semâ ve devran hakkındaki görüşleri ele alınmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3056275sufismsamāʿdawrān (whirling dance)dhikrseyyid hüseyintasavvufsemâdevranzikirseyyid hüseyin
spellingShingle Bedriye Reis
Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili Görüşleri
Sufiyye
sufism
samāʿ
dawrān (whirling dance)
dhikr
seyyid hüseyin
tasavvuf
semâ
devran
zikir
seyyid hüseyin
title Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili Görüşleri
title_full Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili Görüşleri
title_fullStr Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili Görüşleri
title_full_unstemmed Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili Görüşleri
title_short Evhad Şeyhi Seyyid Hüseyin Efendi’nin er-Risâletü’t-devrâniyye ve İânetü erbâbi’t-tarîka Adlı Risâlesi Çerçevesinde Semâ ve Devranla İlgili Görüşleri
title_sort evhad seyhi seyyid huseyin efendi nin er risaletu t devraniyye ve ianetu erbabi t tarika adli risalesi cercevesinde sema ve devranla ilgili gorusleri
topic sufism
samāʿ
dawrān (whirling dance)
dhikr
seyyid hüseyin
tasavvuf
semâ
devran
zikir
seyyid hüseyin
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3056275
work_keys_str_mv AT bedriyereis evhadseyhiseyyidhuseyinefendininerrisaletutdevraniyyeveianetuerbabittarikaadlırisalesicercevesindesemavedevranlailgiligorusleri