پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانی

یکی از مهم‌ترین چالش‌های محیطی در سالیان اخیر در استان خراسان رضوی پدیده گرد و غبار است. بر این اساس پیش‌بینی فضایی- زمانی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه با استفاده از روش کریجینگ و با کمک نرم‌افزار R مورد بررسی قرار گرفت که در آن سرعت باد 15 متر در ثانیه و بیشتر و دید افقی زیر 1000 متر از نظر ساز...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: احمد حسینی, بهلول علیجانی, یدالله واقعی
Format: Article
Language:English
Published: Ferdowsi University of Mashhad 2020-01-01
Series:جغرافیا و مخاطرات محیطی
Subjects:
Online Access:https://geoeh.um.ac.ir/article_33831_59e0e237f4be89150ee4c425d45275ae.pdf
_version_ 1797664679965753344
author احمد حسینی
بهلول علیجانی
یدالله واقعی
author_facet احمد حسینی
بهلول علیجانی
یدالله واقعی
author_sort احمد حسینی
collection DOAJ
description یکی از مهم‌ترین چالش‌های محیطی در سالیان اخیر در استان خراسان رضوی پدیده گرد و غبار است. بر این اساس پیش‌بینی فضایی- زمانی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه با استفاده از روش کریجینگ و با کمک نرم‌افزار R مورد بررسی قرار گرفت که در آن سرعت باد 15 متر در ثانیه و بیشتر و دید افقی زیر 1000 متر از نظر سازمان هواشناسی جهانی به عنوان روز گرد و غباری در نظر گرفته شد. پس از حذف همپوشانی داده‌ها از دو ماتریس فضایی- زمانی دید افقی و سرعت باد، آرایه SP Data به صورت ترکیبی از ماتریس و بردار در کلاس STFDF و STF ساخته شد. سپس تمامی مدل‌های تفکیک‌پذیر و غیر تفکیک‌پذیر، به مدل تجربی داده‌ها برازش داده شدند که تغییرنگار متریک با کمترین میانگین مربعات خطا به عنوان بهترین مدل برای پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه انتخاب شد. خروجی مدل نشان داد که داده‌ها تا 5 سال دارای وابستگی فضایی- زمانی هستند، لذا می‌توان تا سال 2022 تعداد روزهای گرد و غباری را برآورد نمود. حدود اطمینان تعداد روزهای گرد و غباری در سطح 95% نشان داد در سال 2019 ایستگاه سبزوار با 56 روز بیشترین و ایستگاه گناباد با 26 روز کمترین تعداد روز گرد و غباری را خواهند داشت. همچنین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تعداد روزهای گرد و غباری در استان خراسان رضوی از 39 روز تا 42 روز در سال 2022 می‌رسد که روندی افزایشی دارد.
first_indexed 2024-03-11T19:32:49Z
format Article
id doaj.art-91b22a6ef263453badde359316628182
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-1682
2383-3076
language English
last_indexed 2024-03-11T19:32:49Z
publishDate 2020-01-01
publisher Ferdowsi University of Mashhad
record_format Article
series جغرافیا و مخاطرات محیطی
spelling doaj.art-91b22a6ef263453badde3593166281822023-10-06T13:15:45ZengFerdowsi University of Mashhadجغرافیا و مخاطرات محیطی2322-16822383-30762020-01-018410311710.22067/geo.v0i0.7911633831پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانیاحمد حسینی0بهلول علیجانی1یدالله واقعی2دانشگاه پیام نور، ایراندانشگاه خوارزمی تهراندانشگاه بیرجندیکی از مهم‌ترین چالش‌های محیطی در سالیان اخیر در استان خراسان رضوی پدیده گرد و غبار است. بر این اساس پیش‌بینی فضایی- زمانی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه با استفاده از روش کریجینگ و با کمک نرم‌افزار R مورد بررسی قرار گرفت که در آن سرعت باد 15 متر در ثانیه و بیشتر و دید افقی زیر 1000 متر از نظر سازمان هواشناسی جهانی به عنوان روز گرد و غباری در نظر گرفته شد. پس از حذف همپوشانی داده‌ها از دو ماتریس فضایی- زمانی دید افقی و سرعت باد، آرایه SP Data به صورت ترکیبی از ماتریس و بردار در کلاس STFDF و STF ساخته شد. سپس تمامی مدل‌های تفکیک‌پذیر و غیر تفکیک‌پذیر، به مدل تجربی داده‌ها برازش داده شدند که تغییرنگار متریک با کمترین میانگین مربعات خطا به عنوان بهترین مدل برای پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه انتخاب شد. خروجی مدل نشان داد که داده‌ها تا 5 سال دارای وابستگی فضایی- زمانی هستند، لذا می‌توان تا سال 2022 تعداد روزهای گرد و غباری را برآورد نمود. حدود اطمینان تعداد روزهای گرد و غباری در سطح 95% نشان داد در سال 2019 ایستگاه سبزوار با 56 روز بیشترین و ایستگاه گناباد با 26 روز کمترین تعداد روز گرد و غباری را خواهند داشت. همچنین پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تعداد روزهای گرد و غباری در استان خراسان رضوی از 39 روز تا 42 روز در سال 2022 می‌رسد که روندی افزایشی دارد.https://geoeh.um.ac.ir/article_33831_59e0e237f4be89150ee4c425d45275ae.pdfتغییرنگار فضایی- زمانیپیش بینیروزهای گرد و غباریخراسان رضویتحلیل های فضایی- زمانیکریجینگ
spellingShingle احمد حسینی
بهلول علیجانی
یدالله واقعی
پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانی
جغرافیا و مخاطرات محیطی
تغییرنگار فضایی- زمانی
پیش بینی
روزهای گرد و غباری
خراسان رضوی
تحلیل های فضایی- زمانی
کریجینگ
title پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانی
title_full پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانی
title_fullStr پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانی
title_full_unstemmed پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانی
title_short پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی- زمانی
title_sort پیش‌بینی تعداد روزهای گرد و غباری سالیانه در استان خراسان رضوی با تحلیل‌های فضایی زمانی
topic تغییرنگار فضایی- زمانی
پیش بینی
روزهای گرد و غباری
خراسان رضوی
تحلیل های فضایی- زمانی
کریجینگ
url https://geoeh.um.ac.ir/article_33831_59e0e237f4be89150ee4c425d45275ae.pdf
work_keys_str_mv AT ạḥmdḥsyny pysẖbynytʿdạdrwzhạygrdwgẖbạrysạlyạnhdrạstạnkẖrạsạnrḍwybạtḥlylhạyfḍạyyzmạny
AT bhlwlʿlyjạny pysẖbynytʿdạdrwzhạygrdwgẖbạrysạlyạnhdrạstạnkẖrạsạnrḍwybạtḥlylhạyfḍạyyzmạny
AT ydạllhwạqʿy pysẖbynytʿdạdrwzhạygrdwgẖbạrysạlyạnhdrạstạnkẖrạsạnrḍwybạtḥlylhạyfḍạyyzmạny