SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİ
İnsan ve çevre arasındaki sınırsız ilişki hayat tarzından inanç biçimine, iktisadi durumdan geleceğin planlanmasına kadar pek çok alandaki sürecin belirleyicisi olmuştur. Kahramanlık ve yiğitlik mefhumlarına büyük önem veren Türkler, İslâmiyet ile tanıştıktan sonra kadim gelenek ve kültürlerini İslâ...
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Ankara Haci Bayram Veli University
2023-03-01
|
| Series: | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3226619 |
| _version_ | 1827907986079612928 |
|---|---|
| author | Nebahat Sülçevsi Esin Hüdaverdi Gökhan Gökçek |
| author_facet | Nebahat Sülçevsi Esin Hüdaverdi Gökhan Gökçek |
| author_sort | Nebahat Sülçevsi |
| collection | DOAJ |
| description | İnsan ve çevre arasındaki sınırsız ilişki hayat tarzından inanç biçimine, iktisadi durumdan geleceğin planlanmasına kadar pek çok alandaki sürecin belirleyicisi olmuştur. Kahramanlık ve yiğitlik mefhumlarına büyük önem veren Türkler, İslâmiyet ile tanıştıktan sonra kadim gelenek ve kültürlerini İslâmiyet’in esasına muhalefet etmeyecek şekilde dönüştürmüşlerdir. Bu değişim ve dönüşümden kuşaktan kuşağa anlatılan kahramanlık hikâyeleri de nasibini alırken özellikle Anadolu’nun fethiyle ortaya çıkan yeni şartların da eklenmesiyle bu gelenek Cenkname olarak yeni bir forma bürünmüştür. İslâm tarihinde büyük kahramanlıklarıyla bilinen Hz. Ali de yiğitliğinden dolayı Türklerin yeni bir form kazandırdıkları anlatılarının ana figürü olmuştur. Hz. Ali’nin Hz. Peygamber ile yakınlığı da ona ayrı bir hürmet duyulmasına sebep olurken destansı özelliklerle anlatılan kahramanlık hikâyelerinin Hz. Ali’ye isnat edilmesi sürecini de doğurmuştur ki Cenkname olarak gelişen bu gelenek asırlar boyunca devam etmiştir. Hatta ortaya çıktığı ve yaygınlaştığı Osmanlı Devleti’nden sonra Cumhuriyet Türkiye’sine de miras kalan Hz. Ali Cenknameleri modern Türk edebiyatının büyük şairlerinden Sezai Karakoç’un hayatında da yer edinerek bir şiirine konu olmuştur. Şair Karakoç, Çocukluğumuz şiirinde Hz. Ali Cenknamelerinin çocukluk dönemindeki anlatım sürecine ve bir çocuk olan kendisiyle arkadaşlarına hissettirdiklerini ifade etmeye gayret etmiştir. Bu çalışma; adı geçen bilgiler ışığında ve Türklerin inanç dünyasından hareketle kahramanlık kavramının Türkler için önemini, Cenkname geleneğini, Hz. Ali Cenknamelerinin Türk kültüründeki yerini ve buradan Karakoç’un şiirindeki izlerini incelemeyi amaçlamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Hz. Ali, Cenknameler, Kahramanlık, Sezai Karakoç. |
| first_indexed | 2024-03-13T01:15:44Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-91f47497818e4d97a1280c57095499b7 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1306-8253 2147-9895 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-13T01:15:44Z |
| publishDate | 2023-03-01 |
| publisher | Ankara Haci Bayram Veli University |
| record_format | Article |
| series | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| spelling | doaj.art-91f47497818e4d97a1280c57095499b72023-07-05T11:18:34ZdeuAnkara Haci Bayram Veli UniversityTürk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi1306-82532147-98952023-03-011053473581643SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİNebahat SülçevsiEsin HüdaverdiGökhan Gökçekİnsan ve çevre arasındaki sınırsız ilişki hayat tarzından inanç biçimine, iktisadi durumdan geleceğin planlanmasına kadar pek çok alandaki sürecin belirleyicisi olmuştur. Kahramanlık ve yiğitlik mefhumlarına büyük önem veren Türkler, İslâmiyet ile tanıştıktan sonra kadim gelenek ve kültürlerini İslâmiyet’in esasına muhalefet etmeyecek şekilde dönüştürmüşlerdir. Bu değişim ve dönüşümden kuşaktan kuşağa anlatılan kahramanlık hikâyeleri de nasibini alırken özellikle Anadolu’nun fethiyle ortaya çıkan yeni şartların da eklenmesiyle bu gelenek Cenkname olarak yeni bir forma bürünmüştür. İslâm tarihinde büyük kahramanlıklarıyla bilinen Hz. Ali de yiğitliğinden dolayı Türklerin yeni bir form kazandırdıkları anlatılarının ana figürü olmuştur. Hz. Ali’nin Hz. Peygamber ile yakınlığı da ona ayrı bir hürmet duyulmasına sebep olurken destansı özelliklerle anlatılan kahramanlık hikâyelerinin Hz. Ali’ye isnat edilmesi sürecini de doğurmuştur ki Cenkname olarak gelişen bu gelenek asırlar boyunca devam etmiştir. Hatta ortaya çıktığı ve yaygınlaştığı Osmanlı Devleti’nden sonra Cumhuriyet Türkiye’sine de miras kalan Hz. Ali Cenknameleri modern Türk edebiyatının büyük şairlerinden Sezai Karakoç’un hayatında da yer edinerek bir şiirine konu olmuştur. Şair Karakoç, Çocukluğumuz şiirinde Hz. Ali Cenknamelerinin çocukluk dönemindeki anlatım sürecine ve bir çocuk olan kendisiyle arkadaşlarına hissettirdiklerini ifade etmeye gayret etmiştir. Bu çalışma; adı geçen bilgiler ışığında ve Türklerin inanç dünyasından hareketle kahramanlık kavramının Türkler için önemini, Cenkname geleneğini, Hz. Ali Cenknamelerinin Türk kültüründeki yerini ve buradan Karakoç’un şiirindeki izlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Anahtar Kelimeler: Hz. Ali, Cenknameler, Kahramanlık, Sezai Karakoç.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3226619hz. alicenknamelerkahramanlıksezai karakoç. hazrat alicenknamesheroismsezai karakoç. |
| spellingShingle | Nebahat Sülçevsi Esin Hüdaverdi Gökhan Gökçek SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİ Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi hz. ali cenknameler kahramanlık sezai karakoç. hazrat ali cenknames heroism sezai karakoç. |
| title | SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİ |
| title_full | SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİ |
| title_fullStr | SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİ |
| title_full_unstemmed | SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİ |
| title_short | SEZAİ KARAKOÇ’UN ÇOCUKLUĞUMUZ ŞİİRİNDE CENKNAMELERİN İZLERİ |
| title_sort | sezai karakoc un cocuklugumuz siirinde cenknamelerin izleri |
| topic | hz. ali cenknameler kahramanlık sezai karakoç. hazrat ali cenknames heroism sezai karakoç. |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3226619 |
| work_keys_str_mv | AT nebahatsulcevsi sezaikarakocuncocuklugumuzsiirindecenknamelerinizleri AT esinhudaverdi sezaikarakocuncocuklugumuzsiirindecenknamelerinizleri AT gokhangokcek sezaikarakocuncocuklugumuzsiirindecenknamelerinizleri |