مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت

فهم محتوای نقد عقل محض منوط به فهم معنای امر پیشین است و کانت نیز به­همین­دلیل، بخش عمده‌ای از این­کتاب را به تبیین شأن معرفتی، جست‌وجوی خاستگاه، تعیین محدوده‌ اعتبار و تشریح مصادیق آن اختصاص داده است. با­این­همه، حتی باآنکه وی در هر دو ویرایش نقد، کم‌وبیش، مشخصه‌هایی (مانند ضروری، اکیداً کلی، محض،...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: مهدی سلیمانی خورموجی, علی فتح طاهری, سید مسعود سیف
Format: Article
Language:English
Published: University of Tabriz, Faculty of Literature and Forigen Languages 2018-08-01
Series:Journal of Philosophical Investigations
Subjects:
Online Access:http://philosophy.tabrizu.ac.ir/article_7773_b231c829e8d750c1ac98ff0ca30adefb.pdf
_version_ 1827849703071416320
author مهدی سلیمانی خورموجی
علی فتح طاهری
سید مسعود سیف
author_facet مهدی سلیمانی خورموجی
علی فتح طاهری
سید مسعود سیف
author_sort مهدی سلیمانی خورموجی
collection DOAJ
description فهم محتوای نقد عقل محض منوط به فهم معنای امر پیشین است و کانت نیز به­همین­دلیل، بخش عمده‌ای از این­کتاب را به تبیین شأن معرفتی، جست‌وجوی خاستگاه، تعیین محدوده‌ اعتبار و تشریح مصادیق آن اختصاص داده است. با­این­همه، حتی باآنکه وی در هر دو ویرایش نقد، کم‌وبیش، مشخصه‌هایی (مانند ضروری، اکیداً کلی، محض، واضح، قطعی و مستقل از تجربه) را برای امر پیشین معرفی کرده است ولی، چون این­مشخصه­ها در سنت­های پیشاکانتی و پساکانتی -در معنایی متفاوت با معنای مدنظر او- نیز به­کار گرفته شده­اند پس چندان بعید نیست اگر در فهم محتوای نقد دچار ابهام شویم. ما در بخش (1)، به برخی از این­ابهام­ها اشاره خواهیم کرد. سپس در بخش (2-1)، نشان خواهیم داد برای رهایی از ابهام­های مزبور ناگزیریم مشخصه ضروری را به «برخاسته از طبیعت ذهن انسان»، اکیداً کلی را به «صرفاً قابلِ اطلاق بر پدیدارها»، محض را به «معطوف­بودن به سهمِ خودِ ذهن در تشریک مساعی­اش با خودِ اشیاء برای شکل­گیری معرفت تجربی»، واضح را به «آنچه حیطه جست­وجو برای یافتن­اش، صرفاً محدود به درون خودمان است و نه بیرون از آن» و قطعی را نیز به «آنچه گستره­اش هم به­لحاظ خودِ مصادیق و هم به­لحاظ تعداد مصادیق تغییرناپذیر است» بازتعریف کنیم. در بخش (2-2) نیز با واکاوی مشخصه مستقل از تجربه، نشان خواهیم داد این­مشخصه، علاوه­بر دلالت بر صرفِ ساختار، می­تواند ناظر به نوعی معرفت در بن هر گونه تجربه ممکنی نیز باشد؛ افزون بر این، نسبتِ مشخصه مزبور را با سنت پیشاکانتی و پساکانتی نیز نمایان خواهیم ساخت.
