Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z Cezarei
Dwie dramatyczne sytuacje społeczne, związane z wybuchem choroby o charakterze epidemicznym, opisane przez Tukidydesa oraz Prokopiusza z Cezarei oddziela niemal tysiąc lat rozpiętości czasowej. Obydwaj ci autorzy byli naocznymi świadkami przedstawianych wydarzeń, Tukidydes ponadto sam zaraził się,...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
The John Paul II Catholic University of Lublin
2021-06-01
|
| Series: | Vox Patrum |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/11846 |
| _version_ | 1797753755750367232 |
|---|---|
| author | Małgorzata Siwicka |
| author_facet | Małgorzata Siwicka |
| author_sort | Małgorzata Siwicka |
| collection | DOAJ |
| description |
Dwie dramatyczne sytuacje społeczne, związane z wybuchem choroby o charakterze epidemicznym, opisane przez Tukidydesa oraz Prokopiusza z Cezarei oddziela niemal tysiąc lat rozpiętości czasowej. Obydwaj ci autorzy byli naocznymi świadkami przedstawianych wydarzeń, Tukidydes ponadto sam zaraził się, lecz przeżył tajemniczą chorobę, która spadła na mieszkańców Attyki w pierwszych latach wojny peloponeskiej. Prokopiusz, wzorując się na opisie Tukidydesa, przedstawia najprawdopodobniej pierwszy przypadek dżumy na terenie Europy, która wywarła znacznie większy wpływ na losy mieszkańców Konstantynopola a także całego imperium bizantyńskiego nie tylko w wieku VI po Chr. lecz i w następnych stuleciach. Opis Tukidydesa, zwięzły, z użyciem fachowej terminologii medycznej, dostarcza nie tylko dokładnego obrazu samych objawów tej choroby, lecz także maluje przed oczyma czytelnika różnorodność ludzkich postaw i zachowań w sytuacji skrajnego zagrożenia, w obliczu ciągłego niebezpieczeństwa utraty własnego życia i straty osób najbliższych, kiedy to człowiek nie jest wstanie wywierać jakiegokolwiek wpływu na dotykające go wydarzenia. Tukidydes podkreśla zgubne skutki zarazy, jakie powoduje ona w sferze etycznej i społecznej człowieka. W obliczu ogromu nieszczęścia pojawia się skłonność do odrzucenia zasad religijnych i norm prawnych, co prowadzi do pogoni za szybkim zyskiem i przyjemnością, jak też do zerwania więzi społecznych, pozostawiania bliskich na pastwę choroby. Tukidydes, pozostając pesymistą w ocenie natury ludzkiej, która, jego zdaniem właśnie w takich skrajnych sytuacjach ujawnia swe najciemniejsze strony, nie zapomina jednak o osobach, które zachowały postawę szlachetną, pełną współczucia dla cierpiących. Podkreśla ogromne poświęcenie lekarzy, oraz tych, którzy śpieszyli z pomocą nie tylko rodzinie, ale i opuszczonym w nieszczęściu przyjaciołom, często płacąc za to własnym życiem. Prokopiusz naśladując w strukturze, a nawet w niektórych sformułowaniach swego opisu Tukidydesa, nie rezygnuje bynajmniej z rzetelnego przedstawienia realiów sytuacji, w jakiej się znalazł. Ponieważ jego relacja dotyczy innej choroby, inne są też objawy, które skrupulatnie relacjonuje. Poświęca więcej miejsca działaniom, jakie podjęto, aby opanować chaos panujący w mieście i zorganizować uprzątanie zwłok i pochówki zmarłych, a także wspomina o skutkach, jakie epidemia wywarła w sferze gospodarczej cesarstwa. Podobnie jak Tukidydes, skupia swoją uwagę na zachowaniu człowieka w sytuacji skrajnego zagrożenia i prezentuje cały wachlarz ludzkich postaw: od ludzi pełnych poświęcenia, ryzykujących własnym życiem, aby ratować innych do osób egoistycznie skupionych na pogoni za przyjemnością i użyciem, łamiących prawo i wszelkie zasady religijne. W jego komentarzach pojawia się niekiedy więcej goryczy, a czasami wręcz złośliwości, gdy mówi, iż choroba zabrała najszlachetniejsze, najbardziej wartościowe jednostki, a pozostawiła przy życiu wyjątkowo podłych i nikczemnych
|
| first_indexed | 2024-03-12T17:22:32Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-83ce865efde24d84abd7bd2d39c0f958 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0860-9411 2719-3586 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T17:22:32Z |
| publishDate | 2021-06-01 |
| publisher | The John Paul II Catholic University of Lublin |
| record_format | Article |
| series | Vox Patrum |
