Adana Arap Alevilerinde Cenaze Ritüellerindeki Dönüşüm: Daha Az Masraf, Daha Az Külfet
Bu çalışma Adana bölgesinde yaşayan Arap Alevilerinin cenaze ritüellerindeki değişimi betimleyip analiz etmek amacı ile kaleme alınmıştır. Çalışma, ölümle ortaya çıkan tören, ritüel, ayin ve benzeri olguları yapısal-işlevselci yaklaşımla değerlendirmektedir. Yani ölüm olayı ile gerçekleşen toplumsal...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Ankara Haci Bayram Veli University
2022-03-01
|
| Series: | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| Online Access: | https://hbvdergisi.hacibayram.edu.tr/index.php/TKHBVD/article/view/3101 |
| Summary: | Bu çalışma Adana bölgesinde yaşayan Arap Alevilerinin cenaze ritüellerindeki değişimi betimleyip
analiz etmek amacı ile kaleme alınmıştır. Çalışma, ölümle ortaya çıkan tören, ritüel, ayin ve benzeri
olguları yapısal-işlevselci yaklaşımla değerlendirmektedir. Yani ölüm olayı ile gerçekleşen toplumsal
organizasyonların yapının devamı için sahip oldukları işlevler üzerinden bir tartışma yürütülmüştür.
Nitel araştırma yöntemine uygun olarak desenlenmiş çalışmada tematik analiz yöntemi kullanılmıştır.
Alan araştırmaları üç farklı zamanda Adana’nın merkez Yüreğir ilçesinin Yamaçlı (10 katılımcı) ve
Haydaroğlu (5 katılımcı) mahallelerinde yapılmıştır. Veriler araştırmacının grup üyesi olması sebebi
ile daha önce katıldığı cenazelere dair kendi gözlemleri, yarı-yapılandırılmış soru formu aracılığı
ile yüz yüze gerçekleştirilen derinlemesine görüşmeler ve odak grup görüşmeleri ile toplanmıştır.
Görüşmeler sonucu elde edilen veriler ve literatür taramasıyla ortaya çıkan fişlemelerin oluşturduğu
dosyalar tematik analize tabi tutulmadan önce nitel veri analiz programı olan MAXQDA’ya
aktarılmıştır. Metinler 44 kod altında kümelendirilmiş ve şu temalar altında bir araya getirilmişlerdir:
“kefen”, “ölüm anı”, “ölümün duyurulması”, “ölünün yıkanması”, “hımlen (ölüm yemeği)”, “ağıtlar
ve şarkılar”, “7’si”, “yas süreci”, “halk inançları” ve “diğer değişimler”. Alan araştırması sonucunda
bulguların işaret ettiği şey, cenaze ritüellerinin toplumun bütünlüğünü sürdürmede yaptığı katkının,
yani işlevinin, Arap Aleviler özelinde azalmış olduğudur. Bahsi geçen temel başlıklar etrafında
ortaya çıkan tören, ritüel, ayin ve davranış kalıplarında topluluğun geçmişte yaptığı uygulamaların
ya tamamen ortadan kalktığı ya da daha az zahmetli/yorucu hâle geldiği not edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Arap Alevileri, Cenaze ritüelleri, Ölü gömme adetleri, Adana. |
|---|---|
| ISSN: | 1306-8253 2147-9895 |