نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه

زبان، نظام اشاره‌ای است و کلمه، دال یا سویه‌ای آشکار است که در ذهن، مدلولی پنهان را برمی‌انگیزد؛ ازاین‌رو در شناسایی مدلول پنهان یک متن، عرضه دال یا نشانه‌های زبانی آن، بر مبانی و اصول سیمیولوژیک، به شناسایی کامل‌تر این سویه و مدلول‌ها می‌انجامد. در این مجال سوره «الغاشیه» به‌مثابه یکی از نمونه‌های...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: عباس اقبالی, زهرا وکیلی
Format: Article
Language:fas
Published: Payame Noor University 2016-09-01
Series:Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
Subjects:
Online Access:http://quran.journals.pnu.ac.ir/pdf_3421_e9a4905226a27762d4ac4aaf3b13895a.html
_version_ 1818364647437238272
author عباس اقبالی
زهرا وکیلی
author_facet عباس اقبالی
زهرا وکیلی
author_sort عباس اقبالی
collection DOAJ
description زبان، نظام اشاره‌ای است و کلمه، دال یا سویه‌ای آشکار است که در ذهن، مدلولی پنهان را برمی‌انگیزد؛ ازاین‌رو در شناسایی مدلول پنهان یک متن، عرضه دال یا نشانه‌های زبانی آن، بر مبانی و اصول سیمیولوژیک، به شناسایی کامل‌تر این سویه و مدلول‌ها می‌انجامد. در این مجال سوره «الغاشیه» به‌مثابه یکی از نمونه‌های بارز زبانی نظام‌مند و مشحون از نشانه‌هایی مانند تعابیر متضاد و موسیقای لفظی و معنوی آیات، شایسته عرضه بر مبانی سیمیولوژی یا نشانه‌شناسی (سمیولوژی semiology) است. در این جستار با شیوه توصیفی ـ استنتاجی و به‌کارگیری فنون علم نشانه‌شناسی به بررسی ویژگی‌های این سوره در دو محور عمودی و افقی پرداخته و معلوم شده که این سوره از نظر محور عمودی؛ نام این سوره متنِ کوچکی است که متن طولانی را نوید می‌دهد و دربردارنده بیشترین دلالت‌های متنی است، هم‌چنین از جنبه‌های «ساخت قاموسی» «ترکیب دستوری» و بر محور «جانشینی یا جایگزینی» کاربرد یا استخدام یک تعبیر، سویه یا سویه‌های پنهانی دارد. هم‌چنین معلوم گشته که به‌کارگیری تکنیک‌های تکرار، جناس، مراعات نظیر و تضاد، علاوه بر آهنگین ساختن سوره، بر مفهوم موردنظر خویش تأکید می‌ورزد و سطح نحوی جمله‌ها تصاویر برون‌گرا و درون‌گرای آیات این سوره، واقعیت و احوال قیامت، بهشتیان و دوزخیان را به مخاطب القا می‌کند.
first_indexed 2024-12-13T22:07:42Z
format Article
id doaj.art-a2838fbe9d2c41ae82b3ad10ebf56143
institution Directory Open Access Journal
issn 2322-3804
2538-614X
language fas
last_indexed 2024-12-13T22:07:42Z
publishDate 2016-09-01
publisher Payame Noor University
record_format Article
series Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
spelling doaj.art-a2838fbe9d2c41ae82b3ad10ebf561432022-12-21T23:29:48ZfasPayame Noor UniversityPizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān2322-38042538-614X2016-09-01511691823421نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیهعباس اقبالی0زهرا وکیلی1دانشیار گروه عربی دانشگاه کاشاندانشجوی دکتری ادبیات عرب دانشگاه کاشانزبان، نظام اشاره‌ای است و کلمه، دال یا سویه‌ای آشکار است که در ذهن، مدلولی پنهان را برمی‌انگیزد؛ ازاین‌رو در شناسایی مدلول پنهان یک متن، عرضه دال یا نشانه‌های زبانی آن، بر مبانی و اصول سیمیولوژیک، به شناسایی کامل‌تر این سویه و مدلول‌ها می‌انجامد. در این مجال سوره «الغاشیه» به‌مثابه یکی از نمونه‌های بارز زبانی نظام‌مند و مشحون از نشانه‌هایی مانند تعابیر متضاد و موسیقای لفظی و معنوی آیات، شایسته عرضه بر مبانی سیمیولوژی یا نشانه‌شناسی (سمیولوژی semiology) است. در این جستار با شیوه توصیفی ـ استنتاجی و به‌کارگیری فنون علم نشانه‌شناسی به بررسی ویژگی‌های این سوره در دو محور عمودی و افقی پرداخته و معلوم شده که این سوره از نظر محور عمودی؛ نام این سوره متنِ کوچکی است که متن طولانی را نوید می‌دهد و دربردارنده بیشترین دلالت‌های متنی است، هم‌چنین از جنبه‌های «ساخت قاموسی» «ترکیب دستوری» و بر محور «جانشینی یا جایگزینی» کاربرد یا استخدام یک تعبیر، سویه یا سویه‌های پنهانی دارد. هم‌چنین معلوم گشته که به‌کارگیری تکنیک‌های تکرار، جناس، مراعات نظیر و تضاد، علاوه بر آهنگین ساختن سوره، بر مفهوم موردنظر خویش تأکید می‌ورزد و سطح نحوی جمله‌ها تصاویر برون‌گرا و درون‌گرای آیات این سوره، واقعیت و احوال قیامت، بهشتیان و دوزخیان را به مخاطب القا می‌کند.http://quran.journals.pnu.ac.ir/pdf_3421_e9a4905226a27762d4ac4aaf3b13895a.htmlنشانهغاشیهموسیقی معنویدال و مدلولجناستکرار
spellingShingle عباس اقبالی
زهرا وکیلی
نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه
Pizhūhish/Nāmah-i Tafsīr va Zabān-i Qurān
نشانه
غاشیه
موسیقی معنوی
دال و مدلول
جناس
تکرار
title نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه
title_full نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه
title_fullStr نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه
title_full_unstemmed نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه
title_short نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه
title_sort نشانه‌شناسی سوره مبارکه غاشیه
topic نشانه
غاشیه
موسیقی معنوی
دال و مدلول
جناس
تکرار
url http://quran.journals.pnu.ac.ir/pdf_3421_e9a4905226a27762d4ac4aaf3b13895a.html
work_keys_str_mv AT ʿbạsạqbạly nsẖạnhsẖnạsyswrhmbạrḵhgẖạsẖyh
AT zhrạwḵyly nsẖạnhsẖnạsyswrhmbạrḵhgẖạsẖyh