ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİ
Günümüzde bir eğlence unsuru olarak görülen danslar ilkel zamanlarda bir ibadet unsuru olarak ortaya çıkmıştır. İlk başlarda tanrıları memnun etme veya onların gazabından korunma amacıyla icra edilen bu danslar, daha sonraki aşamada tanrıya ulaşma ve onunla bir olama amacı taşımıştır. İnsanlar, bu...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Ankara Haci Bayram Veli University
2023-07-01
|
| Series: | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2799264 |
| _version_ | 1797786928049815552 |
|---|---|
| author | Erhan Solmaz Muharrem Feratan |
| author_facet | Erhan Solmaz Muharrem Feratan |
| author_sort | Erhan Solmaz |
| collection | DOAJ |
| description | Günümüzde bir eğlence unsuru olarak görülen danslar ilkel zamanlarda bir ibadet unsuru olarak ortaya çıkmıştır. İlk başlarda tanrıları memnun etme veya onların gazabından korunma amacıyla icra edilen bu danslar, daha sonraki aşamada tanrıya ulaşma ve onunla bir olama amacı taşımıştır. İnsanlar, bu amaca ulaşabilmek için de dinî danslarında tabiatı ve hayvanları taklit etmişlerdir. Hayvanların davranışlarını gözlemleyen insanlar onlara karşı kimi zaman bir korku kimi zamansa hayranlık duymuşlardır. Bu korku ve hayranlık hissi insanın hayvan ile özdeşleme ve onun meziyetlerini edinme çabasını ortaya çıkarmıştır. Bu özellikleri edinmenin de ancak hayvan hareketlerini taklit etmekle olacağına inanmıştır. Nitekim bu durum, günümüzde sergilenen dinî dansların figürlerinde, ilahilerinde ve bu ilahilerin içerdikleri sözlerle de desteklenmektedir. Anadolu’da görülen dinî danslar antik dönemden beri birçok uygarlıkta yer almıştır. Genellikle dairesel bir form şeklinde icra edilen bu danslar Anadolu’nun Türk İslam egemenliğine girmesiyle farklı bir boyuta taşınmıştır. Çünkü Türklerin Orta Asya’dan getirdikleri Bozkır kültürü ile Anadolu da karşılaştıkları Akdeniz ve Mezopotamya kültürlerinin kaynaşması ile dans geleneğinde de bir takım değişimlerin gerçekleşmesi kaçınılmaz olmuştur. Bu nedenle çalışmada Anadolu sahasında yer alan Türk dinî danslarının hangileri olduğu? bu danslarda sembolize edilen hayvanlar ve bu hayvanların Türk İslam kültüründe ne anlama geldiği? gibi sorulara yanıt bulmayı amaçlamıştır. Bu amaca ulaşmak için de nitel araştırma yöntemine başvurularak konu ile ilgili yazılı ve görsel materyallerin incelenmesini ve çözümlenmesini içeren doküman incelemesi ve eleştirel söylem analizi teknikleri kullanılmıştır. Ayrıca söz konusu dinî dansların görüntüleri Kare kod (QR kod) sistemi ile çalışmaya eklenmiştir. Çalışmamızda genel olarak Anadolu sahasındaki Türk dinî dansları ve bu danslarda görülen hayvan sembolizmi tartışılacaktır. |
| first_indexed | 2024-03-13T01:15:45Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-9a132c14f05e489a84e6a440cc567c77 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1306-8253 2147-9895 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-03-13T01:15:45Z |
| publishDate | 2023-07-01 |
| publisher | Ankara Haci Bayram Veli University |
| record_format | Article |
| series | Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi |
| spelling | doaj.art-9a132c14f05e489a84e6a440cc567c772023-07-05T11:18:45ZdeuAnkara Haci Bayram Veli UniversityTürk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi1306-82532147-98952023-07-011063193361643ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİErhan Solmaz0Muharrem Feratan1UŞAK ÜNİVERSİTESİAFYON KOCATEPE ÜNİVERSİTESİ, AFYON MESLEK YÜKSEKOKULUGünümüzde bir eğlence unsuru olarak görülen danslar ilkel zamanlarda bir ibadet unsuru olarak ortaya çıkmıştır. İlk başlarda tanrıları memnun etme veya onların gazabından korunma amacıyla icra edilen bu danslar, daha sonraki aşamada tanrıya ulaşma ve onunla bir olama amacı taşımıştır. İnsanlar, bu amaca ulaşabilmek için de dinî danslarında tabiatı ve hayvanları taklit etmişlerdir. Hayvanların davranışlarını gözlemleyen insanlar onlara karşı kimi zaman bir korku kimi zamansa hayranlık duymuşlardır. Bu korku ve hayranlık hissi insanın hayvan ile özdeşleme ve onun meziyetlerini edinme çabasını ortaya çıkarmıştır. Bu özellikleri edinmenin de ancak hayvan hareketlerini taklit etmekle olacağına inanmıştır. Nitekim bu durum, günümüzde sergilenen dinî dansların figürlerinde, ilahilerinde ve bu ilahilerin içerdikleri sözlerle de desteklenmektedir. Anadolu’da görülen dinî danslar antik dönemden beri birçok uygarlıkta yer almıştır. Genellikle dairesel bir form şeklinde icra edilen bu danslar Anadolu’nun Türk İslam egemenliğine girmesiyle farklı bir boyuta taşınmıştır. Çünkü Türklerin Orta Asya’dan getirdikleri Bozkır kültürü ile Anadolu da karşılaştıkları Akdeniz ve Mezopotamya kültürlerinin kaynaşması ile dans geleneğinde de bir takım değişimlerin gerçekleşmesi kaçınılmaz olmuştur. Bu nedenle çalışmada Anadolu sahasında yer alan Türk dinî danslarının hangileri olduğu? bu danslarda sembolize edilen hayvanlar ve bu hayvanların Türk İslam kültüründe ne anlama geldiği? gibi sorulara yanıt bulmayı amaçlamıştır. Bu amaca ulaşmak için de nitel araştırma yöntemine başvurularak konu ile ilgili yazılı ve görsel materyallerin incelenmesini ve çözümlenmesini içeren doküman incelemesi ve eleştirel söylem analizi teknikleri kullanılmıştır. Ayrıca söz konusu dinî dansların görüntüleri Kare kod (QR kod) sistemi ile çalışmaya eklenmiştir. Çalışmamızda genel olarak Anadolu sahasındaki Türk dinî dansları ve bu danslarda görülen hayvan sembolizmi tartışılacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2799264dini dans,hayvansembolizmritüeltasavvuf |
| spellingShingle | Erhan Solmaz Muharrem Feratan ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİ Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Velî Araştırma Dergisi dini dans, hayvan sembolizm ritüel tasavvuf |
| title | ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİ |
| title_full | ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİ |
| title_fullStr | ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİ |
| title_full_unstemmed | ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİ |
| title_short | ANADOLU DANS GELENEĞİNDE TÜRK DİNÎ DANSLARI VE HAYVAN SEMBOLİZMİ |
| title_sort | anadolu dans geleneginde turk dini danslari ve hayvan sembolizmi |
| topic | dini dans, hayvan sembolizm ritüel tasavvuf |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2799264 |
| work_keys_str_mv | AT erhansolmaz anadoludansgelenegindeturkdinidanslarivehayvansembolizmi AT muharremferatan anadoludansgelenegindeturkdinidanslarivehayvansembolizmi |