تحلیل ریخت‌شناسی رودخانه مِرِگ ماهیدشت

رودخانه­ها از نظر شکل کانال و میزان پویایی بسیار متعددند با توجه به ویژگی­های فیزیکی مشترک قابل طبقه­بندی هستند روش طبقه­بندی راسگن پایداری نسبی انواع رودهای مختلف را با استفاده از روابط رسوب و هیدرولیک مورد بررسی قرار می­دهد. در این پژوهش به بررسی رفتار ریخت‌شناسی رودخانه مِرِگ (ماهیدشت) با استفاده...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: رویا پناهی, میترا مشعشعی, سید میثم مشعشعی
Format: Article
Language:fas
Published: University of Tabriz 2022-11-01
Series:هیدروژئومورفولوژی
Subjects:
Online Access:https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_15460_c5eb234f6d18941db10658edf3a68817.pdf
Description
Summary:رودخانه­ها از نظر شکل کانال و میزان پویایی بسیار متعددند با توجه به ویژگی­های فیزیکی مشترک قابل طبقه­بندی هستند روش طبقه­بندی راسگن پایداری نسبی انواع رودهای مختلف را با استفاده از روابط رسوب و هیدرولیک مورد بررسی قرار می­دهد. در این پژوهش به بررسی رفتار ریخت‌شناسی رودخانه مِرِگ (ماهیدشت) با استفاده از روش تجربی راسگن پرداخته شده ­است در ابتدا جهت استخراج متغیرهای ریخت­شناسی مجرا از قبیل شاخص گودافتادگی، نسبت عرض به عمق، ضریب خمیدگی، شیب کانال، در محیط نرم­افزار  HEC-RAS(ورژن 5.0.7) استخراج و مواد بستر حاصل بررسی­های میدانی گردآوری شد. با توجه به تفاوت شیب رودخانه مِرِگ به چهار بازه تقسیم گردید میزان ضریب خمیدگی و شعاع انحنا در محیط GIS (ورژن 10.5) برای هر بخش محاسبه شد. جهت محاسبه رودخانه در سطح II راسگن 44 مقطع عرضی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می­دهد که رودخانه مِرِگ در بازه‌ی اول در رده F6، در بازه‌ی دوم و سوم در رده C6 و در بازه‌ی چهارم رودخانه در رده B6 قرار گرفته­است. مقاطع قرار گرفته در رده F6، میزان شیب بستر زیاد، شاخص گودافتادگی کم و دشت سیلابی کمتر توسعه یافته ­است و پتانسل فرسایش کناره خیلی زیاد بوده است. در مقاطع رده C6 میزان شیب کاهش یافته است علاوه بر آن شاخص گودافتادگی افزایش یافته و دشت سیلابی گسترش پیدا کرده است و تاثیر کنترلی پوشش گیاهی در ثبات دامنه خیلی زیاد است. مقاطع دارای رده B6، میزان شیب کمتر از سایر بازه­ها است، شاخص گودافتادگی متوسط و در نهایت پتانسیل فرسایش کناره کم بوده­است. بنابراین الگوهای مجرای رودخانه مِرِگ (ماهیدشت) و به تبع آن متغیرهای مؤثر در طبقه­بندی و تفکیک مجراها درغالب مقاطع با مدل راسگن مطابقت دارند.
ISSN:2383-3254
2676-4571