شناسایی زودهنگام سیگنال‌های ناآرامی در رسانه‌های اجتماعی (مطالعۀ موردی اعتراضات سال 97 ایران در تلگرام)

ایران از زمان فراگیری شبکۀ دیتای تلفن همراه تا امروز بیش از 35 میلیون کاربر پیام‌رسان‌های اجتماعی دارد. فراگیری رسانه‌های اجتماعی (در ایران با ضریب نفوذ 49%) در بین عموم مردم و کارکردهای متنوع آن­ها می‌تواند نقطۀ شروع استفاده از سنجش اجتماعی باشد؛ در این حالت کاربران مشابه یک حسگر، داده‌هایی برای وا...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: هومن اهرامی, احمد جعفرنژاد چقوشی, مسعود اسدپور
Format: Article
Language:fas
Published: Higher National Defense University 2022-10-01
Series:امنیت ملی
Subjects:
Online Access:https://ns.sndu.ac.ir/article_2277_1fc78ff0e0cb9dbfea83630c8f4a27ca.pdf
Description
Summary:ایران از زمان فراگیری شبکۀ دیتای تلفن همراه تا امروز بیش از 35 میلیون کاربر پیام‌رسان‌های اجتماعی دارد. فراگیری رسانه‌های اجتماعی (در ایران با ضریب نفوذ 49%) در بین عموم مردم و کارکردهای متنوع آن­ها می‌تواند نقطۀ شروع استفاده از سنجش اجتماعی باشد؛ در این حالت کاربران مشابه یک حسگر، داده‌هایی برای واکافت فراهم می‌کنند؛ یکی از کاربردهای سنجش اجتماعی مدیریت بحران است. ازآنجایی‌که شناسایی زودهنگام رویدادها و بحران‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از اهمیت بالایی برای مدیریت جامعه برخوردار است؛ روشی که بتواند با استفاده از واکافت کلان داده‌ها به این هدف بپردازد؛ به‌عنوان یک سیستم پدافندی می‌تواند از هزینه‌های انسانی، اقتصادی و اجتماعی بحران‌ها و رخدادها کاسته و به‌عنوان یک ابزار برای بالابردن آگاهی موقعیتی و ارتقا امنیت ملی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. مجموعۀ داده پژوهش حاضر بر اساس خزش و متن‌کاوی خشونت کلامی در یک میلیون و چهارصد هزار کانال عمومی فارسی پیام‌رسان تلگرام در سال 97 جمع‌آوری‌شده و پس از پالایش بر اساس سری زمانی میانگین متحرک نمایی مدل شده است؛ برای شناسایی سیگنال‌های بحران در این مدل از اسیلاتور تعقیب‌گر روند مومنتوم (که بیشتر در تحلیل‌های مالی از آن استفاده می‌شود.) و میانگین متحرک همگرایی واگرایی (مکدی) تحلیل شده است؛ از این واکافت در علوم اجتماعی محاسباتی نخستین بار است که در جهت پیش‌بینی بحران‌های امنیتی و حوادث سیاسی و ایجاد امکان اشراف حاکمیتی بر آن استفاده شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، حداقل 6 اعتراض اجتماعی کشور در سال 97 پیش از رخداد، قابل ‌شناسایی و مدیریت بوده است؛ همچنین سامانه‌ای که بتواند از چنین واکافت­هایی درکلان داده‌های رسانه‌های اجتماعی به‌صورت بلادرنگ استفاده کند، کارایی لازم برای اعلان هشدار زودهنگام و اندازه‌گیری مخاطرات سیاسی و امنیتی جامعه را خواهد داشت.
ISSN:2538-3329