ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی
سابقه و هدف: در چند سال اخیر زاگرس به‌عنوان بزرگ‌ترین اکوسیستم جنگلی کشور درگیر پدیده زوال شده است. زوال بلوط می‌تواند به‌طور هم‌زمان در مناطق جغرافیایی مختلف توسط عوامل تنش کاملاً متفاوت یا یکسان رخ دهد و منجر به مرگ درختان بلوط شود. مرگ‌ومیر درختی با کاهش تراکم توده، تغییر فراوانی گونه‌های درختی،...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources
2019-11-01
|
| Series: | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jwfst.gau.ac.ir/article_4813_69fb03061ff95d2e189308736d7e1d16.pdf |
| _version_ | 1797422717611278336 |
|---|---|
| author | حدیث دزفولی ضیاالدین باده یان حامد نقوی شهرام مهدوی کرمی |
| author_facet | حدیث دزفولی ضیاالدین باده یان حامد نقوی شهرام مهدوی کرمی |
| author_sort | حدیث دزفولی |
| collection | DOAJ |
| description | سابقه و هدف: در چند سال اخیر زاگرس به‌عنوان بزرگ‌ترین اکوسیستم جنگلی کشور درگیر پدیده زوال شده است. زوال بلوط می‌تواند به‌طور هم‌زمان در مناطق جغرافیایی مختلف توسط عوامل تنش کاملاً متفاوت یا یکسان رخ دهد و منجر به مرگ درختان بلوط شود. مرگ‌ومیر درختی با کاهش تراکم توده، تغییر فراوانی گونه‌های درختی، کاهش انبوهی تاج پوشش و تغییر در ساختار جنگل‌ها موجب کاهش کمی و کیفی توده‌های جنگلی شده و بر عملکرد اکوسیستم‌های آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. لذا این بررسی با هدف تعیین ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و عوامل فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی صورت پذیرفت. مواد و روشها: در منطقه مله‌شبانان در استان لرستان ابتدا در سطح50 هکتار از جنگل‌های منطقه با استفاده از یک شبکه منظم تصادفی با ابعاد 100*100متر، 42 قطعه‌نمونه دایره‌ای شکل به مساحت 15 آر پیاده شد. در هر قطعه‌نمونه از بین مشخصههای ساختاریتوده، قطر برابرسینه درختان، سطح و تراکم تاج (باز، متوسط، بسته) درختان و جستگروهها، ارتفاع درخت، تعداد جستها در هر جست گروه، فرم رویشی، موقعیت گونه و درصد خشکیدگی (سالم، ضعیف، متوسط، شدید) با استفاده از کلاسه‌بندی خشکیدگی در چهار کلاس خشکیدگی تاجی (سالم: کمتر از 5 درصد خشکیدگی تاجی، ضعیف: 33-5 درصد خشکیدگی تاجی، متوسط: 66-34 خشکیدگی تاجی، شدید: بیش از 66 درصد خشکیدگی تاجی) در نظر گرفته‌شده وضعیت سلامت هر درخت بر اساس آن تعیین و یادداشت شد. لایه‌های شیب در دو طبقه جهت جغرافیایی در 5 طبقه و ارتفاع از سطح دریا نیز در دوطبقه تهیه شد. یافتهها : نتایج نشان داد که میزان خشکیدگی با فرم درختی، ارتفاع درخت و تراکم توده دارای ارتباط معنی‌دار و با قطر برابرسینه، تعداد جست و سطح تاج ارتباط معنی‌دار نداشت. پایه‌های با تجمع گروهی دارای میزان خشکیدگی بیشتری نسبت به پایه‌های انفرادی بودند. همچنین درختان تاج باز میزان خشکیدگی شدیدتری داشتند. میزان خشکیدگی درختان در دو طبقه شیب تفاوتی نداشت. درصورتی که در جهت جنوبی و ارتفاع بالاتر میزان خشکیدگی شدیدتر بود. نتیجهگیری: بیشترین فراوانی خشکیدگی متعلق به طبقه 4 و طبقه 1 است درصورتی‌که روند کنونی ادامه پیدا کند با وقوع خشک‌سالی مکرر درختان از طبقات پایین‌تر خشکیدگی به طبقات بالاتر انتقال پیدا می‌کنند و با چنین وضعیتی امکان بازسازی و برگشت جنگل به حالت طبیعی را غیرممکن می‌کند؛ اما درصورتی‌که عوامل تشدیدکننده زوال مدیریت شوند و دخالت‌های انسانی در طبیعت کنترل شوند، می‌توان