تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)

مساکن روستایی جدید به سرعت درحال تغییر چهره دادن و شبیه شدن به معماری شهری هستند. دراین روند تنوع اقلیمی حاکم بر سطح مناطق مختلف نادیده گرفته شده و عموماً مساکن روستایی با سازمان فضایی یکسان برای مناطق اقلیمی متنوع ساخته می‌شود. هدف از این پژوهش، شناخت سازمان فضایی مسکن روستایی استان آذربایجان‌شرقی...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: حامد بیتی, باقر پورجواد اصل, مینو قره بگلو, حسام ناصری
Format: Article
Language:fas
Published: University of Tehran 2021-02-01
Series:Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī
Subjects:
Online Access:https://jrur.ut.ac.ir/article_77735_91b35b1d9dd43e4e3c5f37175b93a4cc.pdf
_version_ 1818988182106013696
author حامد بیتی
باقر پورجواد اصل
مینو قره بگلو
حسام ناصری
author_facet حامد بیتی
باقر پورجواد اصل
مینو قره بگلو
حسام ناصری
author_sort حامد بیتی
collection DOAJ
description مساکن روستایی جدید به سرعت درحال تغییر چهره دادن و شبیه شدن به معماری شهری هستند. دراین روند تنوع اقلیمی حاکم بر سطح مناطق مختلف نادیده گرفته شده و عموماً مساکن روستایی با سازمان فضایی یکسان برای مناطق اقلیمی متنوع ساخته می‌شود. هدف از این پژوهش، شناخت سازمان فضایی مسکن روستایی استان آذربایجان‌شرقی بر اساس تنوع اقلیمی حاکم بر این استان است. در پژوهش اخیر از روش تحلیلی نحو فضایی (چیدمان فضایی)، به منظور بررسی سازمان فضایی مسکن روستایی استفاده شده است. برای انتخاب نمونه‌های مورد بررسی، ابتدا روستاهای مورد مطالعه بر مبنای پهنه‌بندی اقلیمی استان به روش خوشه‌ای به تعداد 9 مورد گزینش شده و سپس تمام خانه‌های بومی موجود در روستاهای منتخب مورد برداشت دقیق میدانی قرار گرفته‌اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از مطالعات میدانی این خانه‌ها به وسیله نرم‌افزار «دپت مپ» و «ای-گراف» بوده است. برخلاف تصور رایج مبنی بر حضور همزمان سه الگوی فضای باز، نیمه باز و پوشیده در مساکن روستایی استان، الگوی حاکم بر ارتباط فضایی خانه‌های روستایی استان از ترکیب فضاهای باز و پوشیده تشکیل‌شده‌است که به ندرت و با معتدل شدن شرایط اقلیمی در برخی از مناطق خاص، الگوی فضای نیمه‌باز به این سازمان افزوده می‌شود. شرایط اقلیمی بیشترین تاثیر را بر روی مولفه هم‌پیوندی و عمق فضایی مساکن روستایی داشته است به طوری که گونه‌های مساکن روستایی از منظر میزان عمق و اندازه هم‌پیوندی به شرایط اقلیمی مختلف پاسخ می‌دهند. همچنین کمترین تأثیر شرایط اقلیمی مربوط به مؤلفه عرصه‌بندی خانه‌های روستایی است که سلسله مراتب استقرار فضاهای مختلف در آن‌ها تقریباً در سراسر استان یکسان است.
