Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar”
Abdallar, Moğol akınlarıyla Anadolu’ya gelen derviş zümreleridir. Onlar Abdalân-ı Rum topluluklarını oluşturmuş ve el üstünde tutulmuştur. Klasik Türk şiirinde pek çok divanda ele alınan abdallar, âşıklığın simgesi olarak işlenmiştir. Bu şiirlerde abdalların; baş açık yalın ayak dolaşma, dağ yakma v...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Ankara Haci Bayram Veli University
2021-12-01
|
| Series: | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| Online Access: | https://hbvdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/2969 |
| _version_ | 1797910104552505344 |
|---|---|
| author | Erdem SEVİMLİ |
| author_facet | Erdem SEVİMLİ |
| author_sort | Erdem SEVİMLİ |
| collection | DOAJ |
| description | Abdallar, Moğol akınlarıyla Anadolu’ya gelen derviş zümreleridir. Onlar Abdalân-ı Rum topluluklarını oluşturmuş ve el üstünde tutulmuştur. Klasik Türk şiirinde pek çok divanda ele alınan abdallar, âşıklığın simgesi olarak işlenmiştir. Bu şiirlerde abdalların; baş açık yalın ayak dolaşma, dağ yakma ve afyon kullanma gibi üç asıl niteliği olduğu görülmektedir. Şiirlere bakıldığında ilk temel niteliklerine; seyyahlık, dilencilik, mücerret yaşam tarzı, fakirliği sultanlıkla eş değer görme gibi özelliklerin eşlik ettiği görülmektedir. Abdalların vücutlarına ve başlarına elif ya da nal şeklinde yaralar açması, Kerbela matemli bir ritüelle sine dövmeleri ise onların temel niteliklerinden olan dağ yakmalarına karşılık gelmektedir. Abdallar bununla yetinmemiş, yaralarını tedavide meftul bağlamak gibi yöntemler de uygulamışlardır. Onlar, acısını dindirmek için “cür’adân” denilen kaplarda taşıdığı esrarı kullanmış ve cezbe halinde onun verdiği sarhoşluğu yaşamışlardır. Klasik pek çok şair bu durumu, aşk kavramı doğrultusunda ve âşıklık alameti olarak işlemiştir. Bu yolculukta âşık, kendini abdal saymış ve abdallık niteliklerini kendine mal etmiştir. Bu çalışmada abdallık, asıl ve tamamlayıcı nitelikleri çerçevesinde gruplandırılarak ele alınmıştır. Bu kapsamda klasik şiirde abdal âşıklık kavramının bütüncül ve derli toplu hâlde gözler önüne serilmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Klasik Türk şiiri, abdalllık, abdal âşıklık, çeşitli imajlar. |
| first_indexed | 2024-04-10T11:19:05Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-8305672419974e759a0c7da22ca7778c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1306-8253 2147-9895 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-04-10T11:19:05Z |
| publishDate | 2021-12-01 |
| publisher | Ankara Haci Bayram Veli University |
| record_format | Article |
| series | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| spelling | doaj.art-8305672419974e759a0c7da22ca7778c2023-02-15T16:18:43ZdeuAnkara Haci Bayram Veli UniversityTürk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi1306-82532147-98952021-12-01100971224338Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar”Erdem SEVİMLİ0MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞIAbdallar, Moğol akınlarıyla Anadolu’ya gelen derviş zümreleridir. Onlar Abdalân-ı Rum topluluklarını oluşturmuş ve el üstünde tutulmuştur. Klasik Türk şiirinde pek çok divanda ele alınan abdallar, âşıklığın simgesi olarak işlenmiştir. Bu şiirlerde abdalların; baş açık yalın ayak dolaşma, dağ yakma ve afyon kullanma gibi üç asıl niteliği olduğu görülmektedir. Şiirlere bakıldığında ilk temel niteliklerine; seyyahlık, dilencilik, mücerret yaşam tarzı, fakirliği sultanlıkla eş değer görme gibi özelliklerin eşlik ettiği görülmektedir. Abdalların vücutlarına ve başlarına elif ya da nal şeklinde yaralar açması, Kerbela matemli bir ritüelle sine dövmeleri ise onların temel niteliklerinden olan dağ yakmalarına karşılık gelmektedir. Abdallar bununla yetinmemiş, yaralarını tedavide meftul bağlamak gibi yöntemler de uygulamışlardır. Onlar, acısını dindirmek için “cür’adân” denilen kaplarda taşıdığı esrarı kullanmış ve cezbe halinde onun verdiği sarhoşluğu yaşamışlardır. Klasik pek çok şair bu durumu, aşk kavramı doğrultusunda ve âşıklık alameti olarak işlemiştir. Bu yolculukta âşık, kendini abdal saymış ve abdallık niteliklerini kendine mal etmiştir. Bu çalışmada abdallık, asıl ve tamamlayıcı nitelikleri çerçevesinde gruplandırılarak ele alınmıştır. Bu kapsamda klasik şiirde abdal âşıklık kavramının bütüncül ve derli toplu hâlde gözler önüne serilmesi amaçlanmıştır. Anahtar Kelimeler: Klasik Türk şiiri, abdalllık, abdal âşıklık, çeşitli imajlar.https://hbvdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/2969 |
| spellingShingle | Erdem SEVİMLİ Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| title | Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar” |
| title_full | Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar” |
| title_fullStr | Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar” |
| title_full_unstemmed | Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar” |
| title_short | Klasik Şiirde Sinesini Dağlayan Âşık Zümresi “Abdallar” |
| title_sort | klasik siirde sinesini daglayan asik zumresi abdallar |
| url | https://hbvdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/2969 |
| work_keys_str_mv | AT erdemsevimli klasiksiirdesinesinidaglayanasıkzumresiabdallar |