Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”)
Artykuł opisuje widzenie praw i wolności w Kazaniach sejmowych Piotra Skargi. We wstępie ukazano dzieło jezuity w kontekście innych traktatów społeczno-politycznych XVI wieku. We właściwej części artykułu przedstawiono rozumienie praw przez kaznodzieję. Zaprezentowano różne ich kategorie. Następnie...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Wydawnictwo Ignatianum
2019-01-01
|
| Series: | Rocznik Filozoficzny Ignatianum |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/index.php/rfi/article/view/1225 |
| _version_ | 1811319110920830976 |
|---|---|
| author | Joanna Marszk |
| author_facet | Joanna Marszk |
| author_sort | Joanna Marszk |
| collection | DOAJ |
| description | Artykuł opisuje widzenie praw i wolności w Kazaniach sejmowych Piotra Skargi. We wstępie ukazano dzieło jezuity w kontekście innych traktatów społeczno-politycznych XVI wieku. We właściwej części artykułu przedstawiono rozumienie praw przez kaznodzieję. Zaprezentowano różne ich kategorie. Następnie dowiedziono konieczności istnienia ustaw państwowych. Kolejno przybliżono cechy dobrych praw, czyli: sprawiedliwość, krzewienie cnoty i obronę czci Boskiej. Ukazano błędy w polskim prawodawstwie, wśród których na plan pierwszy wysuwa się zniesienie jurysdykcji sądów duchownych oraz pobłażliwe traktowanie morderców. Zobrazowano zależność praw od obyczajów. Podkreślono znaczenie odpowiedniej władzy wykonawczej i przedstawiono kilka uwag w sprawie sądownictwa. W następnej części pracy przybliżono wizję wolności w dziele Skargi. Ukazano więc wartość złotej wolności szlacheckiej ze wskazaniem nieprawidłowości w jej pojmowaniu. Podniesiono złe traktowanie chłopów. Zwrócono uwagę na zagrożenia płynące ze strony innowierców. Kolejno przedstawiono cztery rodzaje wolności. Potem dowiedziono istnienia związku praw i wolności. Wykazano, że do zniewolenia często prowadzi grzech i dlatego należy zapewnić prawne wsparcie religii (katolickiej). Zobrazowano, że rolą praw jest ograniczenie sprawujących władzę — by nie naruszali autonomii innych. Stwierdzono, iż sprawiedliwe prawa mają chronić wszystkich członków narodu. Na końcu dowiedziono, iż posłuszeństwo prawu współgra z koncepcją wolności chrześcijańskiej — w jej tradycyjnym rozumieniu. |
| first_indexed | 2024-04-13T12:36:27Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-919d906f291b41fea9bef61992d22529 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2300-1402 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-04-13T12:36:27Z |
| publishDate | 2019-01-01 |
| publisher | Wydawnictwo Ignatianum |
| record_format | Article |
| series | Rocznik Filozoficzny Ignatianum |
| spelling | doaj.art-919d906f291b41fea9bef61992d225292022-12-22T02:46:38ZdeuWydawnictwo IgnatianumRocznik Filozoficzny Ignatianum2300-14022019-01-0124210813110.5281/zenodo.25422111095Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”)Joanna MarszkArtykuł opisuje widzenie praw i wolności w Kazaniach sejmowych Piotra Skargi. We wstępie ukazano dzieło jezuity w kontekście innych traktatów społeczno-politycznych XVI wieku. We właściwej części artykułu przedstawiono rozumienie praw przez kaznodzieję. Zaprezentowano różne ich kategorie. Następnie dowiedziono konieczności istnienia ustaw państwowych. Kolejno przybliżono cechy dobrych praw, czyli: sprawiedliwość, krzewienie cnoty i obronę czci Boskiej. Ukazano błędy w polskim prawodawstwie, wśród których na plan pierwszy wysuwa się zniesienie jurysdykcji sądów duchownych oraz pobłażliwe traktowanie morderców. Zobrazowano zależność praw od obyczajów. Podkreślono znaczenie odpowiedniej władzy wykonawczej i przedstawiono kilka uwag w sprawie sądownictwa. W następnej części pracy przybliżono wizję wolności w dziele Skargi. Ukazano więc wartość złotej wolności szlacheckiej ze wskazaniem nieprawidłowości w jej pojmowaniu. Podniesiono złe traktowanie chłopów. Zwrócono uwagę na zagrożenia płynące ze strony innowierców. Kolejno przedstawiono cztery rodzaje wolności. Potem dowiedziono istnienia związku praw i wolności. Wykazano, że do zniewolenia często prowadzi grzech i dlatego należy zapewnić prawne wsparcie religii (katolickiej). Zobrazowano, że rolą praw jest ograniczenie sprawujących władzę — by nie naruszali autonomii innych. Stwierdzono, iż sprawiedliwe prawa mają chronić wszystkich członków narodu. Na końcu dowiedziono, iż posłuszeństwo prawu współgra z koncepcją wolności chrześcijańskiej — w jej tradycyjnym rozumieniu.https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/index.php/rfi/article/view/1225prawowolnośćzgodasprawiedliwość |
| spellingShingle | Joanna Marszk Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”) Rocznik Filozoficzny Ignatianum prawo wolność zgoda sprawiedliwość |
| title | Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”) |
| title_full | Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”) |
| title_fullStr | Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”) |
| title_full_unstemmed | Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”) |
| title_short | Piotr Skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i właściwie pojętej wolności w Rzeczypospolitej (na podstawie „Kazań sejmowych”) |
| title_sort | piotr skarga rzecznikiem sprawiedliwych praw i wlasciwie pojetej wolnosci w rzeczypospolitej na podstawie kazan sejmowych |
| topic | prawo wolność zgoda sprawiedliwość |
| url | https://czasopisma.ignatianum.edu.pl/index.php/rfi/article/view/1225 |
| work_keys_str_mv | AT joannamarszk piotrskargarzecznikiemsprawiedliwychprawiwłasciwiepojetejwolnosciwrzeczypospolitejnapodstawiekazansejmowych |