تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی)
دولت قاجار در زمینه بهداشت شهری و عمومی کارنامه موفقی نداشت. این امر علاوهبر شیوع بیماریهای مختلف، چهره مناسبی از شهرها را نشان نمیداد. فقدان دانش جدید، تقدیرگرایی و جهل و خرافات جامعه را از بهداشت بهعنوان پدیده اینجهانی دور کرده بود. از اواخر دوره قاجار، روند تغییر با گسترش ارتباطات و فعالیت پ...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Institute for Humanities and Cultural Studies
2021-02-01
|
| Series: | تحقیقات تاریخ اجتماعی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_5785_f94f529371bc8047040cc38bb7d547f1.pdf |
| _version_ | 1827206188084756480 |
|---|---|
| author | عباس قدیمی قیداری رضا محمدی |
| author_facet | عباس قدیمی قیداری رضا محمدی |
| author_sort | عباس قدیمی قیداری |
| collection | DOAJ |
| description | دولت قاجار در زمینه بهداشت شهری و عمومی کارنامه موفقی نداشت. این امر علاوهبر شیوع بیماریهای مختلف، چهره مناسبی از شهرها را نشان نمیداد. فقدان دانش جدید، تقدیرگرایی و جهل و خرافات جامعه را از بهداشت بهعنوان پدیده اینجهانی دور کرده بود. از اواخر دوره قاجار، روند تغییر با گسترش ارتباطات و فعالیت پزشکان خارجی در ایران آغاز و با تشکیل دولت رضاشاه شدت یافت. با گسترش شهرنشینی و بهجهت اهمیّت موضوعِ بهداشت و سلامت شهری و عمومی، در این دولت بر اجرای نظام پزشکی نوین تأکید شد و زمینه اجرای آن با شکلگیری برخی نهادهای مربوطه فراهم آمد؛ ازآن جمله میتوان به «شورای عالی صَحی» در تهران و ادارۀ صحیۀ بلدیه در شهرها و نیز تصویب نظامنامههای بهداشتی اشاره نمود. در تبریز صحیۀ بلدیه اقداماتی درجهتِ استقرار نظام جدید بهداشتی انجام داد که تا حدی در سلامت مردم و چهرۀ بهداشت شهری مؤثر افتاد اما بهنظر میرسد بهرغم تلاشهای صورتگرفته نتوانست نتایج قابلتوجهی بهبار آورد. عدم اختصاص بودجه کافی، کمبود کادر بهداشتیودرمانی، مسائل فرهنگی و باورهای پیشینِ مردم را شاید بتوان جزو این علل عدم توفیق دانست. البته مؤسسات و انجمنهای عامالمنفعه در تبریز بخشی از تغییرات بهداشت عمومی را برعهده گرفتند. مسئله اصلی این پژوهش تغییر و تحولات ساختاری بهداشت عمومی و شهری تبریزِ عصر رضاشاه است و به تبعِ آن سئوال اصلی پژوهش چگونگی استقرار و سازوکار اجرا و نتایج این تغییرات میباشد. این مقاله با تکیه بر نشریات آن دوره، اسناد و منابع اصیل تاریخی به روش توصیفی - تبیینی، به بررسی این موضوع نشسته است. |
| first_indexed | 2024-04-11T04:18:41Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a4205d22603d472f961313fde600a497 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2383-0484 2383-0492 |
| language | fas |
| last_indexed | 2025-03-21T12:20:12Z |
| publishDate | 2021-02-01 |
| publisher | Institute for Humanities and Cultural Studies |
| record_format | Article |
| series | تحقیقات تاریخ اجتماعی |
| spelling | doaj.art-a4205d22603d472f961313fde600a4972024-06-29T06:10:03ZfasInstitute for Humanities and Cultural Studiesتحقیقات تاریخ اجتماعی2383-04842383-04922021-02-0110211914210.30465/shc.2020.31985.21165785تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی)عباس قدیمی قیداری0رضا محمدی1دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تبریز،تبریز، ایران.دانشجوی دکتری تاریخ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایراندولت قاجار در زمینه بهداشت شهری و عمومی کارنامه موفقی نداشت. این امر علاوهبر شیوع بیماریهای مختلف، چهره مناسبی از شهرها را نشان نمیداد. فقدان دانش جدید، تقدیرگرایی و جهل و خرافات جامعه را از بهداشت بهعنوان پدیده اینجهانی دور کرده بود. از اواخر دوره قاجار، روند تغییر با گسترش ارتباطات و فعالیت پزشکان خارجی در ایران آغاز و با تشکیل دولت رضاشاه شدت یافت. با گسترش شهرنشینی و بهجهت اهمیّت موضوعِ بهداشت و سلامت شهری و عمومی، در این دولت بر اجرای نظام پزشکی نوین تأکید شد و زمینه اجرای آن با شکلگیری برخی نهادهای مربوطه فراهم آمد؛ ازآن جمله میتوان به «شورای عالی صَحی» در تهران و ادارۀ صحیۀ بلدیه در شهرها و نیز تصویب نظامنامههای بهداشتی اشاره نمود. در تبریز صحیۀ بلدیه اقداماتی درجهتِ استقرار نظام جدید بهداشتی انجام داد که تا حدی در سلامت مردم و چهرۀ بهداشت شهری مؤثر افتاد اما بهنظر میرسد بهرغم تلاشهای صورتگرفته نتوانست نتایج قابلتوجهی بهبار آورد. عدم اختصاص بودجه کافی، کمبود کادر بهداشتیودرمانی، مسائل فرهنگی و باورهای پیشینِ مردم را شاید بتوان جزو این علل عدم توفیق دانست. البته مؤسسات و انجمنهای عامالمنفعه در تبریز بخشی از تغییرات بهداشت عمومی را برعهده گرفتند. مسئله اصلی این پژوهش تغییر و تحولات ساختاری بهداشت عمومی و شهری تبریزِ عصر رضاشاه است و به تبعِ آن سئوال اصلی پژوهش چگونگی استقرار و سازوکار اجرا و نتایج این تغییرات میباشد. این مقاله با تکیه بر نشریات آن دوره، اسناد و منابع اصیل تاریخی به روش توصیفی - تبیینی، به بررسی این موضوع نشسته است.https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_5785_f94f529371bc8047040cc38bb7d547f1.pdfتبریزرضاشاهبلدیهنظام نامهبهداشت عمومی و شهری |
| spellingShingle | عباس قدیمی قیداری رضا محمدی تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی) تحقیقات تاریخ اجتماعی تبریز رضاشاه بلدیه نظام نامه بهداشت عمومی و شهری |
| title | تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی) |
| title_full | تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی) |
| title_fullStr | تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی) |
| title_full_unstemmed | تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی) |
| title_short | تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه(1304-1320شمسی) |
| title_sort | تحولات بهداشت عمومی و شهری تبریز در دوره رضاشاه 1304 1320شمسی |
| topic | تبریز رضاشاه بلدیه نظام نامه بهداشت عمومی و شهری |
| url | https://socialhistory.ihcs.ac.ir/article_5785_f94f529371bc8047040cc38bb7d547f1.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ʿbạsqdymyqydạry tḥwlạtbhdạsẖtʿmwmywsẖhrytbryzdrdwrhrḍạsẖạh13041320sẖmsy AT rḍạmḥmdy tḥwlạtbhdạsẖtʿmwmywsẖhrytbryzdrdwrhrḍạsẖạh13041320sẖmsy |