وضعیت کنونی را ثابت نگه داشت یا حتی با توجه به شواهدی که از جست دهی درختان خشکیده در منطقه موردمطالعه وجود دارد، به بازگشت و احیای جنگل امیدوار بودنتیجهگیری: بیشترین فراوانی خشکیدگی متعلق به طبقه 4 و طبقه 1 است درصورتی‌که روند کنونی ادامه پیدا کند با وقوع خشک‌سالی مکرر درختان از طبقات پایین‌تر خشکیدگی به طبقات بالاتر انتقال پیدا می‌کنند و با چنین وضعیتی امکان بازسازی و برگشت جنگل به حالت طبیعی را غیرممکن می‌کند؛ اما درصورتی‌که عوامل تشدیدکننده زوال مدیریت شوند و دخالت‌های انسانی در طبیعت کنترل شوند، می‌توان وضعیت کنونی را ثابت نگه داشت یا حتی با توجه به شواهدی که از جست دهی درختان خشکیده در منطقه موردمطالعه وجود دارد، به بازگشت و احیای جنگل امیدوار بود |
| first_indexed | 2024-03-09T07:37:31Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-98c40498f61a4f0baf0a0d0b672222f8 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2322-2077 2322-2786 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-09T07:37:31Z |
| publishDate | 2019-11-01 |
| publisher | Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources |
| record_format | Article |
| series | پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل |
| spelling | doaj.art-98c40498f61a4f0baf0a0d0b672222f82023-12-03T05:28:15ZfasGorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resourcesپژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل2322-20772322-27862019-11-01263698210.22069/jwfst.2019.15319.17604813ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانیحدیث دزفولی0ضیاالدین باده یان1حامد نقوی2شهرام مهدوی کرمی3دانشجوی کارشناسیارشد جنگلشناسی، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران،استادیار گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران،استادیار گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایران،دانشجوی دکتری جنگلشناسی، گروه جنگلداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه لرستان، خرمآباد، ایرانسابقه و هدف: در چند سال اخیر زاگرس به‌عنوان بزرگ‌ترین اکوسیستم جنگلی کشور درگیر پدیده زوال شده است. زوال بلوط می‌تواند به‌طور هم‌زمان در مناطق جغرافیایی مختلف توسط عوامل تنش کاملاً متفاوت یا یکسان رخ دهد و منجر به مرگ درختان بلوط شود. مرگ‌ومیر درختی با کاهش تراکم توده، تغییر فراوانی گونه‌های درختی، کاهش انبوهی تاج پوشش و تغییر در ساختار جنگل‌ها موجب کاهش کمی و کیفی توده‌های جنگلی شده و بر عملکرد اکوسیستم‌های آن‌ها تأثیر منفی می‌گذارد. لذا این بررسی با هدف تعیین ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و عوامل فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی صورت پذیرفت. مواد و روشها: در منطقه مله‌شبانان در استان لرستان ابتدا در سطح50 هکتار از جنگل‌های منطقه با استفاده از یک شبکه منظم تصادفی با ابعاد 100*100متر، 42 قطعه‌نمونه دایره‌ای شکل به مساحت 15 آر پیاده شد. در هر قطعه‌نمونه از بین مشخصههای ساختاریتوده، قطر برابرسینه درختان، سطح و تراکم تاج (باز، متوسط، بسته) درختان و جستگروهها، ارتفاع درخت، تعداد جستها در هر جست گروه، فرم رویشی، موقعیت گونه و درصد خشکیدگی (سالم، ضعیف، متوسط، شدید) با استفاده از کلاسه‌بندی خشکیدگی در چهار کلاس خشکیدگی تاجی (سالم: کمتر از 5 درصد خشکیدگی تاجی، ضعیف: 33-5 درصد خشکیدگی