first_indexed 2024-12-20T19:18:31Z
format Article
id doaj.art-a8c6617a47e04d569ba67038175b1689
institution Directory Open Access Journal
issn 2008-7373
2423-7787
language fas
last_indexed 2024-12-20T19:18:31Z
publishDate 2021-02-01
publisher University of Tehran
record_format Article
series Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī
spelling doaj.art-a8c6617a47e04d569ba67038175b16892022-12-21T19:29:03ZfasUniversity of TehranPizhūhish/hā-yi Rūstāyī2008-73732423-77872021-02-0111474676510.22059/jrur.2020.306250.153377735تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)حامد بیتی0باقر پورجواد اصل1مینو قره بگلو2حسام ناصری3استادیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.کارشناسی ارشد، گروه مرمت و مطالعات معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران، ایران.دانشیار، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.کارشناسی ارشد، گروه طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.مساکن روستایی جدید به سرعت درحال تغییر چهره دادن و شبیه شدن به معماری شهری هستند. دراین روند تنوع اقلیمی حاکم بر سطح مناطق مختلف نادیده گرفته شده و عموماً مساکن روستایی با سازمان فضایی یکسان برای مناطق اقلیمی متنوع ساخته می‌شود. هدف از این پژوهش، شناخت سازمان فضایی مسکن روستایی استان آذربایجان‌شرقی بر اساس تنوع اقلیمی حاکم بر این استان است. در پژوهش اخیر از روش تحلیلی نحو فضایی (چیدمان فضایی)، به منظور بررسی سازمان فضایی مسکن روستایی استفاده شده است. برای انتخاب نمونه‌های مورد بررسی، ابتدا روستاهای مورد مطالعه بر مبنای پهنه‌بندی اقلیمی استان به روش خوشه‌ای به تعداد 9 مورد گزینش شده و سپس تمام خانه‌های بومی موجود در روستاهای منتخب مورد برداشت دقیق میدانی قرار گرفته‌اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از مطالعات میدانی این خانه‌ها به وسیله نرم‌افزار «دپت مپ» و «ای-گراف» بوده است. برخلاف تصور رایج مبنی بر حضور همزمان سه الگوی فضای باز، نیمه باز و پوشیده در مساکن روستایی استان، الگوی حاکم بر ارتباط فضایی خانه‌های روستایی استان از ترکیب فضاهای باز و پوشیده تشکیل‌شده‌است که به ندرت و با معتدل شدن شرایط اقلیمی در برخی از مناطق خاص، الگوی فضای نیمه‌باز به این سازمان افزوده می‌شود. شرایط اقلیمی بیشترین تاثیر را بر روی مولفه هم‌پیوندی و عمق فضایی مساکن روستایی داشته است به طوری که گونه‌های مساکن روستایی از منظر میزان عمق و اندازه هم‌پیوندی به شرایط اقلیمی مختلف پاسخ می‌دهند. همچنین کمترین تأثیر شرایط اقلیمی مربوط به مؤلفه عرصه‌بندی خانه‌های روستایی است که سلسله مراتب استقرار فضاهای مختلف در آن‌ها تقریباً در سراسر استان یکسان است.https://jrur.ut.ac.ir/article_77735_91b35b1d9dd43e4e3c5f37175b93a4cc.pdfاقلیمسازمان فضایینحو فضامسکن روستاییاستان آذربایجان‌شرقی
spellingShingle حامد بیتی
باقر پورجواد اصل
مینو قره بگلو
حسام ناصری
تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)
Pizhūhish/hā-yi Rūstāyī
اقلیم
سازمان فضایی
نحو فضا
مسکن روستایی
استان آذربایجان‌شرقی
title تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)
title_full تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)
title_fullStr تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)
title_full_unstemmed تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)
title_short تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا (مورد مطالعه: روستاهای استان آذربایجان شرقی)
title_sort تأثیر اقلیم بر سازمان فضایی مسکن روستایی بر اساس نظریه نحو فضا مورد مطالعه روستاهای استان آذربایجان شرقی
topic اقلیم
سازمان فضایی
نحو فضا
مسکن روستایی
استان آذربایجان‌شرقی
url https://jrur.ut.ac.ir/article_77735_91b35b1d9dd43e4e3c5f37175b93a4cc.pdf
work_keys_str_mv AT ḥạmdbyty tạtẖyrạqlymbrsạzmạnfḍạyymsḵnrwstạyybrạsạsnẓryhnḥwfḍạmwrdmṭạlʿhrwstạhạyạstạnậdẖrbạyjạnsẖrqy
AT bạqrpwrjwạdạṣl tạtẖyrạqlymbrsạzmạnfḍạyymsḵnrwstạyybrạsạsnẓryhnḥwfḍạmwrdmṭạlʿhrwstạhạyạstạnậdẖrbạyjạnsẖrqy
AT mynwqrhbglw tạtẖyrạqlymbrsạzmạnfḍạyymsḵnrwstạyybrạsạsnẓryhnḥwfḍạmwrdmṭạlʿhrwstạhạyạstạnậdẖrbạyjạnsẖrqy
AT ḥsạmnạṣry tạtẖyrạqlymbrsạzmạnfḍạyymsḵnrwstạyybrạsạsnẓryhnḥwfḍạmwrdmṭạlʿhrwstạhạyạstạnậdẖrbạyjạnsẖrqy