تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری
برنامهریزی فضایی شهری کنشی جمعی مربوط به تصمیم‌های مرتبط با به‌کارگیری اجتماعی زمین و یک عمل اجتماعی است؛ به معنای عملی که از راه هم‌رأیی به وسیله دولت منتخب مردم انجام می‌گیرد. بنابراین دولت به مثابه نهادی انگاشته می‌شود که در پی تحقق منفعت عمومی و جبران شکست‌های بازار از طریق قدرت مشروع است. اما...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Kurdistan
2021-07-01
|
| Series: | مطالعات شهری |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61647_1693766a37234628ebcfdbebf59e6401.pdf |
| _version_ | 1828010521882787840 |
|---|---|
| author | مصطفی حسین آبادی محمدحسین شریف زادگان |
| author_facet | مصطفی حسین آبادی محمدحسین شریف زادگان |
| author_sort | مصطفی حسین آبادی |
| collection | DOAJ |
| description | برنامهریزی فضایی شهری کنشی جمعی مربوط به تصمیم‌های مرتبط با به‌کارگیری اجتماعی زمین و یک عمل اجتماعی است؛ به معنای عملی که از راه هم‌رأیی به وسیله دولت منتخب مردم انجام می‌گیرد. بنابراین دولت به مثابه نهادی انگاشته می‌شود که در پی تحقق منفعت عمومی و جبران شکست‌های بازار از طریق قدرت مشروع است. اما سئوال اساسی این است که آیا واقعاً دولت به عنوان یک کل، خیرخواه در برنامهریزی فضایی شهری تنها بر مبنای منفعت عمومی شهر عمل می‌کند؟ هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش بنیادی از دریچه نظریه انتخاب عمومی است که با تمرکز بر نهاد دولت برای تحلیل و درک پیامدهای حاصل از تعامل عناصر موجود در آن، بر شباهت‌های انتخاب افراد در تصمیم‌های بازاری و غیر‌بازاری تأکید دارد. برای این منظور با استفاده از روش‌شناسی مربوط به تحلیل‌های کیفی و پس از دستیابی به شاخص‌های اصلی مرتبط با هر یک از مؤلفه‌های مربوطه، مبتنی بر داده‌های استخراج شده از نظر خبرگان این حوزه و کمی‌سازی این داده‌ها با استفاده از طیف لیکرت، با بهره‌گیری از مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی در نرمافزار اسمارت پی‌ال‌اس سعی می‌شود، میزان اثرگذاری مؤلفه‌های نظریه انتخاب عمومی بر فضای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برنامهریزی کلانشهر تهران مورد تحلیل قرار گیرد. براساس یافته‌های پژوهش و ضرایب مسیر مؤلفه‌های پیگیری منافع فردی، رانت‌جویی و منافع سیاسی بر تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری افراد در فرآیند برنامهریزی فضایی کلانشهر تهران تأثیر معنی‌دار و منفی دارند. همچنین محاسبه و تحلیل شاخص‌های برازش نشان‌دهنده مناسب بودن مدل اندازه‌گیری و ساختاری الگوی مفهومی پژوهش است. بر این اساس در پایان راهکارهایی برای اصلاح وضعیت حاضر در راستای تأمین بهتر منفعت عمومی و کاهش تضادهای موجود پیشنهاد شده است. |
| first_indexed | 2024-04-10T08:55:45Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-8c5c9d9fd2bb4672ac40e66cf221732f |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-2875 2717-4417 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-10T08:55:45Z |
| publishDate | 2021-07-01 |
| publisher | University of Kurdistan |
| record_format | Article |
| series | مطالعات شهری |
