Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola Wojtyły
Papież Jan Paweł II znany jest jako Namiestnik Chrystusowy. Wielu członków Kościoła nie pamięta, że był wybitnym filozofem. Na tyle znaczącym, że stworzył własną filozofię znaną jako personalizm chrześcijański lub antropologia adekwatna. Jej koncepcję wyłożył w 1969 r. w obszernej rozprawie Osoba i...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | deu |
| Published: |
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
2016-12-01
|
| Series: | Studia Warmińskie |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/sw/article/view/87 |
| _version_ | 1818265650170167296 |
|---|---|
| author | Ryszard A. Podgórski |
| author_facet | Ryszard A. Podgórski |
| author_sort | Ryszard A. Podgórski |
| collection | DOAJ |
| description | Papież Jan Paweł II znany jest jako Namiestnik Chrystusowy. Wielu członków Kościoła nie pamięta, że był wybitnym filozofem. Na tyle znaczącym, że stworzył własną filozofię znaną jako personalizm chrześcijański lub antropologia adekwatna. Jej koncepcję wyłożył w 1969 r. w obszernej rozprawie Osoba i czyn, którą można nazwać summą filozofii późniejszego papieża. W niej znajdujemy nowożytną filozofię świadomości, podmiotu subiektywnie poznającego otaczającą go rzeczywistość, która przeciwstawiła się tradycyjnej metafizyce, próbującej obiektywnie opisać całą rzeczywistość, ale w nikłym stopniu zajmującej się krytyczną analizą subiektywności naszego poznania. Filozoficzne analizy Karola Wojtyły pokazują, że zarówno wcześniejsza historycznie filozofia bytu, jak i nowożytna filozofia świadomości są ujęciami jednostronnymi. Podejmowane przez tego filozofa studium myśli Arystotelesa i św. Tomasza oraz Immanuela Kanta i Maxa Schelera zaowocowało nie tylko podkreśleniem odmienności stanowisk, ujawnianiem ich niepełności, ale propozycją wyjścia z impasu, w jakim znalazły się względem siebie filozofia świadomości i filozofia bytu, z impasu idealizmu i realizmu, aprioryzmu i empiryzmu. Wysiłek integracji filozofii świadomości i filozofii bytu przewija się u Wojtyły od początku jego poszukiwań filozoficznych. Wyrasta zapewne z dwóch jego przekonań. Z jednej strony jest on zdecydowany o wyprowadzeniu wiedzy z doświadczenia, z drugiej strony - o słuszności postawy realistycznej w poznaniu intelektualnym. Potwierdzają to jego zainteresowania zarówno doświadczeniem mistycznym św. Jana od Krzyża, a później doświadczeniem fenomenologicznym Schelera, jak również systemem filozoficznym św. Tomasza. Drogi te będą się ciągle ze sobą spotykać i wzajemnie na siebie oddziaływać. Drogi łączące te filozofie to doświadczenie jako źródło bezpośredniej wiedzy o człowieku, Dotyczy to doświadczenia wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Można powiedzieć, że w poszukiwaniach podstaw wiedzy filozoficznej u Wojtyły od początku pojawia się pewna „dwoistość”. Z jednej strony podejmuje on wysiłek, aby w doświadczeniu mistycznym odkryć to, co bezpośrednio przeżywamy, dzięki czemu to, co ludzkie jest nam tak bliskie, z drugiej – buduje metafizyczno-fenomenologiczny obraz człowieka przez konfrontację etyki Kanta i Schelera z etyką Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu. |
| first_indexed | 2024-12-12T19:54:10Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-a8eb32874c4e4cb0b091c2762809ca57 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 0137-6624 |
| language | deu |
| last_indexed | 2024-12-12T19:54:10Z |
| publishDate | 2016-12-01 |
| publisher | Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie |
| record_format | Article |
| series | Studia Warmińskie |