تاجی، متوسط: 66-34 خشکیدگی تاجی، شدید: بیش از 66 درصد خشکیدگی تاجی) در نظر گرفته‌شده وضعیت سلامت هر درخت بر اساس آن تعیین و یادداشت شد. لایه‌های شیب در دو طبقه جهت جغرافیایی در 5 طبقه و ارتفاع از سطح دریا نیز در دوطبقه تهیه شد. یافتهها : نتایج نشان داد که میزان خشکیدگی با فرم درختی، ارتفاع درخت و تراکم توده دارای ارتباط معنی‌دار و با قطر برابرسینه، تعداد جست و سطح تاج ارتباط معنی‌دار نداشت. پایه‌های با تجمع گروهی دارای میزان خشکیدگی بیشتری نسبت به پایه‌های انفرادی بودند. همچنین درختان تاج باز میزان خشکیدگی شدیدتری داشتند. میزان خشکیدگی درختان در دو طبقه شیب تفاوتی نداشت. درصورتی که در جهت جنوبی و ارتفاع بالاتر میزان خشکیدگی شدیدتر بود. نتیجهگیری: بیشترین فراوانی خشکیدگی متعلق به طبقه 4 و طبقه 1 است درصورتی‌که روند کنونی ادامه پیدا کند با وقوع خشک‌سالی مکرر درختان از طبقات پایین‌تر خشکیدگی به طبقات بالاتر انتقال پیدا می‌کنند و با چنین وضعیتی امکان بازسازی و برگشت جنگل به حالت طبیعی را غیرممکن می‌کند؛ اما درصورتی‌که عوامل تشدیدکننده زوال مدیریت شوند و دخالت‌های انسانی در طبیعت کنترل شوند، می‌توان وضعیت کنونی را ثابت نگه داشت یا حتی با توجه به شواهدی که از جست دهی درختان خشکیده در منطقه موردمطالعه وجود دارد، به بازگشت و احیای جنگل امیدوار بودنتیجهگیری: بیشترین فراوانی خشکیدگی متعلق به طبقه 4 و طبقه 1 است درصورتی‌که روند کنونی ادامه پیدا کند با وقوع خشک‌سالی مکرر درختان از طبقات پایین‌تر خشکیدگی به طبقات بالاتر انتقال پیدا می‌کنند و با چنین وضعیتی امکان بازسازی و برگشت جنگل به حالت طبیعی را غیرممکن می‌کند؛ اما درصورتی‌که عوامل تشدیدکننده زوال مدیریت شوند و دخالت‌های انسانی در طبیعت کنترل شوند، می‌توان وضعیت کنونی را ثابت نگه داشت یا حتی با توجه به شواهدی که از جست دهی درختان خشکیده در منطقه موردمطالعه وجود دارد، به بازگشت و احیای جنگل امیدوار بودhttps://jwfst.gau.ac.ir/article_4813_69fb03061ff95d2e189308736d7e1d16.pdfتراکم تاججست گروهزوال بلوطفرم رویشیموقعیت گونه |
| spellingShingle | حدیث دزفولی ضیاالدین باده یان حامد نقوی شهرام مهدوی کرمی ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل تراکم تاج جست گروه زوال بلوط فرم رویشی موقعیت گونه |
| title | ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی |
| title_full | ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی |
| title_fullStr | ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی |
| title_full_unstemmed | ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی |
| title_short | ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی |
| title_sort | ارتباط برخی از خصوصیات درختی، توده جنگلی و فیزیوگرافی با میزان خشکیدگی بلوط ایرانی |
| topic | تراکم تاج جست گروه زوال بلوط فرم رویشی موقعیت گونه |
| url | https://jwfst.gau.ac.ir/article_4813_69fb03061ff95d2e189308736d7e1d16.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥdytẖdzfwly ạrtbạṭbrkẖyạzkẖṣwṣyạtdrkẖtytwdhjnglywfyzywgrạfybạmyzạnkẖsẖḵydgyblwṭạyrạny AT ḍyạạldynbạdhyạn ạrtbạṭbrkẖyạzkẖṣwṣyạtdrkẖtytwdhjnglywfyzywgrạfybạmyzạnkẖsẖḵydgyblwṭạyrạny AT ḥạmdnqwy ạrtbạṭbrkẖyạzkẖṣwṣyạtdrkẖtytwdhjnglywfyzywgrạfybạmyzạnkẖsẖḵydgyblwṭạyrạny AT sẖhrạmmhdwyḵrmy ạrtbạṭbrkẖyạzkẖṣwṣyạtdrkẖtytwdhjnglywfyzywgrạfybạmyzạnkẖsẖḵydgyblwṭạyrạny |