قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر

مفاهیم زیادی در علوم اجتماعی وضع شده‎ و برای توضیح آنها آثار زیادی نیز نوشته شده است، اما به‌راستی مفاهیم علوم اجتماعی براساس چه قاعده و روشی ساخته می‎شوند؟ در پاسخ به این پرسش،‎ کلاسیک‎ها و معاصران جامعه‎شناسی و نظریه اجتماعی در قالب سه رهیافت اثباتی، ضداثباتی و پسااثباتی بحث و تعمق کرده‎اند. این م...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: محمد جواد اسماعیلی
Format: Article
Language:fas
Published: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه 2023-03-01
Series:روش شناسی علوم انسانی
Subjects:
Online Access:https://method.rihu.ac.ir/article_2050_2c8ee99578298d5740c432d33dc558d7.pdf
_version_ 1797338765124960256
author محمد جواد اسماعیلی
author_facet محمد جواد اسماعیلی
author_sort محمد جواد اسماعیلی
collection DOAJ
description مفاهیم زیادی در علوم اجتماعی وضع شده‎ و برای توضیح آنها آثار زیادی نیز نوشته شده است، اما به‌راستی مفاهیم علوم اجتماعی براساس چه قاعده و روشی ساخته می‎شوند؟ در پاسخ به این پرسش،‎ کلاسیک‎ها و معاصران جامعه‎شناسی و نظریه اجتماعی در قالب سه رهیافت اثباتی، ضداثباتی و پسااثباتی بحث و تعمق کرده‎اند. این مقاله می‎خواهد قواعد و منطق شکل‎گیری و ساخت مفاهیم علوم اجتماعی را در رهیافت پسااثباتی ماکس وبر مورد بررسی قرار دهد. مقاله حاضر با شناسایی قواعد هشت‎گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی، نخست استدلال می‎کند که تیپ آرمانی براساس مفهوم «عقلانیت» ساخته می‎شود. تیپ‎ آرمانی مبتنی بر «آموزه تکوین» و از ترکیب امور منحصربه‌فرد تاریخی و امور تکرارشونده اجتماعی برساخت می‎شود. تیپ آرمانی به مدد نیروی خیال تحت‌تأثیر ایده‎های ارزش‌گذار و در هدایت طرح‎های نظری ساخته می‎شود. در این روند تیپ آرمانی از پالایش و بازسازی مفاهیم روزمره کنشگران اجتماعی به‌دست می‎آید
first_indexed 2024-03-08T09:35:03Z
format Article
id doaj.art-9ac7affe3fb44d8bbc698f57d74fe851
institution Directory Open Access Journal
issn 1608-7070
2588-5774
language fas
last_indexed 2024-03-08T09:35:03Z
publishDate 2023-03-01
publisher پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
record_format Article
series روش شناسی علوم انسانی
spelling doaj.art-9ac7affe3fb44d8bbc698f57d74fe8512024-01-30T09:46:59Zfasپژوهشگاه حوزه و دانشگاهروش شناسی علوم انسانی1608-70702588-57742023-03-0129114738910.30471/mssh.2023.8121.22692050قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبرمحمد جواد اسماعیلی0دانشگاه شهید بهشتیمفاهیم زیادی در علوم اجتماعی وضع شده‎ و برای توضیح آنها آثار زیادی نیز نوشته شده است، اما به‌راستی مفاهیم علوم اجتماعی براساس چه قاعده و روشی ساخته می‎شوند؟ در پاسخ به این پرسش،‎ کلاسیک‎ها و معاصران جامعه‎شناسی و نظریه اجتماعی در قالب سه رهیافت اثباتی، ضداثباتی و پسااثباتی بحث و تعمق کرده‎اند. این مقاله می‎خواهد قواعد و منطق شکل‎گیری و ساخت مفاهیم علوم اجتماعی را در رهیافت پسااثباتی ماکس وبر مورد بررسی قرار دهد. مقاله حاضر با شناسایی قواعد هشت‎گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی، نخست استدلال می‎کند که تیپ آرمانی براساس مفهوم «عقلانیت» ساخته می‎شود. تیپ‎ آرمانی مبتنی بر «آموزه تکوین» و از ترکیب امور منحصربه‌فرد تاریخی و امور تکرارشونده اجتماعی برساخت می‎شود. تیپ آرمانی به مدد نیروی خیال تحت‌تأثیر ایده‎های ارزش‌گذار و در هدایت طرح‎های نظری ساخته می‎شود. در این روند تیپ آرمانی از پالایش و بازسازی مفاهیم روزمره کنشگران اجتماعی به‌دست می‎آیدhttps://method.rihu.ac.ir/article_2050_2c8ee99578298d5740c432d33dc558d7.pdfتیپ آرمانیربط ارزشی‎عقلانیتقوه خیالآموزه تکوینمنظومه
spellingShingle محمد جواد اسماعیلی
قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر
روش شناسی علوم انسانی
تیپ آرمانی
ربط ارزشی‎
عقلانیت
قوه خیال
آموزه تکوین
منظومه
title قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر
title_full قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر
title_fullStr قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر
title_full_unstemmed قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر
title_short قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر
title_sort قواعد هشت‌گانه روش ساخت تیپ‎های آرمانی؛ بازسازی نظریه مفهوم‎سازی ماکس وبر
topic تیپ آرمانی
ربط ارزشی‎
عقلانیت
قوه خیال
آموزه تکوین
منظومه
url https://method.rihu.ac.ir/article_2050_2c8ee99578298d5740c432d33dc558d7.pdf
work_keys_str_mv AT mḥmdjwạdạsmạʿyly qwạʿdhsẖtgạnhrwsẖsạkẖttyphạyậrmạnybạzsạzynẓryhmfhwmsạzymạḵswbr