برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشور
به منظور تفکیک سهم عوامل بهنژادی و به‌زراعی و ارزیابی روند تغییرات آنها داده‌های تولید، سطح زیر کشت و عملکرد گندم (.Triticum aestivum L) آب کشور در طی دوره 40 ساله 90-1350 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان تولید گندم در طی این دوره با متوسط رشد سالانه حدود 8 درصد 25/3 برابر شده درحالی‌که میانگین...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2019-06-01
|
| Series: | بوم شناسی کشاورزی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://agry.um.ac.ir/article_36854_df8e3bb347d6472af88603ba768a80e2.pdf |
| _version_ | 1818648161644707840 |
|---|---|
| author | علیرضا کوچکی مهدی نصیری محلاتی افسانه امین غفوری منصوره محلوجی راد |
| author_facet | علیرضا کوچکی مهدی نصیری محلاتی افسانه امین غفوری منصوره محلوجی راد |
| author_sort | علیرضا کوچکی |
| collection | DOAJ |
| description | به منظور تفکیک سهم عوامل بهنژادی و به‌زراعی و ارزیابی روند تغییرات آنها داده‌های تولید، سطح زیر کشت و عملکرد گندم (.Triticum aestivum L) آب کشور در طی دوره 40 ساله 90-1350 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان تولید گندم در طی این دوره با متوسط رشد سالانه حدود 8 درصد 25/3 برابر شده درحالی‌که میانگین رشد سطح زیر کشت تا پایان دهه 70 در حدود 8/2 درصد در سال بوده و در طی دهه 80 بطور متوسط سالانه 1 درصد کاهش یافته است. عملکرد گندم نیز بطور متوسط سالانه 58 کیلوگرم در هکتار (5/3 درصد در سال) افزایش داشته است البته نتایج نشان داد که نوسان سالانه آب و هوایی در طی دوره تحت بررسی باعث شده تا نرخ رشد عملکرد 21 درصد کمتر از مقدار قابل حصول آن باشد. در طی این دوره 40 ساله میانگین سهم عملکرد و سطح زیر کشت در تولید به ترتیب 56 و 44 درصد بوده و برآورد می‌شود که در دهه 90 سهم عملکرد تا 70 درصد افزایش یابد. پتانسیل ژنتیکی عملکرد ارقام گندم در فاصله سال‌های 90-1347 سالانه در حدود 57 کیلوگرم در هکتار افزایش یافته که معادل 18/1 درصد در سال می‌باشد. بر اساس نتایج این تحقیق در طی دوره تحت بررسی 8/34 درصد از رشد سالانه عملکرد گندم آبی کشور مربوط به عوامل بهنژادی (اصلاح ارقام) و بقیه مربوط به عملیات به‌زراعی بوده است. سهم کودهای شیمیایی نیتروژنی و فسفره در رشد عملکرد گندم به ترتیب 4/25 و 8/8 درصد برآورد شد و سایر عملیات به‌زراعی سهمی معادل 31 درصد در افزایش سالانه عملکرد گندم کشور داشتند. البته سهم عوامل بهنژادی و به‌زراعی در طی این دوره 40 ساله متغیر بوده و بالاترین سهم عوامل ژنتیکی و کودهای شیمیایی در عملکرد مربوط به دهه 70 می‌باشد. |
| first_indexed | 2024-12-17T01:14:02Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-94b8b733ccc8420cb8c038c91a7e257d |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-7713 2423-4281 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-17T01:14:02Z |
| publishDate | 2019-06-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | بوم شناسی کشاورزی |
