Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze

The article presents results of a repeated analysis of an ornamental comb made from an antler, discovered in an early-medieval open settlement in Stroszki (site 1, Nekla county, Wielkopolska province) from the late 9th century or the beginning of the second half of the 10th century. The settlement...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Michał Kara
Format: Article
Language:ces
Published: Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne WFPiK UAM; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk 2020-03-01
Series:Slavia Antiqua
Subjects:
Online Access:https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sla/article/view/22223
_version_ 1797336372445446144
author Michał Kara
author_facet Michał Kara
author_sort Michał Kara
collection DOAJ
description The article presents results of a repeated analysis of an ornamental comb made from an antler, discovered in an early-medieval open settlement in Stroszki (site 1, Nekla county, Wielkopolska province) from the late 9th century or the beginning of the second half of the 10th century. The settlement was a part of the backup facilities of the stronghold in Giecz, one of several the so-called central settlements in the Piasts’ oldest state. The comb stands out for its ornaments in the form of a large fish in a net immersed in water, made by engraving the side lining which serves as the comb’s grip. It has been established that it is an exclusive piece of work of Scandinavian craftsmanship, a single specimen or one from a short series that comes from the 9th/10th centuries or the first half of the 10th century. It represents type IB-VIII-1a according to E. Cnotliwy (1973), identical with type B1:2 according to K. Ambrosiani (1981). The ornaments bear a close resemblance to the ornaments on what is considered Frisian combs from the 9th century or, possibly, the early 10th c. An iconographic analysis of the comb has led to a hypothesis that the hygienic activities that it was used for (combing dirt and insects from hair) had a concealed symbolic sense. In this case, the comb together with similar specimens ornamented by slanting checks or filled diamonds reminiscent of a fishnet, performed the function of an anti-demon instrument. The analysed comb has been attributed to the culture of the oldest state of the Piasts where it ended up most probably as a part of ceremonial exchange between the local elites and the elites of the Baltic communities, including Scandinavian ones. It is regarded that the object’s diffusion was facilitated by mental concurrence, combining the then peoples of “barbarian” Europe.
first_indexed 2024-03-08T08:52:21Z
format Article
id doaj.art-8529aa0b1b1f4518a99d2dbe7f732d8a
institution Directory Open Access Journal
issn 0080-9993
language ces
last_indexed 2024-03-08T08:52:21Z
publishDate 2020-03-01
publisher Wydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne WFPiK UAM; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk
record_format Article
series Slavia Antiqua
spelling doaj.art-8529aa0b1b1f4518a99d2dbe7f732d8a2024-02-01T08:00:59ZcesWydawnictwo Poznańskie Studia Polonistyczne WFPiK UAM; Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół NaukSlavia Antiqua0080-99932020-03-016010.14746/sa.2019.60.6Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawczeMichał Kara0https://orcid.org/0000-0003-4541-5480Instytut Archeologii i Etnologii PAN – Ośrodek Studiów Pradziejowych i Średniowiecznych, ul. Rubież 46, 61-612 Poznań The article presents results of a repeated analysis of an ornamental comb made from an antler, discovered in an early-medieval open settlement in Stroszki (site 1, Nekla county, Wielkopolska province) from the late 9th century or the beginning of the second half of the 10th century. The settlement was a part of the backup facilities of the stronghold in Giecz, one of several the so-called central settlements in the Piasts’ oldest state. The comb stands out for its ornaments in the form of a large fish in a net immersed in water, made by engraving the side lining which serves as the comb’s grip. It has been established that it is an exclusive piece of work of Scandinavian craftsmanship, a single specimen or one from a short series that comes from the 9th/10th centuries or the first half of the 10th century. It represents type IB-VIII-1a according to E. Cnotliwy (1973), identical with type B1:2 according to K. Ambrosiani (1981). The ornaments bear a close resemblance to the ornaments on what is considered Frisian combs from the 9th century or, possibly, the early 10th c. An iconographic analysis of the comb has led to a hypothesis that the hygienic activities that it was used for (combing dirt and insects from hair) had a concealed symbolic sense. In this case, the comb together with similar specimens ornamented by slanting checks or filled diamonds reminiscent of a fishnet, performed the function of an anti-demon instrument. The analysed comb has been attributed to the culture of the oldest state of the Piasts where it ended up most probably as a part of ceremonial exchange between the local elites and the elites of the Baltic communities, including Scandinavian ones. It is regarded that the object’s diffusion was facilitated by mental concurrence, combining the then peoples of “barbarian” Europe. https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sla/article/view/22223StroszkiGieczWielkopolskaScandinaviaFrisiathe first Piast's dominion
spellingShingle Michał Kara
Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
Slavia Antiqua
Stroszki
Giecz
Wielkopolska
Scandinavia
Frisia
the first Piast's dominion
title Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
title_full Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
title_fullStr Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
title_full_unstemmed Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
title_short Ze studiów nad elitarną kulturą ludności grodów tzw. centralnych państwa pierwszych Piastów, czyli ponownie o wczesnośredniowiecznym grzebieniu ze Stroszek pod Gieczem. Ujęcie porównawcze
title_sort ze studiow nad elitarna kultura ludnosci grodow tzw centralnych panstwa pierwszych piastow czyli ponownie o wczesnosredniowiecznym grzebieniu ze stroszek pod gieczem ujecie porownawcze
topic Stroszki
Giecz
Wielkopolska
Scandinavia
Frisia
the first Piast's dominion
url https://pressto.amu.edu.pl/index.php/sla/article/view/22223
work_keys_str_mv AT michałkara zestudiownadelitarnakulturaludnoscigrodowtzwcentralnychpanstwapierwszychpiastowczyliponownieowczesnosredniowiecznymgrzebieniuzestroszekpodgieczemujecieporownawcze