بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی
نوخاسته‌گرایان مشهوری نظیر نانسی مورفی و پاول دیویس مدعی‌اند قبول برخی دیدگاه‌های نوخاسته‌گرایانه وقوع تحولی اساسی در پارادایم علمی حاکم را در پی دارد. در این مقاله، نخست با واکاوی مضامین اصلی مربوط به مواضعی نظیر طبیعت‌گرایی، تقلیل‌گرایی، علم‌گرایی و نظیر اینها، تحلیلی کلی از مؤلفه‌های پارادایم علم...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Imam Sadiq University
2020-02-01
|
| Series: | پژوهشنامه فلسفه دین |
| Subjects: | |
| Online Access: | http://prrj.journals.isu.ac.ir/article_2721_a902ef3ac54421d47a2fedb67f5519bd.pdf |
| _version_ | 1819230837150842880 |
|---|---|
| author | سید حسن حسینی مسعود طوسی سعیدی |
| author_facet | سید حسن حسینی مسعود طوسی سعیدی |
| author_sort | سید حسن حسینی |
| collection | DOAJ |
| description | نوخاسته‌گرایان مشهوری نظیر نانسی مورفی و پاول دیویس مدعی‌اند قبول برخی دیدگاه‌های نوخاسته‌گرایانه وقوع تحولی اساسی در پارادایم علمی حاکم را در پی دارد. در این مقاله، نخست با واکاوی مضامین اصلی مربوط به مواضعی نظیر طبیعت‌گرایی، تقلیل‌گرایی، علم‌گرایی و نظیر اینها، تحلیلی کلی از مؤلفه‌های پارادایم علمی ارائه می‌شود. در ضمن این تحلیل، مؤلفه‌های مختلف مربوط به پارادایم علمی تبیین شده، نسبت این مؤلفه‌ها با یکدیگر بررسی می‌شود. پس از آن، به بررسی دیدگاه‌های نوخاسته‌گرایانه از هر دو قسم نوخاسته‌گرایی ضعیف و نوخاسته‌گرایی قوی می‌پردازیم، و پس از دسته‌بندی این دیدگاه‌ها، نسبتشان را با مؤلفه‌های پارادایم علمی ارزیابی می‌کنیم. بررسی و دسته‌بندی دیدگاه‌های نوخاسته‌گرایانه بر اساس تفکیک دیدگاه‌های قائل به وجود سلسله‌مراتب در طبیعت در مقابل دیدگاه‌های قائل به سلسله‌مراتبی بودن تبیین، و نیز دیدگاه‌های مختلف درباره امکان و نحوه اثرگذاری علّی سطوح بالاتر از سطح فیزیکی بر وضعیت جهان انجام می‌شود. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که بر خلاف دیدگاه نوخاسته‌گرایانی نظیر مورفی و دیویس، قبول نوخاسته‌گرایی وقوع تحول پارادایمی را در پی ندارد و برخی دیدگاه‌های خاص ذیل این موضع فلسفی، به صورت محدود، با برخی مؤلفه‌های پارادایم علمی حاکم ناسازگارند. |
| first_indexed | 2024-12-23T11:35:24Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a745b6050e2e4480af0b5deaef0bb5af |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2228-6578 2228-6586 |
| language | fas |
| last_indexed | 2024-12-23T11:35:24Z |
| publishDate | 2020-02-01 |
| publisher | Imam Sadiq University |
| record_format | Article |
| series | پژوهشنامه فلسفه دین |
| spelling | doaj.art-a745b6050e2e4480af0b5deaef0bb5af2022-12-21T17:48:39ZfasImam Sadiq Universityپژوهشنامه فلسفه دین2228-65782228-65862020-02-0117227562721بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گراییسید حسن حسینی0مسعود طوسی سعیدی1عضو هیات علمی گروه فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایراندانشجوی دکتری فلسفه دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایراننوخاسته‌گرایان مشهوری نظیر نانسی مورفی و پاول دیویس مدعی‌اند قبول برخی دیدگاه‌های نوخاسته‌گرایانه وقوع تحولی اساسی در پارادایم علمی حاکم را در پی دارد. در این مقاله، نخست با واکاوی مضامین اصلی مربوط به مواضعی نظیر طبیعت‌گرایی، تقلیل‌گرایی، علم‌گرایی و نظیر اینها، تحلیلی کلی از مؤلفه‌های پارادایم علمی ارائه می‌شود. در ضمن این تحلیل، مؤلفه‌های مختلف مربوط به پارادایم علمی تبیین شده، نسبت این مؤلفه‌ها با یکدیگر بررسی می‌شود. پس از آن، به بررسی دیدگاه‌های نوخاسته‌گرایانه از هر دو قسم نوخاسته‌گرایی ضعیف و نوخاسته‌گرایی قوی می‌پردازیم، و پس از دسته‌بندی این دیدگاه‌ها، نسبتشان را با مؤلفه‌های پارادایم علمی ارزیابی می‌کنیم. بررسی و دسته‌بندی دیدگاه‌های نوخاسته‌گرایانه بر اساس تفکیک دیدگاه‌های قائل به وجود سلسله‌مراتب در طبیعت در مقابل دیدگاه‌های قائل به سلسله‌مراتبی بودن تبیین، و نیز دیدگاه‌های مختلف درباره امکان و نحوه اثرگذاری علّی سطوح بالاتر از سطح فیزیکی بر وضعیت جهان انجام می‌شود. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد که بر خلاف دیدگاه نوخاسته‌گرایانی نظیر مورفی و دیویس، قبول نوخاسته‌گرایی وقوع تحول پارادایمی را در پی ندارد و برخی دیدگاه‌های خاص ذیل این موضع فلسفی، به صورت محدود، با برخی مؤلفه‌های پارادایم علمی حاکم ناسازگارند.http://prrj.journals.isu.ac.ir/article_2721_a902ef3ac54421d47a2fedb67f5519bd.pdfنوخاسته‌گرایی ضعیفنوخاسته‌گرایی قویپارادایم علمیطبیعت‌گراییفیزیکالیسم |
| spellingShingle | سید حسن حسینی مسعود طوسی سعیدی بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی پژوهشنامه فلسفه دین نوخاسته‌گرایی ضعیف نوخاسته‌گرایی قوی پارادایم علمی طبیعت‌گرایی فیزیکالیسم |
| title | بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی |
| title_full | بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی |
| title_fullStr | بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی |
| title_full_unstemmed | بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی |
| title_short | بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی |
| title_sort | بررسی انتقادی معنا و امکان وقوع تحول پارادایمی از طریق قبول نوخاسته‌گرایی |
| topic | نوخاسته‌گرایی ضعیف نوخاسته‌گرایی قوی پارادایم علمی طبیعت‌گرایی فیزیکالیسم |
| url | http://prrj.journals.isu.ac.ir/article_2721_a902ef3ac54421d47a2fedb67f5519bd.pdf |
| work_keys_str_mv | AT sydḥsnḥsyny brrsyạntqạdymʿnạwạmḵạnwqwʿtḥwlpạrạdạymyạzṭryqqbwlnwkẖạsthgrạyy AT msʿwdṭwsysʿydy brrsyạntqạdymʿnạwạmḵạnwqwʿtḥwlpạrạdạymyạzṭryqqbwlnwkẖạsthgrạyy |