شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس
فرآیندهای سطح زمین در مقیاس‌های مکانی-زمانی مختلف عمل می‌کنند و شکل‌های زمینی را تولید می‌کنند که در یک سلسله‌مراتب تودرتو ساختاریافته‌اند. شیوه‌ی استخراج نیمه‌خودکار انواع لندفرم‌های منتخب از مدل‌های رقومی ارتفاعی DEM از اهمیت بالایی برخوردار است. لندفرم یک عارضه ژئومورفیک از سطح زمین است که خصوصیا...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tabriz
2022-05-01
|
| Series: | هیدروژئومورفولوژی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_14344_bc4877ed0f694d03659ab334795c6d78.pdf |
| _version_ | 1828357217457274880 |
|---|---|
| author | وحید رحمتی نیا بختیار فیضی زاده |
| author_facet | وحید رحمتی نیا بختیار فیضی زاده |
| author_sort | وحید رحمتی نیا |
| collection | DOAJ |
| description | فرآیندهای سطح زمین در مقیاس‌های مکانی-زمانی مختلف عمل می‌کنند و شکل‌های زمینی را تولید می‌کنند که در یک سلسله‌مراتب تودرتو ساختاریافته‌اند. شیوه‌ی استخراج نیمه‌خودکار انواع لندفرم‌های منتخب از مدل‌های رقومی ارتفاعی DEM از اهمیت بالایی برخوردار است. لندفرم یک عارضه ژئومورفیک از سطح زمین است که خصوصیات ظاهری خاص داشته و شکل آن را می‌توان تشخیص داد. در حال حاضر طبقه‌بندی لندفرم‌ها عموماً مبتنی بر تشخیص کارشناسی است که به طریق دستی و با استفاده از عکس‌های هوایی، نقشه‌های توپوگرافی و برداشت‌های صحرایی انجام می‌گیرد که روشی زمان‌بر، پرهزینه، کم‌دقت و تکرار نشدنی است. در این پژوهش از 5 مشتق اصلی DEM5/12 متری ماهواره ALOS (لایه‌ی شیب، لایه جهت شیب، لایه‌ی خمیدگی، لایه‌ی جریان تجمعی و لایه‌ی ارتفاع) و همچنین از تصاویر ماهواره‌ای Sentinel-2و شاخص پوشش گیاهی NDVI به‌عنوان لایه‌های کمکی استفاده گردیده، سگمنت‌سازی که در این منطقه صورت گرفت با استفاده از روش segmentation multi resolation انجام شد. در این سگمنت‌سازی به لایه ارتفاع، ارزش 3 و به لایه خمیدگی ارزش 2 و به بقیه‌ی لایه‌ها ارزش 1 داده شد و در قسمت Composition of homogeneity criterion، به Shape 7/0 و Compactness 3/0 و پارامتر مقیاس 50 در نظر گرفته شد و سپس با استفاده از الگوریتم‌های Layer Values و Geometry و دستورات assign class به طبقه‌بندی لندفرم‌های واقع در دامنه‌های غربی و جنوب غربی زاگرس (محدوده‌ی شهرستان الیگودرز) اقدام شده است. نتایج نشان داد که استفاده از الگوریتم‌های Layer Values و Geometry و دستورات assign class توانایی خوبی در جداسازی و طبقه‌بندی لندفرم‌ها دارند، به‌گونه‌ای که 8 نوع لندفرم (دامنه، یال، پهنه‌های آبی، پرتگاه، قله، خط‌الرأس، دشت‌های پست و دشت‌های مرتفع) با ضریب کاپا 87/0 و دقت کلی 71/91 درصد استخراج گردید. لندفرم‌های یال بیشترین بخش منطقه را تشکیل داده و لندفرم‌های غالب منطقه محسوب می‌شوند و توزیع مناسبی در قسمت‌های مختلف دارند ولی لندفرم‌های قله با حداقل مساحت فقط بخش محدودی از منطقه‌ی موردمطالعه را تشکیل داده است. |
| first_indexed | 2024-04-14T03:12:43Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a43c054639f74b408a8f3fde2d5eed5c |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2383-3254 2676-4571 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-04-14T03:12:43Z |
| publishDate | 2022-05-01 |
| publisher | University of Tabriz |
| record_format | Article |
| series | هیدروژئومورفولوژی |
