Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
The article presents results of a repeated analysis of an ornamental comb made from an antler, discovered in an early-medieval open settlement in Stroszki (site 1, Nekla county, Wielkopolska province) from the late 9th century or the beginning of the second half of the 10th century. The settlement...
Main Author: | |
---|---|
Format: | Article |
Language: | ces |
Published: |
Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne WFPiK UAM; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
2020-03-01
|
Series: | Slavia Antiqua |
Subjects: | |
Online Access: | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sla/article/view/22223 |
_version_ | 1797336372445446144 |
---|---|
author | Michał Kara |
author_facet | Michał Kara |
author_sort | Michał Kara |
collection | DOAJ |
description |
The article presents results of a repeated analysis of an ornamental comb made from an antler, discovered in an early-medieval open settlement in Stroszki (site 1, Nekla county, Wielkopolska province) from the late 9th century or the beginning of the second half of the 10th century. The settlement was a part of the backup facilities of the stronghold in Giecz, one of several the so-called central settlements in the Piasts’ oldest state. The comb stands out for its ornaments in the form of a large fish in a net immersed in water, made by engraving the side lining which serves as the comb’s grip. It has been established that it is an exclusive piece of work of Scandinavian craftsmanship, a single specimen or one from a short series that comes from the 9th/10th centuries or the first half of the 10th century. It represents type IB-VIII-1a according to E. Cnotliwy (1973), identical with type B1:2 according to K. Ambrosiani (1981). The ornaments bear a close resemblance to the ornaments on what is considered Frisian combs from the 9th century or, possibly, the early 10th c. An iconographic analysis of the comb has led to a hypothesis that the hygienic activities that it was used for (combing dirt and insects from hair) had a concealed symbolic sense. In this case, the comb together with similar specimens ornamented by slanting checks or filled diamonds reminiscent of a fishnet, performed the function of an anti-demon instrument. The analysed comb has been attributed to the culture of the oldest state of the Piasts where it ended up most probably as a part of ceremonial exchange between the local elites and the elites of the Baltic communities, including Scandinavian ones. It is regarded that the object’s diffusion was facilitated by mental concurrence, combining the then peoples of “barbarian” Europe.
|
first_indexed | 2024-03-08T08:52:21Z |
format | Article |
id | doaj.art-8529aa0b1b1f4518a99d2dbe7f732d8a |
institution | Directory Open Access Journal |
issn | 0080-9993 |
language | ces |
last_indexed | 2024-03-08T08:52:21Z |
publishDate | 2020-03-01 |
publisher | Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne WFPiK UAM; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk |
record_format | Article |
series | Slavia Antiqua |
spelling | doaj.art-8529aa0b1b1f4518a99d2dbe7f732d8a2024-02-01T08:00:59ZcesWydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne WFPiK UAM; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół NaukSlavia Antiqua0080-99932020-03-016010.14746/sa.2019.60.6Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawczeMichał Kara0https://orcid.org/0000-0003-4541-5480Instytut Archeologii i Etnologii PAN – Ośrodek Studiów Pradziejowych i Średniowiecznych, ul. Rubież 46, 61-612 Poznań The article presents results of a repeated analysis of an ornamental comb made from an antler, discovered in an early-medieval open settlement in Stroszki (site 1, Nekla county, Wielkopolska province) from the late 9th century or the beginning of the second half of the 10th century. The settlement was a part of the backup facilities of the stronghold in Giecz, one of several the so-called central settlements in the Piasts’ oldest state. The comb stands out for its ornaments in the form of a large fish in a net immersed in water, made by engraving the side lining which serves as the comb’s grip. It has been established that it is an exclusive piece of work of Scandinavian craftsmanship, a single specimen or one from a short series that comes from the 9th/10th centuries or the first half of the 10th century. It represents type IB-VIII-1a according to E. Cnotliwy (1973), identical with type B1:2 according to K. Ambrosiani (1981). The ornaments bear a close resemblance to the ornaments on what is considered Frisian combs from the 9th century or, possibly, the early 10th c. An iconographic analysis of the comb has led to a hypothesis that the hygienic activities that it was used for (combing dirt and insects from hair) had a concealed symbolic sense. In this case, the comb together with similar specimens ornamented by slanting checks or filled diamonds reminiscent of a fishnet, performed the function of an anti-demon instrument. The analysed comb has been attributed to the culture of the oldest state of the Piasts where it ended up most probably as a part of ceremonial exchange between the local elites and the elites of the Baltic communities, including Scandinavian ones. It is regarded that the object’s diffusion was facilitated by mental concurrence, combining the then peoples of “barbarian” Europe. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sla/article/view/22223StroszkiGieczWielkopolskaScandinaviaFrisiathe first Piast's dominion |
spellingShingle | Michał Kara Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze Slavia Antiqua Stroszki Giecz Wielkopolska Scandinavia Frisia the first Piast's dominion |
title | Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze |
title_full | Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze |
title_fullStr | Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze |
title_full_unstemmed | Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze |
title_short | Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze |
title_sort | ze studiow nad elitarna kultura ludnosci grodow tzw centralnych panstwa pierwszych piastow czyli ponownie o wczesnosredniowiecznym grzebieniu ze stroszek pod gieczem ujecie porownawcze |
topic | Stroszki Giecz Wielkopolska Scandinavia Frisia the first Piast's dominion |
url | https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sla/article/view/22223 |
work_keys_str_mv | AT michałkara zestudiownadelitarnakulturaludnoscigrodowtzwcentralnychpanstwapierwszychpiastowczyliponownieowczesnosredniowiecznymgrzebieniuzestroszekpodgieczemujecieporownawcze |