الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود
ترکیب مناسب کاربری اراضی از عوامل مهم در حفظ و پایداری منابع آب و خاک به ویژه در بستر حوضه های آبخیز است. در مطالعه حاضر، با در نظر گرفتن همزمان شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، نحوه بهره برداری بهینه و پایدار از اراضی حوضه آبخیز حبله رود بررسی شد. بدین منظور، از مدل ابزار ارزیابی آب و خ...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI)
2020-04-01
|
| Series: | اقتصاد کشاورزی و توسعه |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://aead.agri-peri.ac.ir/article_121581_9da957e08c1bcfaf43e376caf99d9cbd.pdf |
| _version_ | 1818643499883429888 |
|---|---|
| author | امین ارجمندی ابولقاسم مرتضوی صادق خلیلیان آرش زارع گاریزی |
| author_facet | امین ارجمندی ابولقاسم مرتضوی صادق خلیلیان آرش زارع گاریزی |
| author_sort | امین ارجمندی |
| collection | DOAJ |
| description | ترکیب مناسب کاربری اراضی از عوامل مهم در حفظ و پایداری منابع آب و خاک به ویژه در بستر حوضه های آبخیز است. در مطالعه حاضر، با در نظر گرفتن همزمان شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، نحوه بهره برداری بهینه و پایدار از اراضی حوضه آبخیز حبله رود بررسی شد. بدین منظور، از مدل ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) و روش های فرا رتبه ای پرومتی (PROMETHEE) و الکتره (ELECTRE) به عنوان دو نمونه از مدل های تصمیم گیری چندشاخصه استفاده شد. داده های مورد نیاز در تعیین شاخص های زیست محیطی از جمله دما، بارش، رطوبت، تبخیر وتعرق برای یک دوره 26ساله و داده های مربوط به شاخص های اقتصادی و اجتماعی شامل هزینه تولید، درآمد ناخالص و میزان اشتغال در سال 1396 گردآوری شد. نتایج نشان داد که کاربری باغ در جنوب حوضه هم از لحاظ اقتصادی- اجتماعی و هم از لحاظ زیست محیطی، در رتبه اول و کاربری مرتع در شمال حوضه در رتبه آخر انواع کاربری ها قرار دارند؛ همچنین، در کاربری های باغ در شمال حوضه و مرتع در جنوب حوضه، تضاد رتبه بندی چه از لحاظ شاخص های اقتصادی- اجتماعی و چه از لحاظ شاخص های زیست محیطی مشاهده شد. از اینرو، بر مبنای ارزیابی به دستآمده، پیشنهادهایی در راستای بهبود وضعیت و توسعه اراضی مورد مطالعه ارائه شد. |
| first_indexed | 2024-12-16T23:59:56Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a2a2acf167ce410f8a9fe1815f8b5169 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1022-4211 2645-6443 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-16T23:59:56Z |
| publishDate | 2020-04-01 |
| publisher | Agricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI) |
| record_format | Article |
| series | اقتصاد کشاورزی و توسعه |
| spelling | doaj.art-a2a2acf167ce410f8a9fe1815f8b51692022-12-21T22:11:06ZfasAgricultural Planning, Economics, and Rural Development Research Institute (APERDRI)اقتصاد کشاورزی و توسعه1022-42112645-64432020-04-0128119322410.30490/aead.2020.296681.1075121581الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رودامین ارجمندی0ابولقاسم مرتضوی1صادق خلیلیان2آرش زارع گاریزی3دانشجوی دکتری گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایراناستادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایراندانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، تهران،استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایرانترکیب مناسب کاربری اراضی از عوامل مهم در حفظ و پایداری منابع آب و خاک به ویژه در بستر حوضه های آبخیز است. در مطالعه حاضر، با در نظر گرفتن همزمان شاخص های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی، نحوه بهره برداری بهینه و پایدار از اراضی حوضه آبخیز حبله رود بررسی شد. بدین منظور، از مدل ابزار ارزیابی آب و خاک (SWAT) و روش های فرا رتبه ای پرومتی (PROMETHEE) و الکتره (ELECTRE) به عنوان دو نمونه از مدل های تصمیم گیری چندشاخصه استفاده شد. داده های مورد نیاز در تعیین شاخص های زیست محیطی از جمله دما، بارش، رطوبت، تبخیر وتعرق برای یک دوره 26ساله و داده های مربوط به شاخص های اقتصادی و اجتماعی شامل هزینه تولید، درآمد ناخالص و میزان اشتغال در سال 1396 گردآوری شد. نتایج نشان داد که کاربری باغ در جنوب حوضه هم از لحاظ اقتصادی- اجتماعی و هم از لحاظ زیست محیطی، در رتبه اول و کاربری مرتع در شمال حوضه در رتبه آخر انواع کاربری ها قرار دارند؛ همچنین، در کاربری های باغ در شمال حوضه و مرتع در جنوب حوضه، تضاد رتبه بندی چه از لحاظ شاخص های اقتصادی- اجتماعی و چه از لحاظ شاخص های زیست محیطی مشاهده شد. از اینرو، بر مبنای ارزیابی به دستآمده، پیشنهادهایی در راستای بهبود وضعیت و توسعه اراضی مورد مطالعه ارائه شد.http://aead.agri-peri.ac.ir/article_121581_9da957e08c1bcfaf43e376caf99d9cbd.pdfکاربری اراضیمدل ارزیابی آب و خاکمدل‌های تصمیم‌گیری چندشاخصهحوزه آبخیز حبله‌رود |
| spellingShingle | امین ارجمندی ابولقاسم مرتضوی صادق خلیلیان آرش زارع گاریزی الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود اقتصاد کشاورزی و توسعه کاربری اراضی مدل ارزیابی آب و خاک مدل‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه حوزه آبخیز حبله‌رود |
| title | الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود |
| title_full | الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود |
| title_fullStr | الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود |
| title_full_unstemmed | الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود |
| title_short | الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود |
| title_sort | الگوی پایداری در بهینه‌سازی کاربری اراضی در حوضة آبخیز حبله‌رود |
| topic | کاربری اراضی مدل ارزیابی آب و خاک مدل‌های تصمیم‌گیری چندشاخصه حوزه آبخیز حبله‌رود |
| url | http://aead.agri-peri.ac.ir/article_121581_9da957e08c1bcfaf43e376caf99d9cbd.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạmynạrjmndy ạlgwypạydạrydrbhynhsạzyḵạrbryạrạḍydrḥwḍẗậbkẖyzḥblhrwd AT ạbwlqạsmmrtḍwy ạlgwypạydạrydrbhynhsạzyḵạrbryạrạḍydrḥwḍẗậbkẖyzḥblhrwd AT ṣạdqkẖlylyạn ạlgwypạydạrydrbhynhsạzyḵạrbryạrạḍydrḥwḍẗậbkẖyzḥblhrwd AT ậrsẖzạrʿgạryzy ạlgwypạydạrydrbhynhsạzyḵạrbryạrạḍydrḥwḍẗậbkẖyzḥblhrwd |