معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی
کوشک مهمترین عنصر معمارانه در باغ های ایرانی و نشان‌دهنده نهایت ذوق و هنر ایرانی در ترکیب باغ و بناست. معمولا این بناها را در فضای میانی باغ و در محل تلاقی دو محور طولی و عرضی به گونه ای می ساختند که از چهار طرف دیده شده و تاثیر ترکیب هندسی چهارباغ ایرانی را دوچندان کند. اگرچه به‌لحاظ شکل‌گیری و دست...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism
2016-01-01
|
| Series: | منظر |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://www.manzar-sj.com/article_15314_b373c24735890468ea0cd6e5d7cc34d3.pdf |
| _version_ | 1818997456815259648 |
|---|---|
| author | حشمت‌الله متدین رضا متدین |
| author_facet | حشمت‌الله متدین رضا متدین |
| author_sort | حشمت‌الله متدین |
| collection | DOAJ |
| description | کوشک مهمترین عنصر معمارانه در باغ های ایرانی و نشان‌دهنده نهایت ذوق و هنر ایرانی در ترکیب باغ و بناست. معمولا این بناها را در فضای میانی باغ و در محل تلاقی دو محور طولی و عرضی به گونه ای می ساختند که از چهار طرف دیده شده و تاثیر ترکیب هندسی چهارباغ ایرانی را دوچندان کند. اگرچه به‌لحاظ شکل‌گیری و دسته‌بندی ساختاری، گونه‌های نسبتاً متفاوتی از این فضاهای معمارانه در ترکیب باغ‌های ایران دیده می‌شود. با این وجود گونه بناها با تقسیمات نه قسمتی در کوشک باغ های ایرانی استفاده ای پر دامنه‌ای دارند. این گونه معماری حاصل آمیزش سه خواست اساسی معماری، یعنی توجه به زیبایی، عملکرد و ایستایی است به نحوی که با ترکیب مناسب احجام، به زیبایی هر چه بیشتر آنها افزوده می‌گردد، وجود سلسله مراتب برای نیل به قدرت بخشی به عملکرد کاخ و همچنین مهار بار های رانشی حجم میانی کمک شایانی به پایداری این فضای ایرانی نموده است. اینکه چرا این گونه از معماری خاص ۹ قسمتی در باغ های ایرانی از اقبال فراوان در طول تاریخ از دوره هخامنشی تا قاجار برخوردار شدند؟ سوالی است که این نوشتار به دنبال پاسخ گویی به آن است. سوال دیگر این است که در شرایط یکسان و در قلب چهارباغ ایرانی چرا این نقشه بعضا به صورت کاملا بسته (چهارصفه) و در پاره ای از مواقع ترکیبی از فضاهای بسته و نیمه باز به صورت نقشه هشت بهشت و در مواردی اندک همانند عمارت مرکزی قصر قاجار در تهران به شکل کاملا نیمه باز (آلاچیقی) اجرا شده است؟ می توان اینگونه نتیجه گرفت که وجود چهار نمای همگن که به محور های چهارباغ باز می شود، به قدرت بخشی توده معماری بر توده منظر و همچنین یکی شدن و ادغام فضایی آن ها کمک شایانی نموده است و اصولا معماری سلسله مراتبی در قلب ساختار چهارباغ، جوابی مناسب تر از فضای نه قسمتی نخواهد یافت. همچنین نحوه استفاده اقلیمی-فصلی از یک سو و توجه به عملکرد زیستی-تشریفاتی و بعضا مراسمی، جهت جوابگویی به خواسته های حکومت ها را می توان از دلایل عمده تفاوت ساختاری این کوشک ها در قلب چهار باغ ایرانی برشمرد. |
| first_indexed | 2024-12-20T21:45:56Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a271a7a37c534ae1ab20ee347aa1ac63 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-7446 2008-2169 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-12-20T21:45:56Z |
| publishDate | 2016-01-01 |
| publisher | Nazar research center for Art, Architecture & Urbanism |
| record_format | Article |
| series | منظر |
