Batman Kıraathaneleri
Bu çalışmada burjuva deneyiminin dışında yer alan diğer kamusal alan tecrübeleriyle ilgilenilmektedir. Bu kapsamda Batman kıraathaneleri söz konusu aksiyomla incelenmiştir. Tükiye’nin Güneydoğu’sunda yer alan Batman, sınıra yakınlığı ve iç dinamikleri nedeniyle oldukça heterojen bir toplumsal yapıya...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Selcuk University
2020-06-01
|
| Series: | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/1100/890 |
| _version_ | 1826994279740866560 |
|---|---|
| author | Gülsüm Hekimoğlu |
| author_facet | Gülsüm Hekimoğlu |
| author_sort | Gülsüm Hekimoğlu |
| collection | DOAJ |
| description | Bu çalışmada burjuva deneyiminin dışında yer alan diğer kamusal alan tecrübeleriyle ilgilenilmektedir. Bu kapsamda Batman kıraathaneleri söz konusu aksiyomla incelenmiştir. Tükiye’nin Güneydoğu’sunda yer alan Batman, sınıra yakınlığı ve iç dinamikleri nedeniyle oldukça heterojen bir toplumsal yapıya sahiptir. Batman; mahallerinde, sokaklarında ve meydanlarında oldukça uğrak mekânlar olarak beliren kıraathaneleriyle, sosyolojik olarak ilgi çekici konumdadır. Nitel araştırma yöntemi kapsamındaki çalışmada Batman’daki 13 kişiyle mülakatlar yapılmıştır. Saha araştırması sonunda araştırmanın amacına bağlı olarak toplanan veriler betimsel analiz tekniğine başvurularak değerlendirilmiştir. İstanbul ve Kahire gibi Ortadoğu’nun en büyük şehirlerindeki kahvehaneler ve kıraathaneler nasıl ki, her şeyden önce bir sohbet mekânı olarak kurgulanmışsa Batman’daki durum da bundan farksızdır. Ancak saha araştırması sonunda sadece sohbet mekânı olmaları dışında bu yerlerin, Batman’daki sosyal, ideolojik ve kültürel değişim üzerinde önemli bir rol oynadığı ortaya çıkmıştır. İncelenen kıraathanelerin fonksiyonu, katılımcılarının ona yüklediği anlamla birlikte ‘görünürlük ve yalıtılmışlık’ paradoksuyla açıklanabilir. Bu yerler, arkadaşlarla sosyalleşmek için kullanıldığı gibi, görece küçük olan ve herkesin birbirini tanıdığı şehrin gözetim gücünden kaçmanın da yollarından biri durumundadır. Şehrin en işlek caddelerindeki oldukça esnek oturma planlarıyla ve özellikle göz tacizleriyle kadının kent hakkını tayin eden bu mekânlar bir yandan da kentteki patriarkal hegemonyanın izdüşümleridir. Bir şekilde dışlama üzerinden biçimlenen işleyiş içinde, erişilebilirlik ve eşitlik sekteye uğramıştır. Kabul edilen resmi görüşe ve yaşam biçimlerine ayak direyen katılımcılar, buralarda görünür olamamıştır. Lakin tüm dışlama mekanizmalarına rağmen ortak yaşamla ilgili müşretek sorunlara, günlük yaşam tecrübelerine, bir aradalığa, dinlemeye, eylemeye ve dayanışmaya yer veren bu mekânlar toplumsalın alanı olan kamusal alanın mikro dünyalarına kapı aralanan yolaklar olarak karşımıza çıkmaktadır. |
| first_indexed | 2024-04-10T12:25:48Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-9f8f51790df7417e9d87547b2d871b9b |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2458-908X 2458-908X |
| language | English |
| last_indexed | 2025-02-18T09:16:04Z |
| publishDate | 2020-06-01 |
| publisher | Selcuk University |
| record_format | Article |
| series | Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi |
| spelling | doaj.art-9f8f51790df7417e9d87547b2d871b9b2024-11-02T22:46:02ZengSelcuk UniversitySelçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi2458-908X2458-908X2020-06-0143379404https://doi.org/10.21497/sefad.756098Batman KıraathaneleriGülsüm HekimoğluBu çalışmada burjuva deneyiminin dışında yer alan diğer kamusal alan tecrübeleriyle ilgilenilmektedir. Bu kapsamda Batman kıraathaneleri söz konusu aksiyomla incelenmiştir. Tükiye’nin Güneydoğu’sunda yer alan Batman, sınıra yakınlığı ve iç dinamikleri nedeniyle oldukça heterojen bir toplumsal yapıya sahiptir. Batman; mahallerinde, sokaklarında ve meydanlarında oldukça uğrak mekânlar olarak beliren kıraathaneleriyle, sosyolojik olarak ilgi çekici konumdadır. Nitel araştırma yöntemi kapsamındaki çalışmada Batman’daki 13 kişiyle mülakatlar yapılmıştır. Saha araştırması sonunda araştırmanın amacına bağlı olarak toplanan veriler betimsel analiz tekniğine başvurularak değerlendirilmiştir. İstanbul ve Kahire gibi Ortadoğu’nun en büyük şehirlerindeki kahvehaneler ve kıraathaneler nasıl ki, her şeyden önce bir sohbet mekânı olarak kurgulanmışsa Batman’daki durum da bundan farksızdır. Ancak saha araştırması sonunda sadece sohbet mekânı olmaları dışında bu yerlerin, Batman’daki sosyal, ideolojik ve kültürel değişim üzerinde önemli bir rol oynadığı ortaya çıkmıştır. İncelenen kıraathanelerin fonksiyonu, katılımcılarının ona yüklediği anlamla birlikte ‘görünürlük ve yalıtılmışlık’ paradoksuyla açıklanabilir. Bu yerler, arkadaşlarla sosyalleşmek için kullanıldığı gibi, görece küçük olan ve herkesin birbirini tanıdığı şehrin gözetim gücünden kaçmanın da yollarından biri durumundadır. Şehrin en işlek caddelerindeki oldukça esnek oturma planlarıyla ve özellikle göz tacizleriyle kadının kent hakkını tayin eden bu mekânlar bir yandan da kentteki patriarkal hegemonyanın izdüşümleridir. Bir şekilde dışlama üzerinden biçimlenen işleyiş içinde, erişilebilirlik ve eşitlik sekteye uğramıştır. Kabul edilen resmi görüşe ve yaşam biçimlerine ayak direyen katılımcılar, buralarda görünür olamamıştır. Lakin tüm dışlama mekanizmalarına rağmen ortak yaşamla ilgili müşretek sorunlara, günlük yaşam tecrübelerine, bir aradalığa, dinlemeye, eylemeye ve dayanışmaya yer veren bu mekânlar toplumsalın alanı olan kamusal alanın mikro dünyalarına kapı aralanan yolaklar olarak karşımıza çıkmaktadır.http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/1100/890kıraathanebatmankamusal alankentkent kimliği |
| spellingShingle | Gülsüm Hekimoğlu Batman Kıraathaneleri Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi kıraathane batman kamusal alan kent kent kimliği |
| title | Batman Kıraathaneleri |
| title_full | Batman Kıraathaneleri |
| title_fullStr | Batman Kıraathaneleri |
| title_full_unstemmed | Batman Kıraathaneleri |
| title_short | Batman Kıraathaneleri |
| title_sort | batman kiraathaneleri |
| topic | kıraathane batman kamusal alan kent kent kimliği |
| url | http://sefad.selcuk.edu.tr/sefad/article/view/1100/890 |
| work_keys_str_mv | AT gulsumhekimoglu batmankıraathaneleri |