| spelling | doaj.art-83ce865efde24d84abd7bd2d39c0f9582023-08-05T19:28:24ZengThe John Paul II Catholic University of LublinVox Patrum0860-94112719-35862021-06-017810.31743/vp.11846Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z CezareiMałgorzata Siwicka0Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin Dwie dramatyczne sytuacje społeczne, związane z wybuchem choroby o charakterze epidemicznym, opisane przez Tukidydesa oraz Prokopiusza z Cezarei oddziela niemal tysiąc lat rozpiętości czasowej. Obydwaj ci autorzy byli naocznymi świadkami przedstawianych wydarzeń, Tukidydes ponadto sam zaraził się, lecz przeżył tajemniczą chorobę, która spadła na mieszkańców Attyki w pierwszych latach wojny peloponeskiej. Prokopiusz, wzorując się na opisie Tukidydesa, przedstawia najprawdopodobniej pierwszy przypadek dżumy na terenie Europy, która wywarła znacznie większy wpływ na losy mieszkańców Konstantynopola a także całego imperium bizantyńskiego nie tylko w wieku VI po Chr. lecz i w następnych stuleciach. Opis Tukidydesa, zwięzły, z użyciem fachowej terminologii medycznej, dostarcza nie tylko dokładnego obrazu samych objawów tej choroby, lecz także maluje przed oczyma czytelnika różnorodność ludzkich postaw i zachowań w sytuacji skrajnego zagrożenia, w obliczu ciągłego niebezpieczeństwa utraty własnego życia i straty osób najbliższych, kiedy to człowiek nie jest wstanie wywierać jakiegokolwiek wpływu na dotykające go wydarzenia. Tukidydes podkreśla zgubne skutki zarazy, jakie powoduje ona w sferze etycznej i społecznej człowieka. W obliczu ogromu nieszczęścia pojawia się skłonność do odrzucenia zasad religijnych i norm prawnych, co prowadzi do pogoni za szybkim zyskiem i przyjemnością, jak też do zerwania więzi społecznych, pozostawiania bliskich na pastwę choroby. Tukidydes, pozostając pesymistą w ocenie natury ludzkiej, która, jego zdaniem właśnie w takich skrajnych sytuacjach ujawnia swe najciemniejsze strony, nie zapomina jednak o osobach, które zachowały postawę szlachetną, pełną współczucia dla cierpiących. Podkreśla ogromne poświęcenie lekarzy, oraz tych, którzy śpieszyli z pomocą nie tylko rodzinie, ale i opuszczonym w nieszczęściu przyjaciołom, często płacąc za to własnym życiem. Prokopiusz naśladując w strukturze, a nawet w niektórych sformułowaniach swego opisu Tukidydesa, nie rezygnuje bynajmniej z rzetelnego przedstawienia realiów sytuacji, w jakiej się znalazł. Ponieważ jego relacja dotyczy innej choroby, inne są też objawy, które skrupulatnie relacjonuje. Poświęca więcej miejsca działaniom, jakie podjęto, aby opanować chaos panujący w mieście i zorganizować uprzątanie zwłok i pochówki zmarłych, a także wspomina o skutkach, jakie epidemia wywarła w sferze gospodarczej cesarstwa. Podobnie jak Tukidydes, skupia swoją uwagę na zachowaniu człowieka w sytuacji skrajnego zagrożenia i prezentuje cały wachlarz ludzkich postaw: od ludzi pełnych poświęcenia, ryzykujących własnym życiem, aby ratować innych do osób egoistycznie skupionych na pogoni za przyjemnością i użyciem, łamiących prawo i wszelkie zasady religijne. W jego komentarzach pojawia się niekiedy więcej goryczy, a czasami wręcz złośliwości, gdy mówi, iż choroba zabrała najszlachetniejsze, najbardziej wartościowe jednostki, a pozostawiła przy życiu wyjątkowo podłych i nikczemnych https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/11846epidemiaTukidydesProkopiuszzaraza ateńskadżuma Justynianadżuma |
| spellingShingle | Małgorzata Siwicka Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z Cezarei Vox Patrum epidemia Tukidydes Prokopiusz zaraza ateńska dżuma Justyniana dżuma |
| title | Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z Cezarei |
| title_full | Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z Cezarei |
| title_fullStr | Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z Cezarei |
| title_full_unstemmed | Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z Cezarei |
| title_short | Człowiek w obliczu epidemii - relacja Tukidydesa i Prokopiusza z Cezarei |
| title_sort | czlowiek w obliczu epidemii relacja tukidydesa i prokopiusza z cezarei |
| topic | epidemia Tukidydes Prokopiusz zaraza ateńska dżuma Justyniana dżuma |
| url | https://czasopisma.kul.pl/index.php/vp/article/view/11846 |
| work_keys_str_mv | AT małgorzatasiwicka człowiekwobliczuepidemiirelacjatukidydesaiprokopiuszazcezarei |