معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز
سابقه و هدف: خاورمیانه، ایران و ازجمله خوزستان در منطقه خشک جهان واقع شده‌اند و پدیده گردوغبار جز ویژگی‌های این مناطق است. کانون‌های بحرانی گردوغبار با وسعت حدود 350 هزار هکتار در استان خوزستان وجود دارند. این مناطق در قالب 7 محدوده مشخص می‌شوند که عبارتند از: جنوب هورالعظیم، شمال خرمشهر، شرق اهواز،...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2021-11-01
|
| Series: | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwfst.gau.ac.ir/article_5809_3d87bd5060e5dccd2cbddfc47b406fa6.pdf |
| _version_ | 1797422714127908864 |
|---|---|
| author | یسنا جلیلی سه بردان محمدرضا کاوسی سینا عطارروشن هاشم حبشی |
| author_facet | یسنا جلیلی سه بردان محمدرضا کاوسی سینا عطارروشن هاشم حبشی |
| author_sort | یسنا جلیلی سه بردان |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: خاورمیانه، ایران و ازجمله خوزستان در منطقه خشک جهان واقع شده‌اند و پدیده گردوغبار جز ویژگی‌های این مناطق است. کانون‌های بحرانی گردوغبار با وسعت حدود 350 هزار هکتار در استان خوزستان وجود دارند. این مناطق در قالب 7 محدوده مشخص می‌شوند که عبارتند از: جنوب هورالعظیم، شمال خرمشهر، شرق اهواز، جنوب شرق اهواز، محدوده بندر امام تا امیدیه، محدوده ماهشهر تا هندیجان و شرق هندیجان. هدف این پژوهش تهیه فهرست فلورستیک گونه‌های گیاهی، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان است.مواد و روش‌ها: فلور منطقه، از رویشگاه‌های طبیعی کانون‌های بحرانی گردوغبار شماره 1، 2 (کانون هورالعظیم) و کانون شماره 4 (کانون جنوب شرق اهواز) منطقه اهواز در فصل بهار و تابستان سال 1398 جمع‌آوری شد. انتخاب این مناطق به علت طرح‌های نهالکاری، ویناس و مالچ نفتی اجرا شده در این کانون‌ها بود. پس از تعیین سطح قطعات نمونه به روش پلات‌های حلزونی ویتاکر، از روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک با ابعاد شبکه 200×150 متر استفاده شد. در مجموع تعداد 135 قطعه نمونه 100 متر مربعی پیاده گردید. در هر قطعه نمونه علاوه بر تعداد و پوشش سطحی، نام علمی گیاهان به تفکیک جنس و گونه مشخص و ثبت گردید.نمونه‌ها با استفاده از منابع گیاهشناسی تا سطح گونه شناسایی شدند.سپس پراکنش جغرافیایی و شکل زیستی آنها تعیین شد.یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 154 گونه گیاهی متعلق به 36 خانواده وجود دارد. بزرگترین خانواده‌های گیاهی منطقه،Chenopodiaceae (24 گونه)، Asteraceae (24 گونه) و Poaceae (22 گونه) است. از نظر شکل زیستی گونه‌های گیاهی منطقه براساس روش رانکایر به ترتیب 68 گونه تروفیت، 44 گونه همی‌کریپتوفیت، 21 گونه فانروفیت،15 گونه کامفیت و 6 گونه کریپتوفیت می‌باشند. در این پژوهش مشخص شد که سهم گونه‌های یکساله در منطقه 60 درصد و سهم گونه‌های چند ساله 40 درصد است. تحلیل پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان داد که 54 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی،40 گونه به ناحیه ایران- تورانی و صحارا- سندی، 18 گونه به ناحیه صحارا- سندی، 13 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی، مدیترانه‌ای و صحارا- سندی(9/0 درصد)،10گونه به ناحیه ایران- تورانی و مدیترانه‌ای، 5 گونه به ناحیه مدیترانه‌ای و صحارا- سندی، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و مدیترانه‌ای، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و صحارا- سندی، 2 گونه جهان وطن، 2 گونه چند ناحیه‌ای و 2 گونه به ناحیه ایران- تورانی و اروپا- سیبری متعلق می‌باشد.نتیجه گیری: در کانون‌های هورالعظیم و جنوب شرق اهواز خانواده‌های Chenopodiaceae، Asteraceae و Poaceae پراکنش بیشتری نسبت به سایر خانواده‌ها داشته‌اند. گونه‌های تروفیت و همی‌کریپتوفیت با فراوانی به ترتیب 68 گونه و 44 گونه نسبت به سایر اشکال زیستی فراوانی بیشتر دارند، همچنین این دسته از گونه‌ها توانستند در شرایط سخت اقلیمی، در منطقه مستقر شوند. |
| first_indexed | 2024-03-09T07:37:28Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-89c2c5564a0b463394813eb9c02aa920 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-2077 2322-2786 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-09T07:37:28Z |
