Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi

New Linguistic Behaviors in the Eldest Generation of Village Inhabitants The objective of the paper is analysis of the eldest village inhabitants’ linguistic behaviors which result from the universalizing influence of general culture on folk language. The contemporary globalizing tendencies which...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Beata Ziajka
Format: Article
Language:Bulgarian
Published: Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences 2021-12-01
Series:Slavia Meridionalis
Subjects:
Online Access:https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/2408
_version_ 1797698775548952576
author Beata Ziajka
author_facet Beata Ziajka
author_sort Beata Ziajka
collection DOAJ
description New Linguistic Behaviors in the Eldest Generation of Village Inhabitants The objective of the paper is analysis of the eldest village inhabitants’ linguistic behaviors which result from the universalizing influence of general culture on folk language. The contemporary globalizing tendencies which are strongly reflected in rural environments result in the fact that the eldest generation is forced to include new words in their own dialectal vocabulary that refer to modern realities that often do not fall within the scope of the cultural, social and customary sphere of rural communities. The materials, which include verbal behaviors collected in 2015–2020 in the rural commune of Babice in Chrzanów district, indicate the villagers’ lack of linguistic competence in terms of knowledge of the newest layer of general Polish. This is because, in the verbal behaviors of the members of the eldest age group, we can find numerous forms of deviation, and new words are often pronounced using traditional dialectal phonetics. Morphological transformations also occur. The reasons for these transformations include articulation difficulties combined with etymological unclearness. New words are sometimes unclear to elder people, which is why semantic shifts often occur when transferring general Polish units into the dialectal code.   Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi Celem artykułu jest analiza tych zachowań językowych najstarszych mieszkańców wsi, które wynikają z uniwersalizującego oddziaływania na język ludowy kultury ogólnej. Współczesne tendencje globalizacyjne, w sposób szczególny zaznaczające się w środowiskach wiejskich, powodują, że najstarsze pokolenie zmuszone jest włączać do własnego, gwarowego repertuaru językowego nowe słownictwo odnoszące się do współczesnych realiów, częstokroć niemieszczących się w sferze kulturowej, społecznej i obyczajowej wiejskich wspólnot. Egzemplifikacja materiałowa, którą stanowią zachowania werbalne zebrane w latach 2015–2020 na terenie wiejskiej gminy Babice w powiecie chrzanowskim, wskazuje jednakże na brak kompetencji językowej mieszkańców wsi w zakresie znajomości najnowszej warstwy polszczyzny ogólnej. W zachowaniach werbalnych najstarszej grupy wiekowej pojawiają się bowiem liczne formy dewiacyjne, słownictwo nowe często jest wymawiane z zachowaniem tradycyjnej fonetyki gwarowej. Dochodzi także do przekształceń na płaszczyźnie morfologicznej. Przyczyną tych modyfikacji bywają trudności artykulacyjne połączone z brakiem wiedzy o ich etymologii. Nowe wyrazy nie zawsze są w pełni zrozumiałe dla starszego pokolenia, dlatego też przenoszeniu jednostek ogólnopolskich do kodu gwarowego często towarzyszą przesunięcia semantyczne.
first_indexed 2024-03-12T03:58:54Z
format Article
id doaj.art-9bc1e5ecf2464381bea079faa2dd3bc1
institution Directory Open Access Journal
issn 2392-2400
language Bulgarian
last_indexed 2024-03-12T03:58:54Z
publishDate 2021-12-01
publisher Institute of Slavic Studies, Polish Academy of Sciences
record_format Article
series Slavia Meridionalis
spelling doaj.art-9bc1e5ecf2464381bea079faa2dd3bc12023-09-03T11:46:23ZbulInstitute of Slavic Studies, Polish Academy of SciencesSlavia Meridionalis2392-24002021-12-012110.11649/sm.2408Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsiBeata Ziajka0Uniwersytet Jagielloński w Krakowie [Jagiellonian University in Kraków], Kraków [Cracow) New Linguistic Behaviors in the Eldest Generation of Village Inhabitants The objective of the paper is analysis of the eldest village inhabitants’ linguistic behaviors which result from the universalizing influence of general culture on folk language. The contemporary globalizing tendencies which are strongly reflected in rural environments result in the fact that the eldest generation is forced to include new words in their own dialectal vocabulary that refer to modern realities that often do not fall within the scope of the cultural, social and customary sphere of rural communities. The materials, which include verbal behaviors collected in 2015–2020 in the rural commune of Babice in Chrzanów district, indicate the villagers’ lack of linguistic competence in terms of knowledge of the newest layer of general Polish. This is because, in the verbal behaviors of the members of the eldest age group, we can find numerous forms of deviation, and new words are often pronounced using traditional dialectal phonetics. Morphological transformations also occur. The reasons for these transformations include articulation difficulties combined with etymological unclearness. New words are sometimes unclear to elder people, which is why semantic shifts often occur when transferring general Polish units into the dialectal code.   Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi Celem artykułu jest analiza tych zachowań językowych najstarszych mieszkańców wsi, które wynikają z uniwersalizującego oddziaływania na język ludowy kultury ogólnej. Współczesne tendencje globalizacyjne, w sposób szczególny zaznaczające się w środowiskach wiejskich, powodują, że najstarsze pokolenie zmuszone jest włączać do własnego, gwarowego repertuaru językowego nowe słownictwo odnoszące się do współczesnych realiów, częstokroć niemieszczących się w sferze kulturowej, społecznej i obyczajowej wiejskich wspólnot. Egzemplifikacja materiałowa, którą stanowią zachowania werbalne zebrane w latach 2015–2020 na terenie wiejskiej gminy Babice w powiecie chrzanowskim, wskazuje jednakże na brak kompetencji językowej mieszkańców wsi w zakresie znajomości najnowszej warstwy polszczyzny ogólnej. W zachowaniach werbalnych najstarszej grupy wiekowej pojawiają się bowiem liczne formy dewiacyjne, słownictwo nowe często jest wymawiane z zachowaniem tradycyjnej fonetyki gwarowej. Dochodzi także do przekształceń na płaszczyźnie morfologicznej. Przyczyną tych modyfikacji bywają trudności artykulacyjne połączone z brakiem wiedzy o ich etymologii. Nowe wyrazy nie zawsze są w pełni zrozumiałe dla starszego pokolenia, dlatego też przenoszeniu jednostek ogólnopolskich do kodu gwarowego często towarzyszą przesunięcia semantyczne. https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/2408rural languageverbal communicationlexical innovations
spellingShingle Beata Ziajka
Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
Slavia Meridionalis
rural language
verbal communication
lexical innovations
title Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
title_full Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
title_fullStr Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
title_full_unstemmed Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
title_short Nowe zachowania językowe u najstarszego pokolenia mieszkańców wsi
title_sort nowe zachowania jezykowe u najstarszego pokolenia mieszkancow wsi
topic rural language
verbal communication
lexical innovations
url https://journals.ispan.edu.pl/index.php/sm/article/view/2408
work_keys_str_mv AT beataziajka nowezachowaniajezykoweunajstarszegopokoleniamieszkancowwsi