„Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii?
Współczesne interdyscyplinarne badania nad ludzkimi emocjami kwestionują jeden z głównych aksjomatów poznawczych: o autonomii i nadrzędności ratio. W słabszej wersji aksjomat ten jest „podejrzany”. Nie ma tu jednak analogii do podejrzeń Freudowskich. Badania kognitywistyczne pokazały zarówno niepoko...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Institute of Philosophy of the Jagiellonian University
2011-03-01
|
| Series: | The Polish Journal of Aesthetics |
| Online Access: | https://pjaesthetics.uj.edu.pl/documents/138618288/138944381/6_kolarzowa.pdf/a63e762c-3816-4a10-8298-7b7949ac9b17 |
| _version_ | 1818383138565390336 |
|---|---|
| author | Romana Kolarzowa |
| author_facet | Romana Kolarzowa |
| author_sort | Romana Kolarzowa |
| collection | DOAJ |
| description | Współczesne interdyscyplinarne badania nad ludzkimi emocjami kwestionują jeden z głównych aksjomatów poznawczych: o autonomii i nadrzędności ratio. W słabszej wersji aksjomat ten jest „podejrzany”. Nie ma tu jednak analogii do podejrzeń Freudowskich. Badania kognitywistyczne pokazały zarówno niepokojąco ścisłe (z tradycyjnej perspektywy) korelacje pomiędzy „irracjonalnym” i „racjonalnym”, jak i nieodzowność „irracjonalnego” dla funkcjonowania „racjonalnego”.
Ignorowanie tych badań byłoby ignorowaniem znacznej części współczesnej wiedzy o człowieku. Każe ona na nowo przemyśleć podstawowe dystynkcje oraz hierarchie obowiązujące w naszej kulturze. W świetle tych badań znaczna jej część jawi się jako „kultura aleksytymiczna”... a to nie jest obojętne ani dla jednostek, ani dla społeczności. Nie jest też obojętne dla humanistyki: jeśli afekty i emocje, sytuowane tradycyjnie poniżej refleksji, mają bezpośredni związek z tym, czego i jak się uczymy, co i w jaki sposób zapamiętujemy, wreszcie – jak sobie przypominamy (i czy sobie przypominamy)... to wtedy pytanie Marii Janion: „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś?” traci rys melancholii; staje się zapytaniem dramatycznym. |
| first_indexed | 2024-12-14T03:01:36Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a7e4006832eb4d95a26c8f5bf719f748 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2544-8242 2544-8242 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-12-14T03:01:36Z |
| publishDate | 2011-03-01 |
| publisher | Institute of Philosophy of the Jagiellonian University |
| record_format | Article |
| series | The Polish Journal of Aesthetics |
| spelling | doaj.art-a7e4006832eb4d95a26c8f5bf719f7482022-12-21T23:19:29ZdeuInstitute of Philosophy of the Jagiellonian UniversityThe Polish Journal of Aesthetics2544-82422544-82422011-03-01201/201187104„Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii?Romana Kolarzowa0Uniwersytet RzeszowskiWspółczesne interdyscyplinarne badania nad ludzkimi emocjami kwestionują jeden z głównych aksjomatów poznawczych: o autonomii i nadrzędności ratio. W słabszej wersji aksjomat ten jest „podejrzany”. Nie ma tu jednak analogii do podejrzeń Freudowskich. Badania kognitywistyczne pokazały zarówno niepokojąco ścisłe (z tradycyjnej perspektywy) korelacje pomiędzy „irracjonalnym” i „racjonalnym”, jak i nieodzowność „irracjonalnego” dla funkcjonowania „racjonalnego”. Ignorowanie tych badań byłoby ignorowaniem znacznej części współczesnej wiedzy o człowieku. Każe ona na nowo przemyśleć podstawowe dystynkcje oraz hierarchie obowiązujące w naszej kulturze. W świetle tych badań znaczna jej część jawi się jako „kultura aleksytymiczna”... a to nie jest obojętne ani dla jednostek, ani dla społeczności. Nie jest też obojętne dla humanistyki: jeśli afekty i emocje, sytuowane tradycyjnie poniżej refleksji, mają bezpośredni związek z tym, czego i jak się uczymy, co i w jaki sposób zapamiętujemy, wreszcie – jak sobie przypominamy (i czy sobie przypominamy)... to wtedy pytanie Marii Janion: „Czy będziesz wiedział, co przeżyłeś?” traci rys melancholii; staje się zapytaniem dramatycznym.https://pjaesthetics.uj.edu.pl/documents/138618288/138944381/6_kolarzowa.pdf/a63e762c-3816-4a10-8298-7b7949ac9b17 |
| spellingShingle | Romana Kolarzowa „Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii? The Polish Journal of Aesthetics |
| title | „Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii? |
| title_full | „Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii? |
| title_fullStr | „Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii? |
| title_full_unstemmed | „Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii? |
| title_short | „Słowa zapomniane, słowa zdradzone”. Poezja XX wieku: remedium czy zapis aleksytymii? |
| title_sort | slowa zapomniane slowa zdradzone poezja xx wieku remedium czy zapis aleksytymii |
| url | https://pjaesthetics.uj.edu.pl/documents/138618288/138944381/6_kolarzowa.pdf/a63e762c-3816-4a10-8298-7b7949ac9b17 |
| work_keys_str_mv | AT romanakolarzowa słowazapomnianesłowazdradzonepoezjaxxwiekuremediumczyzapisaleksytymii |