| spelling | doaj.art-a43c054639f74b408a8f3fde2d5eed5c2022-12-22T02:15:34ZfasUniversity of Tabrizهیدروژئومورفولوژی2383-32542676-45712022-05-0193012310510.22034/hyd.2022.49385.161514344شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرسوحید رحمتی نیا0بختیار فیضی زاده1فارغ التحصیل دانشگاه تبریزدانشیار وعضو هیئت علمی گروه GIS دانشگاه تبریزفرآیندهای سطح زمین در مقیاس‌های مکانی-زمانی مختلف عمل می‌کنند و شکل‌های زمینی را تولید می‌کنند که در یک سلسله‌مراتب تودرتو ساختاریافته‌اند. شیوه‌ی استخراج نیمه‌خودکار انواع لندفرم‌های منتخب از مدل‌های رقومی ارتفاعی DEM از اهمیت بالایی برخوردار است. لندفرم یک عارضه ژئومورفیک از سطح زمین است که خصوصیات ظاهری خاص داشته و شکل آن را می‌توان تشخیص داد. در حال حاضر طبقه‌بندی لندفرم‌ها عموماً مبتنی بر تشخیص کارشناسی است که به طریق دستی و با استفاده از عکس‌های هوایی، نقشه‌های توپوگرافی و برداشت‌های صحرایی انجام می‌گیرد که روشی زمان‌بر، پرهزینه، کم‌دقت و تکرار نشدنی است. در این پژوهش از 5 مشتق اصلی DEM5/12 متری ماهواره ALOS (لایه‌ی شیب، لایه جهت شیب، لایه‌ی خمیدگی، لایه‌ی جریان تجمعی و لایه‌ی ارتفاع) و همچنین از تصاویر ماهواره‌ای Sentinel-2و شاخص پوشش گیاهی NDVI به‌عنوان لایه‌های کمکی استفاده گردیده، سگمنت‌سازی که در این منطقه صورت گرفت با استفاده از روش segmentation multi resolation انجام شد. در این سگمنت‌سازی به لایه ارتفاع، ارزش 3 و به لایه خمیدگی ارزش 2 و به بقیه‌ی لایه‌ها ارزش 1 داده شد و در قسمت Composition of homogeneity criterion، به Shape 7/0 و Compactness 3/0 و پارامتر مقیاس 50 در نظر گرفته شد و سپس با استفاده از الگوریتم‌های Layer Values و Geometry و دستورات assign class به طبقه‌بندی لندفرم‌های واقع در دامنه‌های غربی و جنوب غربی زاگرس (محدوده‌ی شهرستان الیگودرز) اقدام شده است. نتایج نشان داد که استفاده از الگوریتم‌های Layer Values و Geometry و دستورات assign class توانایی خوبی در جداسازی و طبقه‌بندی لندفرم‌ها دارند، به‌گونه‌ای که 8 نوع لندفرم (دامنه، یال، پهنه‌های آبی، پرتگاه، قله، خط‌الرأس، دشت‌های پست و دشت‌های مرتفع) با ضریب کاپا 87/0 و دقت کلی 71/91 درصد استخراج گردید. لندفرم‌های یال بیشترین بخش منطقه را تشکیل داده و لندفرم‌های غالب منطقه محسوب می‌شوند و توزیع مناسبی در قسمت‌های مختلف دارند ولی لندفرم‌های قله با حداقل مساحت فقط بخش محدودی از منطقه‌ی موردمطالعه را تشکیل داده است.https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_14344_bc4877ed0f694d03659ab334795c6d78.pdfطبقه‌بندیلندفرممدل رقومی ارتفاعشیءگرارشته‌کوه زاگرس |
| spellingShingle | وحید رحمتی نیا بختیار فیضی زاده شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس هیدروژئومورفولوژی طبقه‌بندی لندفرم مدل رقومی ارتفاع شیءگرا رشته‌کوه زاگرس |
| title | شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس |
| title_full | شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس |
| title_fullStr | شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس |
| title_full_unstemmed | شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس |
| title_short | شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی: حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس |
| title_sort | شناسایی نیمه‌خودکار لندفرم‌ها با استفاده از پردازش شیءگرا، مدل رقومی ارتفاع و تصاویر ماهواره‌ای مطالعه موردی حوضه آبریز رودخانه دز واقع در دامنه‌های غربی و جنوب‌غربی زاگرس |
| topic | طبقه‌بندی لندفرم مدل رقومی ارتفاع شیءگرا رشته‌کوه زاگرس |
| url | https://hyd.tabrizu.ac.ir/article_14344_bc4877ed0f694d03659ab334795c6d78.pdf |
| work_keys_str_mv | AT wḥydrḥmtynyạ sẖnạsạyynymhkẖwdḵạrlndfrmhạbạạstfạdhạzprdạzsẖsẖyʾgrạmdlrqwmyạrtfạʿwtṣạwyrmạhwạrhạymṭạlʿhmwrdyḥwḍhậbryzrwdkẖạnhdzwạqʿdrdạmnhhạygẖrbywjnwbgẖrbyzạgrs AT bkẖtyạrfyḍyzạdh sẖnạsạyynymhkẖwdḵạrlndfrmhạbạạstfạdhạzprdạzsẖsẖyʾgrạmdlrqwmyạrtfạʿwtṣạwyrmạhwạrhạymṭạlʿhmwrdyḥwḍhậbryzrwdkẖạnhdzwạqʿdrdạmnhhạygẖrbywjnwbgẖrbyzạgrs |