Weksylia jako narzędzia wojen
Wykorzystywanie znaków bojowych, szczególnie w postaci chorągwi, sztandarów, flag, bander, proporców i innych podobnych do nich przedmiotów w prowadzeniu działań wojennych jest od wieków widoczne we wszystkich armiach. Przedmioty te pełniły w przeszłości rozmaite zadania, zarówno w wymiarze praktycz...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Lodz University Press
2023-09-01
|
| Series: | Acta Universitatis Lodziensis: Folia Historica |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uni.lodz.pl/historica/article/view/19029 |
| _version_ | 1797689882524516352 |
|---|---|
| author | Jan Ptak |
| author_facet | Jan Ptak |
| author_sort | Jan Ptak |
| collection | DOAJ |
| description | Wykorzystywanie znaków bojowych, szczególnie w postaci chorągwi, sztandarów, flag, bander, proporców i innych podobnych do nich przedmiotów w prowadzeniu działań wojennych jest od wieków widoczne we wszystkich armiach. Przedmioty te pełniły w przeszłości rozmaite zadania, zarówno w wymiarze praktycznym, jak też ideowym. Pozwalały na identyfikację armii i oddziałów, które się nimi posługiwały, wskazując zarazem na ich właścicieli i dysponentów, takich jak państwa (bądź ich władcy) czy zorganizowane zbiorowości. Ułatwiały walczącym orientację na polu walki, rozróżnianie i ustalanie położenia oddziałów własnych i nieprzyjacielskich. Za ich pomocą dowódcy mogli kierować działaniami podwładnych, którzy skupiali się wokół swoich znaków. W trudnych momentach walk obecność chorągwi mogła być dla nich skutecznym oparciem, a jej utrata zazwyczaj prowadziła do klęski. Jednocześnie znaki bojowe symbolizowały honor, waleczność i męstwo wojsk, do których należały. Z tego względu były otaczane czcią i szacunkiem, chronione przed utratą albo zniszczeniem. Ich wręczanie i używanie odbywało się w sposób ceremonialny, często także miało oprawę religijną. To z kolei wywierało doniosły wpływ na świadomość uczestników wojen, wzmacniając w nich wolę walki, odwagę i ofiarność, a także gotowość do poświęceń. Z kolei chorągwie zdobyte na przeciwniku były świadectwem militarnych sukcesów, dlatego pieczołowicie je gromadzono i eksponowano. Zestawione i omówione w artykule dziedziny praktycznego zastosowania oraz ideowego znaczenia chorągwi w sferze militarnej zostały zilustrowane przykładami zaczerpniętymi ze źródeł, głównie z zakresu polskiej historii wojskowej. |
| first_indexed | 2024-03-12T01:52:29Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-986f3fb644ec428da08e23c64b120bd3 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0208-6050 2450-6990 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-12T01:52:29Z |
| publishDate | 2023-09-01 |
| publisher | Lodz University Press |
| record_format | Article |
| series | Acta Universitatis Lodziensis: Folia Historica |
| spelling | doaj.art-986f3fb644ec428da08e23c64b120bd32023-09-08T12:02:36ZengLodz University PressActa Universitatis Lodziensis: Folia Historica0208-60502450-69902023-09-011137110010.18778/0208-6050.113.0518886Weksylia jako narzędzia wojenJan Ptak0https://orcid.org/0000-0002-4013-2310Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła IIWykorzystywanie znaków bojowych, szczególnie w postaci chorągwi, sztandarów, flag, bander, proporców i innych podobnych do nich przedmiotów w prowadzeniu działań wojennych jest od wieków widoczne we wszystkich armiach. Przedmioty te pełniły w przeszłości rozmaite zadania, zarówno w wymiarze praktycznym, jak też ideowym. Pozwalały na identyfikację armii i oddziałów, które się nimi posługiwały, wskazując zarazem na ich właścicieli i dysponentów, takich jak państwa (bądź ich władcy) czy zorganizowane zbiorowości. Ułatwiały walczącym orientację na polu walki, rozróżnianie i ustalanie położenia oddziałów własnych i nieprzyjacielskich. Za ich pomocą dowódcy mogli kierować działaniami podwładnych, którzy skupiali się wokół swoich znaków. W trudnych momentach walk obecność chorągwi mogła być dla nich skutecznym oparciem, a jej utrata zazwyczaj prowadziła do klęski. Jednocześnie znaki bojowe symbolizowały honor, waleczność i męstwo wojsk, do których należały. Z tego względu były otaczane czcią i szacunkiem, chronione przed utratą albo zniszczeniem. Ich wręczanie i używanie odbywało się w sposób ceremonialny, często także miało oprawę religijną. To z kolei wywierało doniosły wpływ na świadomość uczestników wojen, wzmacniając w nich wolę walki, odwagę i ofiarność, a także gotowość do poświęceń. Z kolei chorągwie zdobyte na przeciwniku były świadectwem militarnych sukcesów, dlatego pieczołowicie je gromadzono i eksponowano. Zestawione i omówione w artykule dziedziny praktycznego zastosowania oraz ideowego znaczenia chorągwi w sferze militarnej zostały zilustrowane przykładami zaczerpniętymi ze źródeł, głównie z zakresu polskiej historii wojskowej.https://czasopisma.uni.lodz.pl/historica/article/view/19029weksylologiahistoria wojendawna wojskowość polskawojskowe chorągwiesztandaryproporce |
| spellingShingle | Jan Ptak Weksylia jako narzędzia wojen Acta Universitatis Lodziensis: Folia Historica weksylologia historia wojen dawna wojskowość polska wojskowe chorągwie sztandary proporce |
| title | Weksylia jako narzędzia wojen |
| title_full | Weksylia jako narzędzia wojen |
| title_fullStr | Weksylia jako narzędzia wojen |
| title_full_unstemmed | Weksylia jako narzędzia wojen |
| title_short | Weksylia jako narzędzia wojen |
| title_sort | weksylia jako narzedzia wojen |
| topic | weksylologia historia wojen dawna wojskowość polska wojskowe chorągwie sztandary proporce |
| url | https://czasopisma.uni.lodz.pl/historica/article/view/19029 |
| work_keys_str_mv | AT janptak weksyliajakonarzedziawojen |