بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر
شناخت شرایط همدیدی و دینامیکی الگوهای گردش جو جهت تحلیل و شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع بارش حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر، شناخت الگوهای بارش حدی بهاره در ارتباط با کمیت‌های دینامیکی طی دوره 50 ساله (2010-1961) در سواحل جنوبی دریای خزر می‌باشد. بدین منظور، داده‌های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل، مؤلفه مد...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2013-08-01
|
| Series: | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://geoeh.um.ac.ir/article_26560_f10943f2f766119769ccf29beed20e7e.pdf |
| _version_ | 1797665142296543232 |
|---|---|
| author | جعفر معصوم پور سماکوش مرتضی میری رضا دوستان جلیل صحرایی |
| author_facet | جعفر معصوم پور سماکوش مرتضی میری رضا دوستان جلیل صحرایی |
| author_sort | جعفر معصوم پور سماکوش |
| collection | DOAJ |
| description | شناخت شرایط همدیدی و دینامیکی الگوهای گردش جو جهت تحلیل و شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع بارش حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر، شناخت الگوهای بارش حدی بهاره در ارتباط با کمیت‌های دینامیکی طی دوره 50 ساله (2010-1961) در سواحل جنوبی دریای خزر می‌باشد. بدین منظور، داده‌های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل، مؤلفه مداری(u) و نصف‌النهاری(v) باد، نم ویژه و سرعت قائم مرکزملی پیش بینی محیطی و پژوهش جوّی آمریکا با تفکیک مکانی 5/2 درجه استفاده گردید. در ادامه کمیت‌های دینامیکی: تاوایی نسبی، نمودار هاو‌مولر تاوایی، سرعت قائم، میدان‌های باد واگرایی - همگرایی و نیمرخ قائم تعیین گردید. نتایج نشان داد، بارش های حدی بهاره سواحل جنوبی دریای خزر از 4 الگوی دینامیکی تبعیت می‌کنند. الگوی اول، سامانه بندالی امگایی واقع در شرق اروپا و کوه های اورال- الگوی دوم، سیکلون های مدیترانه‌ای -الگوی سوم، سامانه بندالی شکل گرفته بر روی سیبری و آسیای میانه و الگوی چهارم، شگل‌گیری سامانه بندالی عامل اصلی بارش بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر می باشند. این الگو تا حدودی شبیه به الگوی اول بوده با این تفاوت که، گسترش پرفشار جنب حاره به سمت شمال در فصل بهار غیرعادی است. بررسی کمیت‌های دینامیکی طی فعالیت سامانه ها نشان دهنده سرعت قائم منفی جو، تاوایی مثبت و منطقه همگرایی بر روی سواحل خزر می باشد. مجموعه این عوامل حاکی از وجود شرایط مناسب برای صعود دینامیکی هوای جو منطقه و صعود سریع ذرات به سطوح میانی و فوقانی جو بوده که ریزش‌های سنگین بهاره را موجب می شود. |
| first_indexed | 2024-03-11T19:39:41Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-839c283720464f1a8678d46fb9f045c8 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-1682 2383-3076 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-11T19:39:41Z |
| publishDate | 2013-08-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | جغرافیا و مخاطرات محیطی |
| spelling | doaj.art-839c283720464f1a8678d46fb9f045c82023-10-06T13:04:46ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762013-08-012210.22067/geo.v0i0.1942226560بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزرجعفر معصوم پور سماکوش0مرتضی میری1رضا دوستان2جلیل صحرایی3رازی کرمانشاهدانشگاه تهرانفردوسی مشهددانشگاه رازی کرمانشاهشناخت شرایط همدیدی و دینامیکی الگوهای گردش جو جهت تحلیل و شناسایی عوامل مؤثر بر وقوع بارش حائز اهمیت است. هدف پژوهش حاضر، شناخت الگوهای بارش حدی بهاره در ارتباط با کمیت‌های دینامیکی طی دوره 50 ساله (2010-1961) در سواحل جنوبی دریای خزر می‌باشد. بدین منظور، داده‌های روزانه ارتفاع ژئوپتانسیل، مؤلفه مداری(u) و نصف‌النهاری(v) باد، نم ویژه و سرعت قائم مرکزملی پیش بینی محیطی و پژوهش جوّی آمریکا با تفکیک مکانی 5/2 درجه استفاده گردید. در ادامه کمیت‌های دینامیکی: تاوایی نسبی، نمودار هاو‌مولر تاوایی، سرعت قائم، میدان‌های باد واگرایی - همگرایی و نیمرخ قائم تعیین گردید. نتایج نشان داد، بارش های حدی بهاره سواحل جنوبی دریای خزر از 4 الگوی دینامیکی تبعیت می‌کنند. الگوی اول، سامانه بندالی امگایی واقع در شرق اروپا و کوه های اورال- الگوی دوم، سیکلون های مدیترانه‌ای -الگوی سوم، سامانه بندالی شکل گرفته بر روی سیبری و آسیای میانه و الگوی چهارم، شگل‌گیری سامانه بندالی عامل اصلی بارش بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر می باشند. این الگو تا حدودی شبیه به الگوی اول بوده با این تفاوت که، گسترش پرفشار جنب حاره به سمت شمال در فصل بهار غیرعادی است. بررسی کمیت‌های دینامیکی طی فعالیت سامانه ها نشان دهنده سرعت قائم منفی جو، تاوایی مثبت و منطقه همگرایی بر روی سواحل خزر می باشد. مجموعه این عوامل حاکی از وجود شرایط مناسب برای صعود دینامیکی هوای جو منطقه و صعود سریع ذرات به سطوح میانی و فوقانی جو بوده که ریزش‌های سنگین بهاره را موجب می شود.https://geoeh.um.ac.ir/article_26560_f10943f2f766119769ccf29beed20e7e.pdfتاواییواگراییهمگراییامگادینامیکبارش حدّیخزر |
| spellingShingle | جعفر معصوم پور سماکوش مرتضی میری رضا دوستان جلیل صحرایی بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر جغرافیا و مخاطرات محیطی تاوایی واگرایی همگرایی امگا دینامیک بارش حدّی خزر |
| title | بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر |
| title_full | بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر |
| title_fullStr | بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر |
| title_full_unstemmed | بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر |
| title_short | بررسی همدیدی- دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر |
| title_sort | بررسی همدیدی دینامیکی الگوهای بارش حدی بهاره در سواحل جنوبی دریای خزر |
| topic | تاوایی واگرایی همگرایی امگا دینامیک بارش حدّی خزر |
| url | https://geoeh.um.ac.ir/article_26560_f10943f2f766119769ccf29beed20e7e.pdf |
| work_keys_str_mv | AT jʿfrmʿṣwmpwrsmạḵwsẖ brrsyhmdydydynạmyḵyạlgwhạybạrsẖḥdybhạrhdrswạḥljnwbydryạykẖzr AT mrtḍymyry brrsyhmdydydynạmyḵyạlgwhạybạrsẖḥdybhạrhdrswạḥljnwbydryạykẖzr AT rḍạdwstạn brrsyhmdydydynạmyḵyạlgwhạybạrsẖḥdybhạrhdrswạḥljnwbydryạykẖzr AT jlylṣḥrạyy brrsyhmdydydynạmyḵyạlgwhạybạrsẖḥdybhạrhdrswạḥljnwbydryạykẖzr |