Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы
Алтын Орда дәуірінде Мәңгілік Ел идеясының атауы ресми түрде «Мәңгі Тәңірінің күші» түрінде болған. Мысалға алсақ, Күйік ханның мөрінде, Арғұн ханның француз королі Филипке жазған хатында және Алтын Орда ханы Өзбектің елшісін растаған құжаттардағы мәтіндер «Мәңгі Тәңірінің күші» сөздерімен басталып...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
L.N. Gumilyov Eurasian National University
2021-11-01
|
| Series: | Turkic Studies Journal |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://tsj.enu.kz/index.php/new/article/view/62 |
| _version_ | 1797341635703472128 |
|---|---|
| author | Satay Syzdykov |
| author_facet | Satay Syzdykov |
| author_sort | Satay Syzdykov |
| collection | DOAJ |
| description |
Алтын Орда дәуірінде Мәңгілік Ел идеясының атауы ресми түрде «Мәңгі
Тәңірінің күші» түрінде болған. Мысалға алсақ, Күйік ханның мөрінде, Арғұн ханның француз
королі Филипке жазған хатында және Алтын Орда ханы Өзбектің елшісін растаған құжаттардағы
мәтіндер «Мәңгі Тәңірінің күші» сөздерімен басталып отырған. В. Бартольдтің «моңғол» – Шыңғыс
хан тұсында ғана мемлекет атауы, ал кейін ғана халықтың атауы болды» деген тұжырымы ғылыми
тұрғыда дұрыс. «Монғол» Шыңғыс хан империясы тұсында этноним емес, политоним болып, им-
периялық идеология, яғни мемлекеттік идеология болып қызмет атқарды. Бұл идеологияның атауы
жаңадан ойлап табылған жоқ, ол ежелгі түркілердың дүниетанымы негізінде қалыптасқан Түрік
қағанатының «Мәңгі Ел» мемлекеттік идеологиясын қабылдап, Шыңғыс ханның империялық
идеологиясына айналды. Ал «моңғол» термині де сол «Мәңгі Ел» идеологиясының атауынан
шықты.
|
| first_indexed | 2024-03-08T10:21:52Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a7ee1dfdc4334f399fec2f1b023c0a64 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 2664-5157 2708-7360 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-03-08T10:21:52Z |
| publishDate | 2021-11-01 |
| publisher | L.N. Gumilyov Eurasian National University |
| record_format | Article |
| series | Turkic Studies Journal |
| spelling | doaj.art-a7ee1dfdc4334f399fec2f1b023c0a642024-01-27T19:54:33ZengL.N. Gumilyov Eurasian National UniversityTurkic Studies Journal2664-51572708-73602021-11-012310.32523/2664-5157-2020-2-3-69Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясыSatay Syzdykov0Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Алтын Орда дәуірінде Мәңгілік Ел идеясының атауы ресми түрде «Мәңгі Тәңірінің күші» түрінде болған. Мысалға алсақ, Күйік ханның мөрінде, Арғұн ханның француз королі Филипке жазған хатында және Алтын Орда ханы Өзбектің елшісін растаған құжаттардағы мәтіндер «Мәңгі Тәңірінің күші» сөздерімен басталып отырған. В. Бартольдтің «моңғол» – Шыңғыс хан тұсында ғана мемлекет атауы, ал кейін ғана халықтың атауы болды» деген тұжырымы ғылыми тұрғыда дұрыс. «Монғол» Шыңғыс хан империясы тұсында этноним емес, политоним болып, им- периялық идеология, яғни мемлекеттік идеология болып қызмет атқарды. Бұл идеологияның атауы жаңадан ойлап табылған жоқ, ол ежелгі түркілердың дүниетанымы негізінде қалыптасқан Түрік қағанатының «Мәңгі Ел» мемлекеттік идеологиясын қабылдап, Шыңғыс ханның империялық идеологиясына айналды. Ал «моңғол» термині де сол «Мәңгі Ел» идеологиясының атауынан шықты. https://tsj.enu.kz/index.php/new/article/view/62Aлтын Орда, «мәңгі ел», идеология, мемлекет, түркілер |
| spellingShingle | Satay Syzdykov Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы Turkic Studies Journal Aлтын Орда, «мәңгі ел», идеология, мемлекет, түркілер |
| title | Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы |
| title_full | Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы |
| title_fullStr | Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы |
| title_full_unstemmed | Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы |
| title_short | Алтын Орданың мемлекеттік идеологиясы |
| title_sort | алтын орданың мемлекеттік идеологиясы |
| topic | Aлтын Орда, «мәңгі ел», идеология, мемлекет, түркілер |
| url | https://tsj.enu.kz/index.php/new/article/view/62 |
| work_keys_str_mv | AT sataysyzdykov altynordanyңmemlekettíkideologiâsy |