| spelling | doaj.art-a271a7a37c534ae1ab20ee347aa1ac632022-12-21T19:25:41ZengNazar research center for Art, Architecture & Urbanismمنظر2008-74462008-21692016-01-01733323915314معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانیحشمت‌الله متدین0رضا متدین1استادیار دانشکده معماری، دانشگاه تهرانپژوهشگر دکتری معماری / مدرسه عالی معماری پاریس-ملکهکوشک مهمترین عنصر معمارانه در باغ های ایرانی و نشان‌دهنده نهایت ذوق و هنر ایرانی در ترکیب باغ و بناست. معمولا این بناها را در فضای میانی باغ و در محل تلاقی دو محور طولی و عرضی به گونه ای می ساختند که از چهار طرف دیده شده و تاثیر ترکیب هندسی چهارباغ ایرانی را دوچندان کند. اگرچه به‌لحاظ شکل‌گیری و دسته‌بندی ساختاری، گونه‌های نسبتاً متفاوتی از این فضاهای معمارانه در ترکیب باغ‌های ایران دیده می‌شود. با این وجود گونه بناها با تقسیمات نه قسمتی در کوشک باغ های ایرانی استفاده ای پر دامنه‌ای دارند. این گونه معماری حاصل آمیزش سه خواست اساسی معماری، یعنی توجه به زیبایی، عملکرد و ایستایی است به نحوی که با ترکیب مناسب احجام، به زیبایی هر چه بیشتر آنها افزوده می‌گردد، وجود سلسله مراتب برای نیل به قدرت بخشی به عملکرد کاخ و همچنین مهار بار های رانشی حجم میانی کمک شایانی به پایداری این فضای ایرانی نموده است. اینکه چرا این گونه از معماری خاص ۹ قسمتی در باغ های ایرانی از اقبال فراوان در طول تاریخ از دوره هخامنشی تا قاجار برخوردار شدند؟ سوالی است که این نوشتار به دنبال پاسخ گویی به آن است. سوال دیگر این است که در شرایط یکسان و در قلب چهارباغ ایرانی چرا این نقشه بعضا به صورت کاملا بسته (چهارصفه) و در پاره ای از مواقع ترکیبی از فضاهای بسته و نیمه باز به صورت نقشه هشت بهشت و در مواردی اندک همانند عمارت مرکزی قصر قاجار در تهران به شکل کاملا نیمه باز (آلاچیقی) اجرا شده است؟ می توان اینگونه نتیجه گرفت که وجود چهار نمای همگن که به محور های چهارباغ باز می شود، به قدرت بخشی توده معماری بر توده منظر و همچنین یکی شدن و ادغام فضایی آن ها کمک شایانی نموده است و اصولا معماری سلسله مراتبی در قلب ساختار چهارباغ، جوابی مناسب تر از فضای نه قسمتی نخواهد یافت. همچنین نحوه استفاده اقلیمی-فصلی از یک سو و توجه به عملکرد زیستی-تشریفاتی و بعضا مراسمی، جهت جوابگویی به خواسته های حکومت ها را می توان از دلایل عمده تفاوت ساختاری این کوشک ها در قلب چهار باغ ایرانی برشمرد.http://www.manzar-sj.com/article_15314_b373c24735890468ea0cd6e5d7cc34d3.pdfباغ ایرانیکوشکچهارصفههشت‌بهشتابنیه نه قسمتی |
| spellingShingle | حشمت‌الله متدین رضا متدین معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی منظر باغ ایرانی کوشک چهارصفه هشت‌بهشت ابنیه نه قسمتی |
| title | معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی |
| title_full | معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی |
| title_fullStr | معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی |
| title_full_unstemmed | معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی |
| title_short | معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی |
| title_sort | معماری کوشک، کوشک‌های نُه قسمتی در باغ ایرانی |
| topic | باغ ایرانی کوشک چهارصفه هشت‌بهشت ابنیه نه قسمتی |
| url | http://www.manzar-sj.com/article_15314_b373c24735890468ea0cd6e5d7cc34d3.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ḥsẖmtạllhmtdyn mʿmạryḵwsẖḵḵwsẖḵhạynuhqsmtydrbạgẖạyrạny AT rḍạmtdyn mʿmạryḵwsẖḵḵwsẖḵhạynuhqsmtydrbạgẖạyrạny |