خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا

بررسی تاریخ فلسفه نشان می‌دهد که طرح مباحثی همچون خودآگاهی، آگاهی و خودشناسی تا همین اوایل عصر مدرن، تا بدین پایه اهمیت نیافته بود. برای فیلسوفان قرون وسطا – به ویژه پیروان سنت ارسطویی – ماهیت خودآگاهی تنها در روان‌شناسی و شناخت‌شناسی نقش دارد و این خود، پیامد طبیعی تعریف ارسطو از عقل به عنوان یک تو...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: حمید رضا خادمی, احمد بهشتی
Format: Article
Language:English
Published: University of Qom 2012-12-01
Series:Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī
Subjects:
Online Access:http://pfk.qom.ac.ir/article_71_95a07622e3f6e5c568b0516be8bcc16b.pdf
_version_ 1797724631384195072
author حمید رضا خادمی
احمد بهشتی
author_facet حمید رضا خادمی
احمد بهشتی
author_sort حمید رضا خادمی
collection DOAJ
description بررسی تاریخ فلسفه نشان می‌دهد که طرح مباحثی همچون خودآگاهی، آگاهی و خودشناسی تا همین اوایل عصر مدرن، تا بدین پایه اهمیت نیافته بود. برای فیلسوفان قرون وسطا – به ویژه پیروان سنت ارسطویی – ماهیت خودآگاهی تنها در روان‌شناسی و شناخت‌شناسی نقش دارد و این خود، پیامد طبیعی تعریف ارسطو از عقل به عنوان یک توانایی صرف است. ابن‌سینا نام‌آورترین استثنا در سنت اسلامی قرون وسطاست که تمثیل معروفش با عنوان «انسان معلّق» بر مبنای آگاهی نفس انسانی از خویش متمرکز شده است. اما واکنش ابن‌سینا نسبت به مسئله آگاهی و خودآگاهی هرگز به روایت انسان معلق محدود نمی‌شود. خودآگاهی آغازین در فراهم آوردن وحدت کارکردهای نفس– به ویژه کارکردهای شناختی آن – نقشی مرکزی ایفا می‌کند و گویی ابن‌سینا ظاهر شده تا فقدان چنین کانون وحدت‌بخشی از آگاهی را، که شکاف بزرگی در روان‌شناسی ارسطویی ایجاد کرده است، مشاهده کند. از دیدگاه ابن‌سینا، خودآگاهی به یکسانی معرفت و وجود می‌انجامد. زیرا خود، دقیقاً آگاهی است و نسبت خود به وجود در هر حال نسبت‌ آگاهی از خود است.
first_indexed 2024-03-12T10:19:49Z
format Article
id doaj.art-929cf945b12345d4a3a0b8d463706552
institution Directory Open Access Journal
issn 1735-9791
2538-2500
language English
last_indexed 2024-03-12T10:19:49Z
publishDate 2012-12-01
publisher University of Qom
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī
spelling doaj.art-929cf945b12345d4a3a0b8d4637065522023-09-02T10:11:13ZengUniversity of QomPizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī1735-97912538-25002012-12-01145451710.22091/pfk.2012.7171خودآگاهی در فلسفه ابن‌سیناحمید رضا خادمی0احمد بهشتی1دانشجوی دکتری دانشگاه قماستاد دانشگاه تهرانبررسی تاریخ فلسفه نشان می‌دهد که طرح مباحثی همچون خودآگاهی، آگاهی و خودشناسی تا همین اوایل عصر مدرن، تا بدین پایه اهمیت نیافته بود. برای فیلسوفان قرون وسطا – به ویژه پیروان سنت ارسطویی – ماهیت خودآگاهی تنها در روان‌شناسی و شناخت‌شناسی نقش دارد و این خود، پیامد طبیعی تعریف ارسطو از عقل به عنوان یک توانایی صرف است. ابن‌سینا نام‌آورترین استثنا در سنت اسلامی قرون وسطاست که تمثیل معروفش با عنوان «انسان معلّق» بر مبنای آگاهی نفس انسانی از خویش متمرکز شده است. اما واکنش ابن‌سینا نسبت به مسئله آگاهی و خودآگاهی هرگز به روایت انسان معلق محدود نمی‌شود. خودآگاهی آغازین در فراهم آوردن وحدت کارکردهای نفس– به ویژه کارکردهای شناختی آن – نقشی مرکزی ایفا می‌کند و گویی ابن‌سینا ظاهر شده تا فقدان چنین کانون وحدت‌بخشی از آگاهی را، که شکاف بزرگی در روان‌شناسی ارسطویی ایجاد کرده است، مشاهده کند. از دیدگاه ابن‌سینا، خودآگاهی به یکسانی معرفت و وجود می‌انجامد. زیرا خود، دقیقاً آگاهی است و نسبت خود به وجود در هر حال نسبت‌ آگاهی از خود است.http://pfk.qom.ac.ir/article_71_95a07622e3f6e5c568b0516be8bcc16b.pdfخودآگاهیحضوروجودآگاهیانسان معلّق
spellingShingle حمید رضا خادمی
احمد بهشتی
خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا
Pizhūhish/hā-yi Falsafī- Kalāmī
خودآگاهی
حضور
وجود
آگاهی
انسان معلّق
title خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا
title_full خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا
title_fullStr خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا
title_full_unstemmed خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا
title_short خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا
title_sort خودآگاهی در فلسفه ابن‌سینا
topic خودآگاهی
حضور
وجود
آگاهی
انسان معلّق
url http://pfk.qom.ac.ir/article_71_95a07622e3f6e5c568b0516be8bcc16b.pdf
work_keys_str_mv AT ḥmydrḍạkẖạdmy kẖwdậgạhydrflsfhạbnsynạ
AT ạḥmdbhsẖty kẖwdậgạhydrflsfhạbnsynạ