Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’)
W artykule poddano analizie dwa południowosłowiańskie herpetonimy, które można odpowiednio sprowadzić do prasłowiańskich prototypów *korvosъsъ (m.) oraz *guja (f.). Pierwszy wyraz jest przejrzystym morfologicznie złożeniem utworzonym w dobie prasłowiańskiej, oznaczającym pierwotnie gada ‘ssącego kr...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Slavistično društvo Slovenije
2023-12-01
|
| Series: | Slavistična Revija |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://srl.si/ojs/srl/article/view/4126 |
| _version_ | 1797347289561300992 |
|---|---|
| author | Krzysztof Tomasz Witczak Andrzej Kowalski Mikołaj Rychło |
| author_facet | Krzysztof Tomasz Witczak Andrzej Kowalski Mikołaj Rychło |
| author_sort | Krzysztof Tomasz Witczak |
| collection | DOAJ |
| description |
W artykule poddano analizie dwa południowosłowiańskie herpetonimy, które można odpowiednio sprowadzić do prasłowiańskich prototypów *korvosъsъ (m.) oraz *guja (f.). Pierwszy wyraz jest przejrzystym morfologicznie złożeniem utworzonym w dobie prasłowiańskiej, oznaczającym pierwotnie gada ‘ssącego krowy’ (por. psł. *korva f. ‘krowa’; psł. *sъsati ‘ssać’). Drugi apelatyw *guja jest dziedzictwem indoeuropejskim i oznacza „krowiego” gada (ie. dial. *gu̯ou̯i̯ā f. ‘duży wąż niejadowity’ ← pie. *gu̯óu̯ii̯os adi. ‘krowi, związany z krową’, *gu̯ou̯ii̯óm n. ‘krowie mleko’), czyli mającego – w przekonaniu niektórych plemion indoeuropejskich – zamiłowanie do wysysania mleka krowom (por. wed. gavyā́ f. ‘pragnienie krowiego mleka’). Dokładnym odpowiednikiem prasłowiańskiego słowa *guja jest łaciński wyraz (sabińskiego lub italskiego pochodzenia) boa, bova (f.) ‘duży wąż niejadowity z rodziny połozowatych (lub pytonów)’ (< *bōi̯ā < prait. *gu̯ou̯i̯ā f.). Sabinowie lub inne plemiona starożytnej Italii niesłusznie oskarżały tego węża o wysysanie mleka krowom i stopniowe wyniszczanie stad bydła rogatego.
|
| first_indexed | 2024-03-08T11:45:37Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-85b19787058a466091882df8ad40fc36 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0350-6894 1855-7570 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T11:45:37Z |
| publishDate | 2023-12-01 |
| publisher | Slavistično društvo Slovenije |
| record_format | Article |
| series | Slavistična Revija |
| spelling | doaj.art-85b19787058a466091882df8ad40fc362024-01-24T21:35:26ZengSlavistično društvo SlovenijeSlavistična Revija0350-68941855-75702023-12-0171410.57589/srl.v71i4.4126Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’)Krzysztof Tomasz Witczak0Andrzej Kowalski1Mikołaj Rychło2Uniwersytet ŁódzkiUniwersytet GdańskiUniwersytet Gdański W artykule poddano analizie dwa południowosłowiańskie herpetonimy, które można odpowiednio sprowadzić do prasłowiańskich prototypów *korvosъsъ (m.) oraz *guja (f.). Pierwszy wyraz jest przejrzystym morfologicznie złożeniem utworzonym w dobie prasłowiańskiej, oznaczającym pierwotnie gada ‘ssącego krowy’ (por. psł. *korva f. ‘krowa’; psł. *sъsati ‘ssać’). Drugi apelatyw *guja jest dziedzictwem indoeuropejskim i oznacza „krowiego” gada (ie. dial. *gu̯ou̯i̯ā f. ‘duży wąż niejadowity’ ← pie. *gu̯óu̯ii̯os adi. ‘krowi, związany z krową’, *gu̯ou̯ii̯óm n. ‘krowie mleko’), czyli mającego – w przekonaniu niektórych plemion indoeuropejskich – zamiłowanie do wysysania mleka krowom (por. wed. gavyā́ f. ‘pragnienie krowiego mleka’). Dokładnym odpowiednikiem prasłowiańskiego słowa *guja jest łaciński wyraz (sabińskiego lub italskiego pochodzenia) boa, bova (f.) ‘duży wąż niejadowity z rodziny połozowatych (lub pytonów)’ (< *bōi̯ā < prait. *gu̯ou̯i̯ā f.). Sabinowie lub inne plemiona starożytnej Italii niesłusznie oskarżały tego węża o wysysanie mleka krowom i stopniowe wyniszczanie stad bydła rogatego. https://srl.si/ojs/srl/article/view/4126archaizmy leksykalnedane etnograficznedziedzictwo prasłowiańskiesłowiańskie wierzenia ludowewęże mlekopije |
| spellingShingle | Krzysztof Tomasz Witczak Andrzej Kowalski Mikołaj Rychło Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’) Slavistična Revija archaizmy leksykalne dane etnograficzne dziedzictwo prasłowiańskie słowiańskie wierzenia ludowe węże mlekopije |
| title | Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’) |
| title_full | Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’) |
| title_fullStr | Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’) |
| title_full_unstemmed | Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’) |
| title_short | Dwa południowosłowiańskie herpetonimy w oświetleniu językoznawczym i etnograficznym (psł. *korvosъsъ ‘wąż Eskulapa’, *guja ‘wąż, żmija’) |
| title_sort | dwa poludniowoslowianskie herpetonimy w oswietleniu jezykoznawczym i etnograficznym psl korvosъsъ waz eskulapa guja waz zmija |
| topic | archaizmy leksykalne dane etnograficzne dziedzictwo prasłowiańskie słowiańskie wierzenia ludowe węże mlekopije |
| url | https://srl.si/ojs/srl/article/view/4126 |
| work_keys_str_mv | AT krzysztoftomaszwitczak dwapołudniowosłowianskieherpetonimywoswietleniujezykoznawczymietnograficznympsłkorvosʺsʺwazeskulapagujawazzmija AT andrzejkowalski dwapołudniowosłowianskieherpetonimywoswietleniujezykoznawczymietnograficznympsłkorvosʺsʺwazeskulapagujawazzmija AT mikołajrychło dwapołudniowosłowianskieherpetonimywoswietleniujezykoznawczymietnograficznympsłkorvosʺsʺwazeskulapagujawazzmija |