| publishDate | 2021-11-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| spelling | doaj.art-89c2c5564a0b463394813eb9c02aa9202023-12-03T05:29:39ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesپژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل2322-20772322-27862021-11-01283718910.22069/jwfst.2021.18282.18865809معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهوازیسنا جلیلی سه بردان0محمدرضا کاوسی1سینا عطارروشن2هاشم حبشی3دانشجوی دکتری دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،دانشیار دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،استادیار دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایراندانشیار دانشکده علوم جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران،سابقه و هدف: خاورمیانه، ایران و ازجمله خوزستان در منطقه خشک جهان واقع شده‌اند و پدیده گردوغبار جز ویژگی‌های این مناطق است. کانون‌های بحرانی گردوغبار با وسعت حدود 350 هزار هکتار در استان خوزستان وجود دارند. این مناطق در قالب 7 محدوده مشخص می‌شوند که عبارتند از: جنوب هورالعظیم، شمال خرمشهر، شرق اهواز، جنوب شرق اهواز، محدوده بندر امام تا امیدیه، محدوده ماهشهر تا هندیجان و شرق هندیجان. هدف این پژوهش تهیه فهرست فلورستیک گونه‌های گیاهی، تعیین شکل‌های زیستی و پراکنش جغرافیایی گیاهان است.مواد و روش‌ها: فلور منطقه، از رویشگاه‌های طبیعی کانون‌های بحرانی گردوغبار شماره 1، 2 (کانون هورالعظیم) و کانون شماره 4 (کانون جنوب شرق اهواز) منطقه اهواز در فصل بهار و تابستان سال 1398 جمع‌آوری شد. انتخاب این مناطق به علت طرح‌های نهالکاری، ویناس و مالچ نفتی اجرا شده در این کانون‌ها بود. پس از تعیین سطح قطعات نمونه به روش پلات‌های حلزونی ویتاکر، از روش نمونه برداری تصادفی سیستماتیک با ابعاد شبکه 200×150 متر استفاده شد. در مجموع تعداد 135 قطعه نمونه 100 متر مربعی پیاده گردید. در هر قطعه نمونه علاوه بر تعداد و پوشش سطحی، نام علمی گیاهان به تفکیک جنس و گونه مشخص و ثبت گردید.نمونه‌ها با استفاده از منابع گیاهشناسی تا سطح گونه شناسایی شدند.سپس پراکنش جغرافیایی و شکل زیستی آنها تعیین شد.یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد که در منطقه مورد مطالعه 154 گونه گیاهی متعلق به 36 خانواده وجود دارد. بزرگترین خانواده‌های گیاهی منطقه،Chenopodiaceae (24 گونه)، Asteraceae (24 گونه) و Poaceae (22 گونه) است. از نظر شکل زیستی گونه‌های گیاهی منطقه براساس روش رانکایر به ترتیب 68 گونه تروفیت، 44 گونه همی‌کریپتوفیت، 21 گونه فانروفیت،15 گونه کامفیت و 6 گونه کریپتوفیت می‌باشند. در این پژوهش مشخص شد که سهم گونه‌های یکساله در منطقه 60 درصد و سهم گونه‌های چند ساله 40 درصد است. تحلیل پراکنش جغرافیایی گیاهان منطقه نشان داد که 54 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی،40 گونه به ناحیه ایران- تورانی و صحارا- سندی، 18 گونه به ناحیه صحارا- سندی، 13 گونه به ناحیه رویشی ایران- تورانی، مدیترانه‌ای و صحارا- سندی(9/0 درصد)،10گونه به ناحیه ایران- تورانی و مدیترانه‌ای، 5 گونه به ناحیه مدیترانه‌ای و صحارا- سندی، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و مدیترانه‌ای، 4 گونه به ناحیه ایران- تورانی، اروپا- سیبری و صحارا- سندی، 2 گونه جهان وطن، 2 گونه چند ناحیه‌ای و 2 گونه به ناحیه ایران- تورانی و اروپا- سیبری متعلق می‌باشد.نتیجه گیری: در کانون‌های هورالعظیم و جنوب شرق اهواز خانواده‌های Chenopodiaceae، Asteraceae و Poaceae پراکنش بیشتری نسبت به سایر خانواده‌ها داشته‌اند. گونه‌های تروفیت و همی‌کریپتوفیت با فراوانی به ترتیب 68 گونه و 44 گونه نسبت به سایر اشکال زیستی فراوانی بیشتر دارند، همچنین این دسته از گونه‌ها توانستند در شرایط سخت اقلیمی، در منطقه مستقر شوند.https://jwfst.gau.ac.ir/article_5809_3d87bd5060e5dccd2cbddfc47b406fa6.pdfپوشش گیاهیخوزستانخاستگاه جغرافیاییروش ویتاکرشکل زیستی |
| spellingShingle | یسنا جلیلی سه بردان محمدرضا کاوسی سینا عطارروشن هاشم حبشی معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل پوشش گیاهی خوزستان خاستگاه جغرافیایی روش ویتاکر شکل زیستی |
| title | معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز |
| title_full | معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز |
| title_fullStr | معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز |
| title_full_unstemmed | معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز |
| title_short | معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز |
| title_sort | معرفی فلور، شکل زیستی و کوروتیپ رستنی‌ها در کانون‌های گردوغبار جنوب هورالعظیم و جنوب شرق اهواز |
| topic | پوشش گیاهی خوزستان خاستگاه جغرافیایی روش ویتاکر شکل زیستی |
| url | https://jwfst.gau.ac.ir/article_5809_3d87bd5060e5dccd2cbddfc47b406fa6.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ysnạjlylyshbrdạn mʿrfyflwrsẖḵlzystywḵwrwtyprstnyhạdrḵạnwnhạygrdwgẖbạrjnwbhwrạlʿẓymwjnwbsẖrqạhwạz AT mḥmdrḍạḵạwsy mʿrfyflwrsẖḵlzystywḵwrwtyprstnyhạdrḵạnwnhạygrdwgẖbạrjnwbhwrạlʿẓymwjnwbsẖrqạhwạz AT synạʿṭạrrwsẖn mʿrfyflwrsẖḵlzystywḵwrwtyprstnyhạdrḵạnwnhạygrdwgẖbạrjnwbhwrạlʿẓymwjnwbsẖrqạhwạz AT hạsẖmḥbsẖy mʿrfyflwrsẖḵlzystywḵwrwtyprstnyhạdrḵạnwnhạygrdwgẖbạrjnwbhwrạlʿẓymwjnwbsẖrqạhwạz |