Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı Örneği
Rus masal bilimci Vladimir Propp, 1928 yılında “Masalın Morfolojisi” adlı eserini ortaya koymuştur. Propp, bu eserinde masalların yapı özelliklerini belirlemeyi amaçlamıştır. Bunun için de incelediği Rus masallarından yola çıkarak fonksiyon adını verdiği, masala hareket sağlayan davranışlar veya ola...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Hacettepe University
2019-06-01
|
| Series: | Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/45842/454263 |
| _version_ | 1797906884463689728 |
|---|---|
| author | Derya Perk |
| author_facet | Derya Perk |
| author_sort | Derya Perk |
| collection | DOAJ |
| description | Rus masal bilimci Vladimir Propp, 1928 yılında “Masalın Morfolojisi” adlı eserini ortaya koymuştur. Propp, bu
eserinde masalların yapı özelliklerini belirlemeyi amaçlamıştır. Bunun için de incelediği Rus masallarından yola
çıkarak fonksiyon adını verdiği, masala hareket sağlayan davranışlar veya olaylar belirlemiştir. 31 adet olarak
belirlediği bu fonksiyonları ise 7 kişinin üstlendiğini ortaya koymuştur. Buna göre kişi ve fonksiyon sayısı
değişmemekte, ancak fonksiyonların sıralaması değişkenlik gösterebilmektedir. Bunun yanı sıra fonksiyonlar aynı
masal içerisinde çok kez tekrar edebilmektedir. Propp'un bu yaklaşımı günümüzde hala yazılı edebiyat alanında bir
inceleme metodu olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı ise bu edebiyat bilimi inceleme metodunu uyarlamalar
üzerinde kullanmaktır. Bu şekilde sözlü edebiyattan yazılı edebiyata, daha sonrasında ise görsel-işitsel boyuta aktarılan
masalın beyaz perdeye aktarımında ne gibi özelliklerin ortaya çıktığı görülmektedir. Zira film süresi, senarist ve
yönetmen dokunuşları, hatta oyuncu özellikleri gibi faktörlerden dolayı bir değişiklik olağandır. Öyle ki dinleyici ya
da okuyucu olarak zihnimizde oluşturduğumuz masalsı imgeler artık başkaları tarafından belirlenmektedir. Bu noktada
ise önemli olan masal filmi ile masalsı film arasındaki farkı göz ardı etmeden, uyarlanmada oluşan farkları
belirleyebilmektir. Bahsettiğimiz üzere bu da Propp'un yapı inceleme yöntemiyle mümkündür. Bu yöntemle sırası
değişen, çıkarılan ya da eklenen fonksiyonları belirlemek mümkündür. Ayrıca Propp'un 31 fonksiyonu arasında
bulunmamasına rağmen uyarlamaya hareket sağlayan davranışlar da ortaya konulabilmektedir. Son olarak Propp'a ait
olan ya da ortaya çıkan yeni fonksiyonların kim tarafından üstlenildiği de belirlenebilir ve orijinal metinden ne kadar
uzaklaşıldığı ile ilgili veri toplanabilinir. Sonuç olarak bu çalışmada edebiyat alanında masal türü incelemelerinde
kullanılan bu yöntem ile Grimm Kardeşler tarafından yazıya geçirilen "Pamuk Prenses" masalı ve ondan yola çıkarak
çekilen bir masal uyarlaması sekanslara bölünerek incelenmiş ve değişen tüm olgular ortaya konmuştur. Ayrıca
Propp'tan bağımsız olarak eklenen fonksiyonların masala getirdiği hareket de açıklanmıştır. |
| first_indexed | 2024-04-10T10:27:45Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-84fcc4c9c6ba47c2bb44c9725d30bb63 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1301-5737 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-04-10T10:27:45Z |
| publishDate | 2019-06-01 |
| publisher | Hacettepe University |
| record_format | Article |
