SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS)
Sivas'ın batı ve güneybatısında yer alan çalışma alanında sedimentoloji çalışması yapılmıştır (Şek. 1). Çökel kayaların fasiyes ve ortamsal özellikleri ve paleocoğrafik evrimi irdelenmiştir. Orta-Üst Eosen yaşlı Sahantepe üyesinde A A1 A2 A3 fasiyesleri tanımlanmıştır. A A1 fasiyesleri kıta şel...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
General Directorate of Mineral Research and Exploration
1999-02-01
|
| Series: | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3940/444128?publisher=mta |
| _version_ | 1828024500934934528 |
|---|---|
| author | Zeki ATALAY |
| author_facet | Zeki ATALAY |
| author_sort | Zeki ATALAY |
| collection | DOAJ |
| description | Sivas'ın batı ve güneybatısında yer alan
çalışma alanında sedimentoloji çalışması yapılmıştır (Şek. 1). Çökel kayaların
fasiyes ve ortamsal özellikleri ve paleocoğrafik evrimi irdelenmiştir. Orta-Üst
Eosen yaşlı Sahantepe üyesinde A A1 A2 A3 fasiyesleri tanımlanmıştır. A A1
fasiyesleri kıta şelfinde, A2 A3 fasiyesleri bataklık ve kıyı sabka ortamında
çökelmişlerdir. Oligosen yaş- lı Küçüktuzhisar formasyonunda B B1 B2 B3
fasiyesleri tanımlanmış; B fasiyesi lagünde, B1 fasiyesi bariyer adasında, B2
B3 fasiyesleri, kıta içi sabka ve playa göl ortamında çökelmişlerdir. Akören
formasyonunda C C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 fasiyesleri tanımlanmış ve bunlardan C C1
C2 fasiyesleri menderesli nehir ve alt ortamlarında, C3 C4 fasiyesleri playa
göl ve kıta içi sabka ortamlarında C5 C6 fasiyesleri menderesli nehir
ortamında, C7 fasiyesi ise alüvyon yelpazesi ortamında çökelmiştir. Kıta şelfi
daha çok kiltaşı, silttaşı ve kumtaşından oluşmuştur. Kumtaşları çok iyi
gelişmiş (Ta-Tb), (Ta-Tc) ve (Ta) yapıları içerirler. Bunlar sığ denizde
gelişmiş türbidit akıntılar tarafından çökeltilmişlerdir. Bataklık ve kıyı
sabka ortamında daha çok kırıntılarla birlikte jips ve anhidritler oluşmuştur.
Menderesli nehir çökelleri, kanal dolgusu nokta barı ve taşkın ovası alt
fasiyesleri içeren devresel istiflerden; playa göl ve kıta içi sabka
çökellerini karasal kırıntılarla arakatkılı jips ve anhidritler; alüvyon
yelpazesi çökellerini ise kötü boylanmalı çamur matriksli, normal ve ters
derecelenmeler içeren çakıltaşı ve kumtaşları oluşturur. Çalışma alanında Eosen
sonuna kadar denizel rejim egemendir. Eosen sonunda denizel rejim gerilemiş
buna karşı bataklık ve kıyı sabka ortamları gelişmiştir. Oligosen boyunca
karasal rejim etkili olmuştur. Bu dönemde kıta içi sabka, playa göl, menderesli
nehir ve alüvyon yelpazesi ortamları gelişmiştir. Sahantepe üyesinde,
paleoakıntı yönü kuzeydoğudan-kuzeybatıya; Küçüktuzhisar formasyonunda
paleoakıntı yönleri kuzey-güney; kuzeybatı-güneydoğuya; Akören formasyonunda
paleoakıntı yönleri ise güney-kuzey ve güneybatı-kuzeydoğuya doğrudur. Eosen
döneminde formasyonlar (Bozbel formasyonu-Sahantepe üyesi) çalışma alanının
kuzeydoğusundaki ofiyolit-metamorfiklerden beslenmişlerdir. Oligosen döneminde
formasyonlar (Küçüktuzhisar ve Akören formasyonları) çalışma alanının kuzeybatı
ve güneybatısındaki ofiyolit, metamorfit, asit, bazik derinlik kayaçları ile
volkaniklerden beslenmişlerdir. Sonuçta derlenen veriler ve değerlendirmeler
gözden geçirildiğinde, Sivas havzası kıta-kıta çarpışması sonucu oluş- muş bir
kıta içi havza özellikleri içerir. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:45:31Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-9e3291b695774cacbad8393dd0cc92b1 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0026-4563 2651-3048 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T12:45:31Z |
| publishDate | 1999-02-01 |
| publisher | General Directorate of Mineral Research and Exploration |
| record_format | Article |
| series | Bulletin of the Mineral Research and Exploration |