| spelling | doaj.art-a8eb32874c4e4cb0b091c2762809ca572022-12-22T00:13:56ZdeuWydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w OlsztynieStudia Warmińskie0137-66242016-12-0153395310.31648/sw.8787Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola WojtyłyRyszard A. Podgórski0Katedra Socjologii, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, ul. Żołnierska 14, 10-561 Olsztyn,Papież Jan Paweł II znany jest jako Namiestnik Chrystusowy. Wielu członków Kościoła nie pamięta, że był wybitnym filozofem. Na tyle znaczącym, że stworzył własną filozofię znaną jako personalizm chrześcijański lub antropologia adekwatna. Jej koncepcję wyłożył w 1969 r. w obszernej rozprawie Osoba i czyn, którą można nazwać summą filozofii późniejszego papieża. W niej znajdujemy nowożytną filozofię świadomości, podmiotu subiektywnie poznającego otaczającą go rzeczywistość, która przeciwstawiła się tradycyjnej metafizyce, próbującej obiektywnie opisać całą rzeczywistość, ale w nikłym stopniu zajmującej się krytyczną analizą subiektywności naszego poznania. Filozoficzne analizy Karola Wojtyły pokazują, że zarówno wcześniejsza historycznie filozofia bytu, jak i nowożytna filozofia świadomości są ujęciami jednostronnymi. Podejmowane przez tego filozofa studium myśli Arystotelesa i św. Tomasza oraz Immanuela Kanta i Maxa Schelera zaowocowało nie tylko podkreśleniem odmienności stanowisk, ujawnianiem ich niepełności, ale propozycją wyjścia z impasu, w jakim znalazły się względem siebie filozofia świadomości i filozofia bytu, z impasu idealizmu i realizmu, aprioryzmu i empiryzmu. Wysiłek integracji filozofii świadomości i filozofii bytu przewija się u Wojtyły od początku jego poszukiwań filozoficznych. Wyrasta zapewne z dwóch jego przekonań. Z jednej strony jest on zdecydowany o wyprowadzeniu wiedzy z doświadczenia, z drugiej strony - o słuszności postawy realistycznej w poznaniu intelektualnym. Potwierdzają to jego zainteresowania zarówno doświadczeniem mistycznym św. Jana od Krzyża, a później doświadczeniem fenomenologicznym Schelera, jak również systemem filozoficznym św. Tomasza. Drogi te będą się ciągle ze sobą spotykać i wzajemnie na siebie oddziaływać. Drogi łączące te filozofie to doświadczenie jako źródło bezpośredniej wiedzy o człowieku, Dotyczy to doświadczenia wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Można powiedzieć, że w poszukiwaniach podstaw wiedzy filozoficznej u Wojtyły od początku pojawia się pewna „dwoistość”. Z jednej strony podejmuje on wysiłek, aby w doświadczeniu mistycznym odkryć to, co bezpośrednio przeżywamy, dzięki czemu to, co ludzkie jest nam tak bliskie, z drugiej – buduje metafizyczno-fenomenologiczny obraz człowieka przez konfrontację etyki Kanta i Schelera z etyką Arystotelesa i św. Tomasza z Akwinu.https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/sw/article/view/87antropologia adekwatnaaksjologiatomizmfenomenologiatomizm fenomenologiczny |
| spellingShingle | Ryszard A. Podgórski Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola Wojtyły Studia Warmińskie antropologia adekwatna aksjologia tomizm fenomenologia tomizm fenomenologiczny |
| title | Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola Wojtyły |
| title_full | Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola Wojtyły |
| title_fullStr | Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola Wojtyły |
| title_full_unstemmed | Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola Wojtyły |
| title_short | Tomistyczno-fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie Karola Wojtyły |
| title_sort | tomistyczno fenomenologiczna filozofia osoby w personalizmie karola wojtyly |
| topic | antropologia adekwatna aksjologia tomizm fenomenologia tomizm fenomenologiczny |
| url | https://czasopisma.uwm.edu.pl/index.php/sw/article/view/87 |
| work_keys_str_mv | AT ryszardapodgorski tomistycznofenomenologicznafilozofiaosobywpersonalizmiekarolawojtyły |