| spelling | doaj.art-94b8b733ccc8420cb8c038c91a7e257d2022-12-21T22:09:04ZfasFerdowsi University of Mashhadبوم شناسی کشاورزی2008-77132423-42812019-06-0111113715310.22067/jag.v11i1.4870236854برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشورعلیرضا کوچکی0مهدی نصیری محلاتی1افسانه امین غفوری2منصوره محلوجی راد3دانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهددانشگاه فردوسی مشهدبه منظور تفکیک سهم عوامل بهنژادی و به‌زراعی و ارزیابی روند تغییرات آنها داده‌های تولید، سطح زیر کشت و عملکرد گندم (.Triticum aestivum L) آب کشور در طی دوره 40 ساله 90-1350 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. میزان تولید گندم در طی این دوره با متوسط رشد سالانه حدود 8 درصد 25/3 برابر شده درحالی‌که میانگین رشد سطح زیر کشت تا پایان دهه 70 در حدود 8/2 درصد در سال بوده و در طی دهه 80 بطور متوسط سالانه 1 درصد کاهش یافته است. عملکرد گندم نیز بطور متوسط سالانه 58 کیلوگرم در هکتار (5/3 درصد در سال) افزایش داشته است البته نتایج نشان داد که نوسان سالانه آب و هوایی در طی دوره تحت بررسی باعث شده تا نرخ رشد عملکرد 21 درصد کمتر از مقدار قابل حصول آن باشد. در طی این دوره 40 ساله میانگین سهم عملکرد و سطح زیر کشت در تولید به ترتیب 56 و 44 درصد بوده و برآورد می‌شود که در دهه 90 سهم عملکرد تا 70 درصد افزایش یابد. پتانسیل ژنتیکی عملکرد ارقام گندم در فاصله سال‌های 90-1347 سالانه در حدود 57 کیلوگرم در هکتار افزایش یافته که معادل 18/1 درصد در سال می‌باشد. بر اساس نتایج این تحقیق در طی دوره تحت بررسی 8/34 درصد از رشد سالانه عملکرد گندم آبی کشور مربوط به عوامل بهنژادی (اصلاح ارقام) و بقیه مربوط به عملیات به‌زراعی بوده است. سهم کودهای شیمیایی نیتروژنی و فسفره در رشد عملکرد گندم به ترتیب 4/25 و 8/8 درصد برآورد شد و سایر عملیات به‌زراعی سهمی معادل 31 درصد در افزایش سالانه عملکرد گندم کشور داشتند. البته سهم عوامل بهنژادی و به‌زراعی در طی این دوره 40 ساله متغیر بوده و بالاترین سهم عوامل ژنتیکی و کودهای شیمیایی در عملکرد مربوط به دهه 70 می‌باشد.https://agry.um.ac.ir/article_36854_df8e3bb347d6472af88603ba768a80e2.pdfآنالیز روندپتانسیل ژنتیکیبازده ژنتیکیشاخص اصلاح ارقام |
| spellingShingle | علیرضا کوچکی مهدی نصیری محلاتی افسانه امین غفوری منصوره محلوجی راد برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشور بوم شناسی کشاورزی آنالیز روند پتانسیل ژنتیکی بازده ژنتیکی شاخص اصلاح ارقام |
| title | برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشور |
| title_full | برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشور |
| title_fullStr | برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشور |
| title_full_unstemmed | برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشور |
| title_short | برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم (.Triticum aestivum L) کشور |
| title_sort | برآورد سهم نسبی عوامل بهنژادی و به‌زراعی در افزایش عملکرد در نظام‌های تولید گندم triticum aestivum l کشور |
| topic | آنالیز روند پتانسیل ژنتیکی بازده ژنتیکی شاخص اصلاح ارقام |
| url | https://agry.um.ac.ir/article_36854_df8e3bb347d6472af88603ba768a80e2.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿlyrḍạḵwcẖḵy brậwrdshmnsbyʿwạmlbhnzẖạdywbhzrạʿydrạfzạysẖʿmlḵrddrnẓạmhạytwlydgndmtriticumaestivumlḵsẖwr AT mhdynṣyrymḥlạty brậwrdshmnsbyʿwạmlbhnzẖạdywbhzrạʿydrạfzạysẖʿmlḵrddrnẓạmhạytwlydgndmtriticumaestivumlḵsẖwr AT ạfsạnhạmyngẖfwry brậwrdshmnsbyʿwạmlbhnzẖạdywbhzrạʿydrạfzạysẖʿmlḵrddrnẓạmhạytwlydgndmtriticumaestivumlḵsẖwr AT mnṣwrhmḥlwjyrạd brậwrdshmnsbyʿwạmlbhnzẖạdywbhzrạʿydrạfzạysẖʿmlḵrddrnẓạmhạytwlydgndmtriticumaestivumlḵsẖwr |