| spelling | doaj.art-8c5c9d9fd2bb4672ac40e66cf221732f2023-02-21T15:24:55ZfasUniversity of Kurdistanمطالعات شهری2322-28752717-44172021-07-01103931410.34785/J011.2021.81061647تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهریمصطفی حسین آبادی0محمدحسین شریف زادگان1دانش‌آموخته دکتری شهرسازی، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.استاد، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران.برنامهریزی فضایی شهری کنشی جمعی مربوط به تصمیم‌های مرتبط با به‌کارگیری اجتماعی زمین و یک عمل اجتماعی است؛ به معنای عملی که از راه هم‌رأیی به وسیله دولت منتخب مردم انجام می‌گیرد. بنابراین دولت به مثابه نهادی انگاشته می‌شود که در پی تحقق منفعت عمومی و جبران شکست‌های بازار از طریق قدرت مشروع است. اما سئوال اساسی این است که آیا واقعاً دولت به عنوان یک کل، خیرخواه در برنامهریزی فضایی شهری تنها بر مبنای منفعت عمومی شهر عمل می‌کند؟ هدف این پژوهش پاسخ به این پرسش بنیادی از دریچه نظریه انتخاب عمومی است که با تمرکز بر نهاد دولت برای تحلیل و درک پیامدهای حاصل از تعامل عناصر موجود در آن، بر شباهت‌های انتخاب افراد در تصمیم‌های بازاری و غیر‌بازاری تأکید دارد. برای این منظور با استفاده از روش‌شناسی مربوط به تحلیل‌های کیفی و پس از دستیابی به شاخص‌های اصلی مرتبط با هر یک از مؤلفه‌های مربوطه، مبتنی بر داده‌های استخراج شده از نظر خبرگان این حوزه و کمی‌سازی این داده‌ها با استفاده از طیف لیکرت، با بهره‌گیری از مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزئی در نرمافزار اسمارت پی‌ال‌اس سعی می‌شود، میزان اثرگذاری مؤلفه‌های نظریه انتخاب عمومی بر فضای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری برنامهریزی کلانشهر تهران مورد تحلیل قرار گیرد. براساس یافته‌های پژوهش و ضرایب مسیر مؤلفه‌های پیگیری منافع فردی، رانت‌جویی و منافع سیاسی بر تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری افراد در فرآیند برنامهریزی فضایی کلانشهر تهران تأثیر معنی‌دار و منفی دارند. همچنین محاسبه و تحلیل شاخص‌های برازش نشان‌دهنده مناسب بودن مدل اندازه‌گیری و ساختاری الگوی مفهومی پژوهش است. بر این اساس در پایان راهکارهایی برای اصلاح وضعیت حاضر در راستای تأمین بهتر منفعت عمومی و کاهش تضادهای موجود پیشنهاد شده است.https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61647_1693766a37234628ebcfdbebf59e6401.pdfدولتبرنامهریزی فضایی شهرینظریه انتخاب عمومیمنفعت عمومیتضاد منافع |
| spellingShingle | مصطفی حسین آبادی محمدحسین شریف زادگان تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری مطالعات شهری دولت برنامهریزی فضایی شهری نظریه انتخاب عمومی منفعت عمومی تضاد منافع |
| title | تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری |
| title_full | تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری |
| title_fullStr | تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری |
| title_full_unstemmed | تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری |
| title_short | تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری |
| title_sort | تحلیلی بر تضاد منافع در نهاد دولت به مثابه متولی برنامهریزی فضایی شهری |
| topic | دولت برنامهریزی فضایی شهری نظریه انتخاب عمومی منفعت عمومی تضاد منافع |
| url | https://urbstudies.uok.ac.ir/article_61647_1693766a37234628ebcfdbebf59e6401.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mṣṭfyḥsynậbạdy tḥlylybrtḍạdmnạfʿdrnhạddwltbhmtẖạbhmtwlybrnạmhryzyfḍạyysẖhry AT mḥmdḥsynsẖryfzạdgạn tḥlylybrtḍạdmnạfʿdrnhạddwltbhmtẖạbhmtwlybrnạmhryzyfḍạyysẖhry |