Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы

Алтын Орда дәуірінде Мәңгілік Ел идеясының атауы ресми түрде «Мәңгі Тәңірінің күші» түрінде болған. Мысалға алсақ, Күйік ханның мөрінде, Арғұн ханның француз королі Филипке жазған хатында және Алтын Орда ханы Өзбектің елшісін растаған құжаттардағы мәтіндер «Мәңгі Тәңірінің күші» сөздерімен басталып...

Full description

Bibliographic Details
Main Author: Satay Syzdykov
Format: Article
Language:English
Published: L.N. Gumilyov Eurasian National University 2021-11-01
Series:Turkic Studies Journal
Subjects:
Online Access:https://tsj.enu.kz/index.php/new/article/view/62
Description
Summary:Алтын Орда дәуірінде Мәңгілік Ел идеясының атауы ресми түрде «Мәңгі Тәңірінің күші» түрінде болған. Мысалға алсақ, Күйік ханның мөрінде, Арғұн ханның француз королі Филипке жазған хатында және Алтын Орда ханы Өзбектің елшісін растаған құжаттардағы мәтіндер «Мәңгі Тәңірінің күші» сөздерімен басталып отырған. В. Бартольдтің «моңғол» – Шыңғыс хан тұсында ғана мемлекет атауы, ал кейін ғана халықтың атауы болды» деген тұжырымы ғылыми тұрғыда дұрыс. «Монғол» Шыңғыс хан империясы тұсында этноним емес, политоним болып, им- периялық идеология, яғни мемлекеттік идеология болып қызмет атқарды. Бұл идеологияның атауы жаңадан ойлап табылған жоқ, ол ежелгі түркілердың дүниетанымы негізінде қалыптасқан Түрік қағанатының «Мәңгі Ел» мемлекеттік идеологиясын қабылдап, Шыңғыс ханның империялық идеологиясына айналды. Ал «моңғол» термині де сол «Мәңгі Ел» идеологиясының атауынан шықты.
ISSN:2664-5157
2708-7360