ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYE
Bu çalışmada Araç ve çevresindeki birimler, jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal olarak incelenmiştir. Araç masifi esas olarak ofiyolitik ve metamorfik kayaçlardan oluşmaktadır. Bölgede hakim olan metamorfik kayaçların Malm öncesinden Kretase'ye kadar değişen yaşlardaki birimlerden oluştuğu bel...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
General Directorate of Mineral Research and Exploration
2000-03-01
|
| Series: | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3941/444098?publisher=mta |
| _version_ | 1797914505274982400 |
|---|---|
| author | Doğan AYDAL |
| author_facet | Doğan AYDAL |
| author_sort | Doğan AYDAL |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmada Araç ve çevresindeki birimler, jeolojik,
mineralojik ve jeokimyasal olarak incelenmiştir. Araç masifi esas olarak
ofiyolitik ve metamorfik kayaçlardan oluşmaktadır. Bölgede hakim olan
metamorfik kayaçların Malm öncesinden Kretase'ye kadar değişen yaşlardaki
birimlerden oluştuğu belirlenmiştir. Daha önceki çalışmalarda Prekambriyen
yaşlı olabilir diye düşünülen Bekirçay formasyonundaki Amfibolitler içindeki
hornblendler kullanılarak K- Ar radyometrik yaş tayinleri yapılmıştır. Elde
edilen yaş değerleri 130 my ile 146 my arasında değişmekte olup, bu değerlerin
oluşum yaşından ziyade, Berriasien'de gerçekleşen retrograd metamorfizmanın
yaşı olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla Bekirçay formasyonunun oluşum yaşının
en az Berriasien'den önce olması gerekmektedir. Bazı çok altere metaofiyolitik
kaya bloklarının ksenolit şeklinde Bekirçay formasyonuna ait birimlerin içinde
görülmesi sebebiyle, Mercimekdere metaofiyolitlerinin oluşum yaşının Bekirçay
formasyonunun oluşumundan da önce olması gerekmektedir. Mercimekdere
metaofiyolitleri hem Bekirçay formasyonuna ait birimler, nemde Kavacık
formasyonu tarafından örtülmüş bulunmaktadır. Bekirçay ve Kavacık
formasyonları, Paleozoyik metasedimentlerinden oluşan ve genelde şist ve
fillitlerin hakim olduğu Dumantepe formasyonu tarafından uyumsuz bir şekilde
örtülmektedir. Çalışılan bölgede Mesozoyik, Yongalıdağ formasyonu, Pelitveren
ofiyolitik melanjı ve serpantinleşmiş, karbonatlaşmış, Silisleşmiş, bir başka
deyişle listvenitleşmiş kayaçlardan oluşan Gemiköy formasyonu ile temsil
edilmektedir. Bu Mesozoyik formasyonlar, biyosparitler ve biyomikritlerin
oluşturduğu Araç formasyonu tarafından transgressif olarak örtülmüştür. Çalışma
alanı ve çevresi Eosen sonrası gerçekleşen bir faylanmanın etkisinde kalmıştır.
