ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیک
کشت گیاهان دارویی و معطر از دیرباز دارای جایگاه ویژه‌ای در نظام‌های سنتی کشاورزی ایران بوده و این نظام‌ها از نظر ایجاد تنوع و پایداری نقش مهمی ایفا کرده‌اند. از بین گیاهان دارویی می‌توان به نعنا فلفلی (Mentha piperita L.)اشاره کرد که تغذیه و جذب مناسب عناصر معدنی نقش به‌سزایی در افزایش عملکرد کمّی...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2022-11-01
|
| Series: | بوم شناسی کشاورزی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://agry.um.ac.ir/article_40888_cd520cef0da52e986aba24f5a0fc9d76.pdf |
| _version_ | 1811195224446205952 |
|---|---|
| author | فائزه زعفریان وحید اکبرپور محمد کاوه مریم حبیبی |
| author_facet | فائزه زعفریان وحید اکبرپور محمد کاوه مریم حبیبی |
| author_sort | فائزه زعفریان |
| collection | DOAJ |
| description | کشت گیاهان دارویی و معطر از دیرباز دارای جایگاه ویژه‌ای در نظام‌های سنتی کشاورزی ایران بوده و این نظام‌ها از نظر ایجاد تنوع و پایداری نقش مهمی ایفا کرده‌اند. از بین گیاهان دارویی می‌توان به نعنا فلفلی (Mentha piperita L.)اشاره کرد که تغذیه و جذب مناسب عناصر معدنی نقش به‌سزایی در افزایش عملکرد کمّی و کیفی آن دارد. پژوهش حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1396 به اجرا درآمد. عوامل مورد مطالعه شامل بیوچار در دو سطح (صفر و 10 تن در هکتار) و کودهای آلی و زیستی در پنج سطح (عدم مصرف کود، ازتوباکتر، سودوموناس، میکوریزا و ورمی‌کمپوست) و صفت‌های اندازه‌گیری شده نیز شامل عملکرد، درصد و ترکیبات اسانس نعنا فلفلی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی بیوچار و کودهای آلی و زیستی تأثیر معنیداری بر وزن تر اندام هوایی در سطح احتمال یک درصد داشت، درحالی‌که برهم‌کنش تیمارهای آزمایش بر این صفت معنی‌دار نشد. بر اساس نتایج، مصرف 10 تن در هکتار بیوچار سبب افزایش 96/42 درصدی وزن تر اندام هوایی در مقایسه با عدم مصرف آن شد. در بررسی اثر اصلی کودهای آلی و زیستی نتایج گویای این مطلب بود که بیشترین و کمترین وزن تر اندام هوایی در مترمربع به‌ترتیب در تیمارهای آزمایشی میکوریزا و شاهد (عدم مصرف کود آلی و زیستی) با میانگین 95/667 و 08/418 گرم در مترمربع حاصل شد. بیشترین وزن خشک اندام هوایی گیاه با میانگین 08/89 گرم در مترمربع مربوط به مصرف توأم بیوچار و میکوریزا و کمترین متعلق به شاهد (عدم مصرف بیوچار و کود آلی و زیستی) با میانگین 76/61 گرم در مترمربع بود. همچنین نتایج حاکی از آن بود که اثر متقابل بیوچار و کودهای آلی و زیستی روی ترکیبات اسانس مانند Menthone،Menthol ، α-Pinene، Cineol-1,8، iso Menthone، Pulegone، Piperitone oxide،Menthyl acetate و Menthofuran معنی‌دار گردید. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که کاربرد بیوچار می‌تواند هم در کیفیت و هم در کمیت اسانس نعنا فلفلی مؤثر باشد، به‌طوری‌که بیشترین درصد اسانس و اکثر ترکیبات اسانس نعنا فلفلی در تیمارهای همراه با مصرف بیوچار به‌دست آمد. از طرفی دیگر، کاربرد کودهای زیستی و آلی توانست منجر به به افزایش درصد اسانس و ترکیبات کیفی اسانس نعنا فلفلی شود. در این بین، کاربرد باکتری ازتوباکتر و سودوموناس به‌همراه بیوچار بیشترین تأثیر را بر کیفیت اسانس نعنا فلفلی به‌خصوص در ترکیبات منتول و منتون داشتند. در نهایت، می‌توان اذعان داشت که کاربرد توأمان بیوچار به همراه کودهای زیستی می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش کمّی و کیفی اسانس نعنا فلفلی در کشاورزی اکولوژیک داشته باشد. |
| first_indexed | 2024-04-12T00:39:50Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-9d128b5197224bd3a2c5b5a482fa9ba7 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-7713 2423-4281 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-12T00:39:50Z |
| publishDate | 2022-11-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | بوم شناسی کشاورزی |