first_indexed 2024-03-12T10:09:47Z
format Article
id doaj.art-9991e7c1fe83456492e7c09d895a8e3a
institution Directory Open Access Journal
issn 2251-7960
2423-4419
language English
last_indexed 2024-03-12T10:09:47Z
publishDate 2018-08-01
publisher University of Tabriz, Faculty of Literature and Forigen Languages
record_format Article
series Journal of Philosophical Investigations
spelling doaj.art-9991e7c1fe83456492e7c09d895a8e3a2023-09-02T11:00:09ZengUniversity of Tabriz, Faculty of Literature and Forigen LanguagesJournal of Philosophical Investigations2251-79602423-44192018-08-01122321427773مشخصه‌های امر پیشین نزد کانتمهدی سلیمانی خورموجی0علی فتح طاهری1سید مسعود سیف2دانشجوی دکتری، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) قزویندانشیار گروه فلسفه، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزویندانشیار گروه فلسفه، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، قزوینفهم محتوای نقد عقل محض منوط به فهم معنای امر پیشین است و کانت نیز به­همین­دلیل، بخش عمده‌ای از این­کتاب را به تبیین شأن معرفتی، جست‌وجوی خاستگاه، تعیین محدوده‌ اعتبار و تشریح مصادیق آن اختصاص داده است. با­این­همه، حتی باآنکه وی در هر دو ویرایش نقد، کم‌وبیش، مشخصه‌هایی (مانند ضروری، اکیداً کلی، محض، واضح، قطعی و مستقل از تجربه) را برای امر پیشین معرفی کرده است ولی، چون این­مشخصه­ها در سنت­های پیشاکانتی و پساکانتی -در معنایی متفاوت با معنای مدنظر او- نیز به­کار گرفته شده­اند پس چندان بعید نیست اگر در فهم محتوای نقد دچار ابهام شویم. ما در بخش (1)، به برخی از این­ابهام­ها اشاره خواهیم کرد. سپس در بخش (2-1)، نشان خواهیم داد برای رهایی از ابهام­های مزبور ناگزیریم مشخصه ضروری را به «برخاسته از طبیعت ذهن انسان»، اکیداً کلی را به «صرفاً قابلِ اطلاق بر پدیدارها»، محض را به «معطوف­بودن به سهمِ خودِ ذهن در تشریک مساعی­اش با خودِ اشیاء برای شکل­گیری معرفت تجربی»، واضح را به «آنچه حیطه جست­وجو برای یافتن­اش، صرفاً محدود به درون خودمان است و نه بیرون از آن» و قطعی را نیز به «آنچه گستره­اش هم به­لحاظ خودِ مصادیق و هم به­لحاظ تعداد مصادیق تغییرناپذیر است» بازتعریف کنیم. در بخش (2-2) نیز با واکاوی مشخصه مستقل از تجربه، نشان خواهیم داد این­مشخصه، علاوه­بر دلالت بر صرفِ ساختار، می­تواند ناظر به نوعی معرفت در بن هر گونه تجربه ممکنی نیز باشد؛ افزون بر این، نسبتِ مشخصه مزبور را با سنت پیشاکانتی و پساکانتی نیز نمایان خواهیم ساخت.http://philosophy.tabrizu.ac.ir/article_7773_b231c829e8d750c1ac98ff0ca30adefb.pdfضروریکلیمحضواضحقطعیمستقل از تجربه
spellingShingle مهدی سلیمانی خورموجی
علی فتح طاهری
سید مسعود سیف
مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت
Journal of Philosophical Investigations
ضروری
کلی
محض
واضح
قطعی
مستقل از تجربه
title مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت
title_full مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت
title_fullStr مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت
title_full_unstemmed مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت
title_short مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت
title_sort مشخصه‌های امر پیشین نزد کانت
topic ضروری
کلی
محض
واضح
قطعی
مستقل از تجربه
url http://philosophy.tabrizu.ac.ir/article_7773_b231c829e8d750c1ac98ff0ca30adefb.pdf
work_keys_str_mv AT mhdyslymạnykẖwrmwjy msẖkẖṣhhạyạmrpysẖynnzdḵạnt
AT ʿlyftḥṭạhry msẖkẖṣhhạyạmrpysẖynnzdḵạnt
AT sydmsʿwdsyf msẖkẖṣhhạyạmrpysẖynnzdḵạnt