Jeokimyasal çalışmalar, bölgedeki ultramafik kayaçların bir manto farklılaşması
sonucunda oluştuğunu ve bütün mafik kayaçların subalkalin toleyitik bir
magmadan kaynaklandığını göstermektedir. Aynı çalışmalar sonucunda
amfibolitlerin metalumin karakterde olduğu belirlenirken, granat mikaşistlerin
peralümin karakter gösterdiği, epidot amfibolitlerin ise her iki karakteri de
gösterdiği belirlenmiştir. Çalışma alanındaki karbonatlı kayaçların daha çok
kalsitden oluştuğu, dolomit ve diğer minerallerin daha az oranlarda bulunduğu
belirlenmiştir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:27:42Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-89ac874c489a4d229c33d0a47ecac9c6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0026-4563 2651-3048 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:27:42Z |
| publishDate | 2000-03-01 |
| publisher | General Directorate of Mineral Research and Exploration |
| record_format | Article |
| series | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| spelling | doaj.art-89ac874c489a4d229c33d0a47ecac9c62023-02-15T16:15:05ZengGeneral Directorate of Mineral Research and ExplorationBulletin of the Mineral Research and Exploration0026-45632651-30482000-03-01122122424376ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYEDoğan AYDALBu çalışmada Araç ve çevresindeki birimler, jeolojik, mineralojik ve jeokimyasal olarak incelenmiştir. Araç masifi esas olarak ofiyolitik ve metamorfik kayaçlardan oluşmaktadır. Bölgede hakim olan metamorfik kayaçların Malm öncesinden Kretase'ye kadar değişen yaşlardaki birimlerden oluştuğu belirlenmiştir. Daha önceki çalışmalarda Prekambriyen yaşlı olabilir diye düşünülen Bekirçay formasyonundaki Amfibolitler içindeki hornblendler kullanılarak K- Ar radyometrik yaş tayinleri yapılmıştır. Elde edilen yaş değerleri 130 my ile 146 my arasında değişmekte olup, bu değerlerin oluşum yaşından ziyade, Berriasien'de gerçekleşen retrograd metamorfizmanın yaşı olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla Bekirçay formasyonunun oluşum yaşının en az Berriasien'den önce olması gerekmektedir. Bazı çok altere metaofiyolitik kaya bloklarının ksenolit şeklinde Bekirçay formasyonuna ait birimlerin içinde görülmesi sebebiyle, Mercimekdere metaofiyolitlerinin oluşum yaşının Bekirçay formasyonunun oluşumundan da önce olması gerekmektedir. Mercimekdere metaofiyolitleri hem Bekirçay formasyonuna ait birimler, nemde Kavacık formasyonu tarafından örtülmüş bulunmaktadır. Bekirçay ve Kavacık formasyonları, Paleozoyik metasedimentlerinden oluşan ve genelde şist ve fillitlerin hakim olduğu Dumantepe formasyonu tarafından uyumsuz bir şekilde örtülmektedir. Çalışılan bölgede Mesozoyik, Yongalıdağ formasyonu, Pelitveren ofiyolitik melanjı ve serpantinleşmiş, karbonatlaşmış, Silisleşmiş, bir başka deyişle listvenitleşmiş kayaçlardan oluşan Gemiköy formasyonu ile temsil edilmektedir. Bu Mesozoyik formasyonlar, biyosparitler ve biyomikritlerin oluşturduğu Araç formasyonu tarafından transgressif olarak örtülmüştür. Çalışma alanı ve çevresi Eosen sonrası gerçekleşen bir faylanmanın etkisinde kalmıştır. Jeokimyasal çalışmalar, bölgedeki ultramafik kayaçların bir manto farklılaşması sonucunda oluştuğunu ve bütün mafik kayaçların subalkalin toleyitik bir magmadan kaynaklandığını göstermektedir. Aynı çalışmalar sonucunda amfibolitlerin metalumin karakterde olduğu belirlenirken, granat mikaşistlerin peralümin karakter gösterdiği, epidot amfibolitlerin ise her iki karakteri de gösterdiği belirlenmiştir. Çalışma alanındaki karbonatlı kayaçların daha çok kalsitden oluştuğu, dolomit ve diğer minerallerin daha az oranlarda bulunduğu belirlenmiştir.http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3941/444098?publisher=mta-- |
| spellingShingle | Doğan AYDAL ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYE Bulletin of the Mineral Research and Exploration - - |
| title | ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYE |
| title_full | ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYE |
| title_fullStr | ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYE |
| title_full_unstemmed | ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYE |
| title_short | ARAÇ MASİFİNİN JEODİNAMİK SÜREÇLERİ, BATI PONTİDLER, KASTAMONU, TÜRKİYE |
| title_sort | arac masifinin jeodinamik surecleri bati pontidler kastamonu turkiye |
| topic | - - |
| url | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3941/444098?publisher=mta |
| work_keys_str_mv | AT doganaydal aracmasifininjeodinamiksurecleribatipontidlerkastamonuturkiye |