| Summary: | Bu çalışmada,
Immanuel Kant’ın 1781 tarihli Arı Usun Eleştirisi ve 1783 tarihli Prolegomena
isimli kitaplarında aritmetik yargıların doğasına dair yapmış olduğu tespitler
değerlendirilecektir. Kant, sözü edilen kitaplarında aritmetik yargıların
tamamının sentetik a priori yargılar olduğunu, hiçbir şekilde kavram analizi
yaparak ya da tanımlara başvurularak temellendirilemeyeceğini ve bu
temellendirmenin saf görüde inşa etmek denilen özel bir işlemi gerektirdiğini
iddia etmiştir. Çalışmada Kant felsefesi bağlamında yargıların nasıl
bölümlendiğine, sentetik a priori yargıların olanağına ve aritmetik yargıların
neden sentetik a priori yargılar olduklarına değinilecektir.
Çalışmanın son
bölümünde ise uzun zamandır tartışma konusu olan ‘bir yargının analitikliği ya
da sentetikliği’ konusunda bunca zamandır gözden kaçtığını düşündüğümüz bir
ayrıma yer vereceğiz. Bizim iddiamız;
tam bir aksiyomatik dizgenin kendisinin analitik bir dizge olarak
çalışmasının ayrı bir şey, o dizgenin kurucu aksiyomlarının analitik olmasının
ayrı bir şey olduğudur.
|
|---|