| series | Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-84fcc4c9c6ba47c2bb44c9725d30bb632023-02-15T16:21:17ZdeuHacettepe UniversityHacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi1301-57372019-06-0136112213210.32600/huefd.45426387Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı ÖrneğiDerya Perk0ANKARA ÜNİVERSİTESİRus masal bilimci Vladimir Propp, 1928 yılında “Masalın Morfolojisi” adlı eserini ortaya koymuştur. Propp, bu eserinde masalların yapı özelliklerini belirlemeyi amaçlamıştır. Bunun için de incelediği Rus masallarından yola çıkarak fonksiyon adını verdiği, masala hareket sağlayan davranışlar veya olaylar belirlemiştir. 31 adet olarak belirlediği bu fonksiyonları ise 7 kişinin üstlendiğini ortaya koymuştur. Buna göre kişi ve fonksiyon sayısı değişmemekte, ancak fonksiyonların sıralaması değişkenlik gösterebilmektedir. Bunun yanı sıra fonksiyonlar aynı masal içerisinde çok kez tekrar edebilmektedir. Propp'un bu yaklaşımı günümüzde hala yazılı edebiyat alanında bir inceleme metodu olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı ise bu edebiyat bilimi inceleme metodunu uyarlamalar üzerinde kullanmaktır. Bu şekilde sözlü edebiyattan yazılı edebiyata, daha sonrasında ise görsel-işitsel boyuta aktarılan masalın beyaz perdeye aktarımında ne gibi özelliklerin ortaya çıktığı görülmektedir. Zira film süresi, senarist ve yönetmen dokunuşları, hatta oyuncu özellikleri gibi faktörlerden dolayı bir değişiklik olağandır. Öyle ki dinleyici ya da okuyucu olarak zihnimizde oluşturduğumuz masalsı imgeler artık başkaları tarafından belirlenmektedir. Bu noktada ise önemli olan masal filmi ile masalsı film arasındaki farkı göz ardı etmeden, uyarlanmada oluşan farkları belirleyebilmektir. Bahsettiğimiz üzere bu da Propp'un yapı inceleme yöntemiyle mümkündür. Bu yöntemle sırası değişen, çıkarılan ya da eklenen fonksiyonları belirlemek mümkündür. Ayrıca Propp'un 31 fonksiyonu arasında bulunmamasına rağmen uyarlamaya hareket sağlayan davranışlar da ortaya konulabilmektedir. Son olarak Propp'a ait olan ya da ortaya çıkan yeni fonksiyonların kim tarafından üstlenildiği de belirlenebilir ve orijinal metinden ne kadar uzaklaşıldığı ile ilgili veri toplanabilinir. Sonuç olarak bu çalışmada edebiyat alanında masal türü incelemelerinde kullanılan bu yöntem ile Grimm Kardeşler tarafından yazıya geçirilen "Pamuk Prenses" masalı ve ondan yola çıkarak çekilen bir masal uyarlaması sekanslara bölünerek incelenmiş ve değişen tüm olgular ortaya konmuştur. Ayrıca Propp'tan bağımsız olarak eklenen fonksiyonların masala getirdiği hareket de açıklanmıştır.https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/45842/454263talegrimm brothers“snow white”proppfunctionadaptationmasalgrimm kardeşlerpamuk prensesproppfonksiyonuyarlama |
| spellingShingle | Derya Perk Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı Örneği Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi tale grimm brothers “snow white” propp function adaptation masal grimm kardeşler pamuk prenses propp fonksiyon uyarlama |
| title | Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı Örneği |
| title_full | Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı Örneği |
| title_fullStr | Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı Örneği |
| title_full_unstemmed | Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı Örneği |
| title_short | Masal Uyarlamalarının Vladimir Propp’un Yaklaşımı ile İncelenmesi “Pamuk Prenses” Masalı Örneği |
| title_sort | masal uyarlamalarinin vladimir propp un yaklasimi ile incelenmesi pamuk prenses masali ornegi |
| topic | tale grimm brothers “snow white” propp function adaptation masal grimm kardeşler pamuk prenses propp fonksiyon uyarlama |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/pub/huefd/issue/45842/454263 |
| work_keys_str_mv | AT deryaperk masaluyarlamalarınınvladimirproppunyaklasımıileincelenmesipamukprensesmasalıornegi |