متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبان
در پژوهشِ توصیفی-تحلیلی حاضر این پرسش مطرح است که وجود چه متغیرهایی سبب ظهور یا عدم ظهور «را» در گفتار گویشوران زبان فارسیِ معیار است. بنابراین، جمله‌هایی تک مفعولی مطابقِ شم زبانی نگارندگان تولید شد تا براساس آن‌ها متغیرهایِ مشخصه های معناییِ مفعول، مشخصه های معناییِ فعل، و تأثیرپذیری مفعول از ف...
| Main Authors: | , , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Alzahra University
2023-11-01
|
| Series: | زبان پژوهی |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://zabanpazhuhi.alzahra.ac.ir/article_5589_3cda73b655aad864536bc308a0dc4244.pdf |
| _version_ | 1827589905575837696 |
|---|---|
| author | زهرا ترکاشوند بلقیس روشن غلامحسین کریمی دوستان آذر مهری |
| author_facet | زهرا ترکاشوند بلقیس روشن غلامحسین کریمی دوستان آذر مهری |
| author_sort | زهرا ترکاشوند |
| collection | DOAJ |
| description | در پژوهشِ توصیفی-تحلیلی حاضر این پرسش مطرح است که وجود چه متغیرهایی سبب ظهور یا عدم ظهور «را» در گفتار گویشوران زبان فارسیِ معیار است. بنابراین، جمله‌هایی تک مفعولی مطابقِ شم زبانی نگارندگان تولید شد تا براساس آن‌ها متغیرهایِ مشخصه های معناییِ مفعول، مشخصه های معناییِ فعل، و تأثیرپذیری مفعول از فعل با استفاده از رویکردهای آیسن (Aissen, 2003)، نَس (Nass, 2004)، روستین (Rothstein, 2008a; Rothstein, 2008b)، وُنهویزینگر (Von Heusinger, 2008)، و بیورز (Beavers, 2011) توصیف و تحلیل شوند. در زبان فارسی معیار، نه تنها جان‌داری گروه اسمی مفعول مستقیم، بلکه معرفگی و مشخص بودن آن نیز در ظهور و عدم ظهور «را» نقش دارد، به‌گونه‌ای که مفعول مستقیم جان‌دار و معرفه با «را» نمایان میشود. بنابراین، پیوستار معرفگی و جان‌داری همواره معنادار نیست و جمله‌هایی وجود دارد که آن را نقض می‌کند. بنابراین، یافته های نگارندگان کاملاً همسو با یافته های آیسن (Aissen, 2003) نیست. یافته های مقالة حاضر همراستا با نَس (Nass, 2004) نشان داد با کاهش میزان تغییر در موجودیت، میزان تأثیرپذیری نیز کمتر میشود و «را» باید در ساختار جمله حضور داشته باشد، ولی حضور مفعول مؤثر و متأثر در جایگاه نحوی مفعول تاثیری در امکان ظهور و عدم ظهور «را» ندارد. طبقه بندی وُنهویزینگر (Von Heusinger, 2008) نیز نمیتواند دلیل ظهور و یا عدم ظهور «را» را تبیین کند، زیرا افعالی وجود دارند که مفعولشان هم با «را» و هم بدون آن نمایان میشود. طبقه بندی بیورز (Beavers, 2011) نیز ظهور و عدم ظهور «را» را نمیتواند تبیی نکند، زیرا حتی افعال یک گروه نیز گاهی رفتار‌های متفاوتی در پذیرش «را» نشان می‌دهند. همچنین، هر چه تأثیرپذیری مفعول از فعل کمتر باشد، امکان تظاهر آشکار «را» بیشتر میشود. |
| first_indexed | 2024-03-09T01:08:50Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a66059dc7a9d45d79c1074abb3d6edd6 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2008-8833 2538-1989 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-03-09T01:08:50Z |
| publishDate | 2023-11-01 |
| publisher | Alzahra University |
| record_format | Article |
| series | زبان پژوهی |