| spelling | doaj.art-9d128b5197224bd3a2c5b5a482fa9ba72022-12-22T03:55:03ZfasFerdowsi University of Mashhadبوم شناسی کشاورزی2008-77132423-42812022-11-0114356157810.22067/agry.2021.20307.040888ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیکفائزه زعفریان0وحید اکبرپور1محمد کاوه2مریم حبیبی3گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، مازندران، ایران.کشت گیاهان دارویی و معطر از دیرباز دارای جایگاه ویژه‌ای در نظام‌های سنتی کشاورزی ایران بوده و این نظام‌ها از نظر ایجاد تنوع و پایداری نقش مهمی ایفا کرده‌اند. از بین گیاهان دارویی می‌توان به نعنا فلفلی (Mentha piperita L.)اشاره کرد که تغذیه و جذب مناسب عناصر معدنی نقش به‌سزایی در افزایش عملکرد کمّی و کیفی آن دارد. پژوهش حاضر به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1396 به اجرا درآمد. عوامل مورد مطالعه شامل بیوچار در دو سطح (صفر و 10 تن در هکتار) و کودهای آلی و زیستی در پنج سطح (عدم مصرف کود، ازتوباکتر، سودوموناس، میکوریزا و ورمی‌کمپوست) و صفت‌های اندازه‌گیری شده نیز شامل عملکرد، درصد و ترکیبات اسانس نعنا فلفلی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات اصلی بیوچار و کودهای آلی و زیستی تأثیر معنیداری بر وزن تر اندام هوایی در سطح احتمال یک درصد داشت، درحالی‌که برهم‌کنش تیمارهای آزمایش بر این صفت معنی‌دار نشد. بر اساس نتایج، مصرف 10 تن در هکتار بیوچار سبب افزایش 96/42 درصدی وزن تر اندام هوایی در مقایسه با عدم مصرف آن شد. در بررسی اثر اصلی کودهای آلی و زیستی نتایج گویای این مطلب بود که بیشترین و کمترین وزن تر اندام هوایی در مترمربع به‌ترتیب در تیمارهای آزمایشی میکوریزا و شاهد (عدم مصرف کود آلی و زیستی) با میانگین 95/667 و 08/418 گرم در مترمربع حاصل شد. بیشترین وزن خشک اندام هوایی گیاه با میانگین 08/89 گرم در مترمربع مربوط به مصرف توأم بیوچار و میکوریزا و کمترین متعلق به شاهد (عدم مصرف بیوچار و کود آلی و زیستی) با میانگین 76/61 گرم در مترمربع بود. همچنین نتایج حاکی از آن بود که اثر متقابل بیوچار و کودهای آلی و زیستی روی ترکیبات اسانس مانند Menthone،Menthol ، α-Pinene، Cineol-1,8، iso Menthone، Pulegone، Piperitone oxide،Menthyl acetate و Menthofuran معنی‌دار گردید. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که کاربرد بیوچار می‌تواند هم در کیفیت و هم در کمیت اسانس نعنا فلفلی مؤثر باشد، به‌طوری‌که بیشترین درصد اسانس و اکثر ترکیبات اسانس نعنا فلفلی در تیمارهای همراه با مصرف بیوچار به‌دست آمد. از طرفی دیگر، کاربرد کودهای زیستی و آلی توانست منجر به به افزایش درصد اسانس و ترکیبات کیفی اسانس نعنا فلفلی شود. در این بین، کاربرد باکتری ازتوباکتر و سودوموناس به‌همراه بیوچار بیشترین تأثیر را بر کیفیت اسانس نعنا فلفلی به‌خصوص در ترکیبات منتول و منتون داشتند. در نهایت، می‌توان اذعان داشت که کاربرد توأمان بیوچار به همراه کودهای زیستی می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش کمّی و کیفی اسانس نعنا فلفلی در کشاورزی اکولوژیک داشته باشد.https://agry.um.ac.ir/article_40888_cd520cef0da52e986aba24f5a0fc9d76.pdfازتوباکترسودوموناسمنتولمنتونمیکوریزاورمی‌کمپوست |
| spellingShingle | فائزه زعفریان وحید اکبرپور محمد کاوه مریم حبیبی ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیک بوم شناسی کشاورزی ازتوباکتر سودوموناس منتول منتون میکوریزا ورمی‌کمپوست |
| title | ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیک |
| title_full | ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیک |
| title_fullStr | ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیک |
| title_full_unstemmed | ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیک |
| title_short | ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی (Mentha piperita L.) در کشاورزی اکولوژیک |
| title_sort | ارزیابی کاربرد بیوچار به‌همراه کودهای آلی و زیستی بر کمیت و کیفیت اسانس گیاه نعنا فلفلی mentha piperita l در کشاورزی اکولوژیک |
| topic | ازتوباکتر سودوموناس منتول منتون میکوریزا ورمی‌کمپوست |
| url | https://agry.um.ac.ir/article_40888_cd520cef0da52e986aba24f5a0fc9d76.pdf |
| work_keys_str_mv | AT fạỷzhzʿfryạn ạrzyạbyḵạrbrdbywcẖạrbhhmrạhḵwdhạyậlywzystybrḵmytwḵyfytạsạnsgyạhnʿnạflflymenthapiperitaldrḵsẖạwrzyạḵwlwzẖyḵ AT wḥydạḵbrpwr ạrzyạbyḵạrbrdbywcẖạrbhhmrạhḵwdhạyậlywzystybrḵmytwḵyfytạsạnsgyạhnʿnạflflymenthapiperitaldrḵsẖạwrzyạḵwlwzẖyḵ AT mḥmdḵạwh ạrzyạbyḵạrbrdbywcẖạrbhhmrạhḵwdhạyậlywzystybrḵmytwḵyfytạsạnsgyạhnʿnạflflymenthapiperitaldrḵsẖạwrzyạḵwlwzẖyḵ AT mrymḥbyby ạrzyạbyḵạrbrdbywcẖạrbhhmrạhḵwdhạyậlywzystybrḵmytwḵyfytạsạnsgyạhnʿnạflflymenthapiperitaldrḵsẖạwrzyạḵwlwzẖyḵ |