معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی
جامعه‌گرایی یکی از مکاتب منتقد سنت روشنگری و اندیشه مدرن در منظومة فکری غرب معاصر است. مایکل سندل، السدیر مک‌اینتایر و چارلز تیلور از نظریه‌پردازان اصلی و چهره‌های شناخته شدة این مکتب فکری به طور مشخص به نقد مبانی فلسفی و بنیان‌های لیبرالیسم می‌پردازند. یکی از حوزه‌های رویارویی جامعه‌گرایان با لیبر...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
2017-09-01
|
| Series: | روش شناسی علوم انسانی |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://method.rihu.ac.ir/article_1430_d3db07647d291e6eeeb659d424efdb17.pdf |
| _version_ | 1828860774754287616 |
|---|---|
| author | زهره علوی راد سید محمد علی تقوی |
| author_facet | زهره علوی راد سید محمد علی تقوی |
| author_sort | زهره علوی راد |
| collection | DOAJ |
| description | جامعه‌گرایی یکی از مکاتب منتقد سنت روشنگری و اندیشه مدرن در منظومة فکری غرب معاصر است. مایکل سندل، السدیر مک‌اینتایر و چارلز تیلور از نظریه‌پردازان اصلی و چهره‌های شناخته شدة این مکتب فکری به طور مشخص به نقد مبانی فلسفی و بنیان‌های لیبرالیسم می‌پردازند. یکی از حوزه‌های رویارویی جامعه‌گرایان با لیبرال‌ها معرفت‌شناسی است که این مقاله محورهای اصلی آن را بررسی میکند. اندیشمندان جامعه‌گرا مشترکاً معرفت جهان‌شمول‌گرا و نیز فردگرای لیبرال را نقد میکنند و در مقابل از معرفتی محدود به دو قید تاریخ و اجتماع دفاع میکنند. البته به باور ایشان، تاریخی و اجتماعی شمردن معرفت سبب گرویدن آنان به مسلک ذهنی‌گرایی و نسبی‌گرایی نمی‌شود، بلکه بیانگر محدودیتی است که ذهن آدمی در فرایند شناخت با آن روبهروست. برخلاف نسبی گرایان، جامعه‌گرایان از وجود واقعیت عینی و امکان کشف آن، البته از مجرای اجتماع، سخن می‌گویند. محور مشترک دیگر در معرفت‌شناسی جامعه‌گرایی، باور به لزوم وجود پیوند میان هست و باید است. از اینرو، آنان لیبرالیسم را به دلیل ادعای بی‌طرفی ارزشی و ترویج ایدة جدایی دانش از ارزش مورد انتقاد قرار می‌دهند |
| first_indexed | 2024-12-13T02:45:32Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-804139458a344e7aabd09d5f7bf156df |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1608-7070 2588-5774 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-13T02:45:32Z |
| publishDate | 2017-09-01 |
| publisher | پژوهشگاه حوزه و دانشگاه |
| record_format | Article |
| series | روش شناسی علوم انسانی |
| spelling | doaj.art-804139458a344e7aabd09d5f7bf156df2022-12-22T00:02:11Zfasپژوهشگاه حوزه و دانشگاهروش شناسی علوم انسانی1608-70702588-57742017-09-0123922893101430معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گراییزهره علوی راد0سید محمد علی تقوی1دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهددانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهدجامعه‌گرایی یکی از مکاتب منتقد سنت روشنگری و اندیشه مدرن در منظومة فکری غرب معاصر است. مایکل سندل، السدیر مک‌اینتایر و چارلز تیلور از نظریه‌پردازان اصلی و چهره‌های شناخته شدة این مکتب فکری به طور مشخص به نقد مبانی فلسفی و بنیان‌های لیبرالیسم می‌پردازند. یکی از حوزه‌های رویارویی جامعه‌گرایان با لیبرال‌ها معرفت‌شناسی است که این مقاله محورهای اصلی آن را بررسی میکند. اندیشمندان جامعه‌گرا مشترکاً معرفت جهان‌شمول‌گرا و نیز فردگرای لیبرال را نقد میکنند و در مقابل از معرفتی محدود به دو قید تاریخ و اجتماع دفاع میکنند. البته به باور ایشان، تاریخی و اجتماعی شمردن معرفت سبب گرویدن آنان به مسلک ذهنی‌گرایی و نسبی‌گرایی نمی‌شود، بلکه بیانگر محدودیتی است که ذهن آدمی در فرایند شناخت با آن روبهروست. برخلاف نسبی گرایان، جامعه‌گرایان از وجود واقعیت عینی و امکان کشف آن، البته از مجرای اجتماع، سخن می‌گویند. محور مشترک دیگر در معرفت‌شناسی جامعه‌گرایی، باور به لزوم وجود پیوند میان هست و باید است. از اینرو، آنان لیبرالیسم را به دلیل ادعای بی‌طرفی ارزشی و ترویج ایدة جدایی دانش از ارزش مورد انتقاد قرار می‌دهندhttp://method.rihu.ac.ir/article_1430_d3db07647d291e6eeeb659d424efdb17.pdfجامعه‌گراییلیبرالیسممعرفت‌شناسیتاریخاجتماععینی‌گرایی |
| spellingShingle | زهره علوی راد سید محمد علی تقوی معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی روش شناسی علوم انسانی جامعه‌گرایی لیبرالیسم معرفت‌شناسی تاریخ اجتماع عینی‌گرایی |
| title | معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی |
| title_full | معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی |
| title_fullStr | معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی |
| title_full_unstemmed | معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی |
| title_short | معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی: تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی |
| title_sort | معرفت‌شناسی در مکتب جامعه‌گرایی تلاش توأمان برای مقید ساختن معرفت و گریز از نسبی‌گرایی |
| topic | جامعه‌گرایی لیبرالیسم معرفت‌شناسی تاریخ اجتماع عینی‌گرایی |
| url | http://method.rihu.ac.ir/article_1430_d3db07647d291e6eeeb659d424efdb17.pdf |
| work_keys_str_mv | AT zhrhʿlwyrạd mʿrftsẖnạsydrmḵtbjạmʿhgrạyytlạsẖtwạmạnbrạymqydsạkẖtnmʿrftwgryzạznsbygrạyy AT sydmḥmdʿlytqwy mʿrftsẖnạsydrmḵtbjạmʿhgrạyytlạsẖtwạmạnbrạymqydsạkẖtnmʿrftwgryzạznsbygrạyy |