| spelling | doaj.art-a66059dc7a9d45d79c1074abb3d6edd62023-12-11T09:09:34ZfasAlzahra Universityزبان پژوهی2008-88332538-19892023-11-01154822525210.22051/jlr.2021.33061.19235589متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبانزهرا ترکاشوند0بلقیس روشن1غلامحسین کریمی دوستان2آذر مهری3دانش‌آموختۀ دکترای زبان‌شناسی همگانی، گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی، دانشکده ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایراناستاد، گروه زبان‌شناسی و زبان‌های خارجی، دانشکدة ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایراناستاد، گروه زبان‌شناسی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایراندانشیار، گروه گفتاردرمانی، دانشکدة علوم توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی تهران، تهران، ایراندر پژوهشِ توصیفی-تحلیلی حاضر این پرسش مطرح است که وجود چه متغیرهایی سبب ظهور یا عدم ظهور «را» در گفتار گویشوران زبان فارسیِ معیار است. بنابراین، جمله‌هایی تک مفعولی مطابقِ شم زبانی نگارندگان تولید شد تا براساس آن‌ها متغیرهایِ مشخصه های معناییِ مفعول، مشخصه های معناییِ فعل، و تأثیرپذیری مفعول از فعل با استفاده از رویکردهای آیسن (Aissen, 2003)، نَس (Nass, 2004)، روستین (Rothstein, 2008a; Rothstein, 2008b)، وُنهویزینگر (Von Heusinger, 2008)، و بیورز (Beavers, 2011) توصیف و تحلیل شوند. در زبان فارسی معیار، نه تنها جان‌داری گروه اسمی مفعول مستقیم، بلکه معرفگی و مشخص بودن آن نیز در ظهور و عدم ظهور «را» نقش دارد، به‌گونه‌ای که مفعول مستقیم جان‌دار و معرفه با «را» نمایان میشود. بنابراین، پیوستار معرفگی و جان‌داری همواره معنادار نیست و جمله‌هایی وجود دارد که آن را نقض می‌کند. بنابراین، یافته های نگارندگان کاملاً همسو با یافته های آیسن (Aissen, 2003) نیست. یافته های مقالة حاضر همراستا با نَس (Nass, 2004) نشان داد با کاهش میزان تغییر در موجودیت، میزان تأثیرپذیری نیز کمتر میشود و «را» باید در ساختار جمله حضور داشته باشد، ولی حضور مفعول مؤثر و متأثر در جایگاه نحوی مفعول تاثیری در امکان ظهور و عدم ظهور «را» ندارد. طبقه بندی وُنهویزینگر (Von Heusinger, 2008) نیز نمیتواند دلیل ظهور و یا عدم ظهور «را» را تبیین کند، زیرا افعالی وجود دارند که مفعولشان هم با «را» و هم بدون آن نمایان میشود. طبقه بندی بیورز (Beavers, 2011) نیز ظهور و عدم ظهور «را» را نمیتواند تبیی نکند، زیرا حتی افعال یک گروه نیز گاهی رفتار‌های متفاوتی در پذیرش «را» نشان می‌دهند. همچنین، هر چه تأثیرپذیری مفعول از فعل کمتر باشد، امکان تظاهر آشکار «را» بیشتر میشود.https://zabanpazhuhi.alzahra.ac.ir/article_5589_3cda73b655aad864536bc308a0dc4244.pdf معنی شناسینشانۀ مفعولی «را»مشخصه های معنایی مفعولمشخصه های معنایی فعلتأثیرپذیریزبان فارسی معیار |
| spellingShingle | زهرا ترکاشوند بلقیس روشن غلامحسین کریمی دوستان آذر مهری متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبان زبان پژوهی معنی شناسی نشانۀ مفعولی «را» مشخصه های معنایی مفعول مشخصه های معنایی فعل تأثیرپذیری زبان فارسی معیار |
| title | متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبان |
| title_full | متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبان |
| title_fullStr | متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبان |
| title_full_unstemmed | متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبان |
| title_short | متغیرهای موثر در ظهور / عدم ظهور «را» در گفتار فارسی‌زبان |
| title_sort | متغیرهای موثر در ظهور عدم ظهور را در گفتار فارسی‌زبان |
| topic | معنی شناسی نشانۀ مفعولی «را» مشخصه های معنایی مفعول مشخصه های معنایی فعل تأثیرپذیری زبان فارسی معیار |
| url | https://zabanpazhuhi.alzahra.ac.ir/article_5589_3cda73b655aad864536bc308a0dc4244.pdf |
| work_keys_str_mv | AT zhrạtrḵạsẖwnd mtgẖyrhạymwtẖrdrẓhwrʿdmẓhwrrạdrgftạrfạrsyzbạn AT blqysrwsẖn mtgẖyrhạymwtẖrdrẓhwrʿdmẓhwrrạdrgftạrfạrsyzbạn AT gẖlạmḥsynḵrymydwstạn mtgẖyrhạymwtẖrdrẓhwrʿdmẓhwrrạdrgftạrfạrsyzbạn AT ậdẖrmhry mtgẖyrhạymwtẖrdrẓhwrʿdmẓhwrrạdrgftạrfạrsyzbạn |