| spelling | doaj.art-9e3291b695774cacbad8393dd0cc92b12023-02-15T16:14:05ZengGeneral Directorate of Mineral Research and ExplorationBulletin of the Mineral Research and Exploration0026-45632651-30481999-02-01121121575876SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS)Zeki ATALAYSivas'ın batı ve güneybatısında yer alan çalışma alanında sedimentoloji çalışması yapılmıştır (Şek. 1). Çökel kayaların fasiyes ve ortamsal özellikleri ve paleocoğrafik evrimi irdelenmiştir. Orta-Üst Eosen yaşlı Sahantepe üyesinde A A1 A2 A3 fasiyesleri tanımlanmıştır. A A1 fasiyesleri kıta şelfinde, A2 A3 fasiyesleri bataklık ve kıyı sabka ortamında çökelmişlerdir. Oligosen yaş- lı Küçüktuzhisar formasyonunda B B1 B2 B3 fasiyesleri tanımlanmış; B fasiyesi lagünde, B1 fasiyesi bariyer adasında, B2 B3 fasiyesleri, kıta içi sabka ve playa göl ortamında çökelmişlerdir. Akören formasyonunda C C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 fasiyesleri tanımlanmış ve bunlardan C C1 C2 fasiyesleri menderesli nehir ve alt ortamlarında, C3 C4 fasiyesleri playa göl ve kıta içi sabka ortamlarında C5 C6 fasiyesleri menderesli nehir ortamında, C7 fasiyesi ise alüvyon yelpazesi ortamında çökelmiştir. Kıta şelfi daha çok kiltaşı, silttaşı ve kumtaşından oluşmuştur. Kumtaşları çok iyi gelişmiş (Ta-Tb), (Ta-Tc) ve (Ta) yapıları içerirler. Bunlar sığ denizde gelişmiş türbidit akıntılar tarafından çökeltilmişlerdir. Bataklık ve kıyı sabka ortamında daha çok kırıntılarla birlikte jips ve anhidritler oluşmuştur. Menderesli nehir çökelleri, kanal dolgusu nokta barı ve taşkın ovası alt fasiyesleri içeren devresel istiflerden; playa göl ve kıta içi sabka çökellerini karasal kırıntılarla arakatkılı jips ve anhidritler; alüvyon yelpazesi çökellerini ise kötü boylanmalı çamur matriksli, normal ve ters derecelenmeler içeren çakıltaşı ve kumtaşları oluşturur. Çalışma alanında Eosen sonuna kadar denizel rejim egemendir. Eosen sonunda denizel rejim gerilemiş buna karşı bataklık ve kıyı sabka ortamları gelişmiştir. Oligosen boyunca karasal rejim etkili olmuştur. Bu dönemde kıta içi sabka, playa göl, menderesli nehir ve alüvyon yelpazesi ortamları gelişmiştir. Sahantepe üyesinde, paleoakıntı yönü kuzeydoğudan-kuzeybatıya; Küçüktuzhisar formasyonunda paleoakıntı yönleri kuzey-güney; kuzeybatı-güneydoğuya; Akören formasyonunda paleoakıntı yönleri ise güney-kuzey ve güneybatı-kuzeydoğuya doğrudur. Eosen döneminde formasyonlar (Bozbel formasyonu-Sahantepe üyesi) çalışma alanının kuzeydoğusundaki ofiyolit-metamorfiklerden beslenmişlerdir. Oligosen döneminde formasyonlar (Küçüktuzhisar ve Akören formasyonları) çalışma alanının kuzeybatı ve güneybatısındaki ofiyolit, metamorfit, asit, bazik derinlik kayaçları ile volkaniklerden beslenmişlerdir. Sonuçta derlenen veriler ve değerlendirmeler gözden geçirildiğinde, Sivas havzası kıta-kıta çarpışması sonucu oluş- muş bir kıta içi havza özellikleri içerir.http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3940/444128?publisher=mta-- |
| spellingShingle | Zeki ATALAY SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS) Bulletin of the Mineral Research and Exploration - - |
| title | SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS) |
| title_full | SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS) |
| title_fullStr | SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS) |
| title_full_unstemmed | SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS) |
| title_short | SİVAS TERSİYER HAVZASININ PALEOCOĞRAFİK EVRİMİ (B-GB SİVAS) |
| title_sort | sivas tersiyer havzasinin paleocografik evrimi b gb sivas |
| topic | - - |
| url | http://dergipark.gov.tr/bulletinofmre/issue/3940/444128?publisher=mta |
| work_keys_str_mv | AT zekiatalay sivastersiyerhavzasininpaleocografikevrimibgbsivas |