KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZ
Öz: Uluslararası literatür karbon vergisinin sera gazı emisyonlarını önemli ölçüde azaltabileceğini ileri sürerken aynı zamanda ekonomide bir daralma yarattığını da göstermektedir. Dolayısıyla, ancak ekonomide bir daralma meydana gelmeden ya da oluşabilecek bir daralmanın etkilerini en aza indirerek...
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Dokuz Eylul University
2020-03-01
|
| Series: | Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1022712 |
| _version_ | 1797922681643859968 |
|---|---|
| author | Reyhan ÖZEŞ ÖZGÜR Selim ÇAĞATAY |
| author_facet | Reyhan ÖZEŞ ÖZGÜR Selim ÇAĞATAY |
| author_sort | Reyhan ÖZEŞ ÖZGÜR |
| collection | DOAJ |
| description | Öz: Uluslararası literatür karbon vergisinin sera gazı emisyonlarını önemli ölçüde azaltabileceğini ileri sürerken aynı zamanda ekonomide bir daralma yarattığını da göstermektedir. Dolayısıyla, ancak ekonomide bir daralma meydana gelmeden ya da oluşabilecek bir daralmanın etkilerini en aza indirerek uygulanabilecek bir karbon vergisi politikasının hem çevresel hem de ekonomik anlamda maksimum faydayı sağlayabileceği söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 10. Kalkınma Planı’nda öngörülen ekonomik büyüme hedefi ve Paris Konferansı’nda taahhüt edilen karbondioksit salınım hedefine birlikte ulaştırabilecek bir politika paketi önermektir. Çalışmada karbon vergisi emisyon salınımını azaltmak için kullanılırken, bu vergi gelirinin iktisadi aktiviteleri canlandırmak için ekonomiye geri enjekte edilmesi telafi edici politika aracı olarak kullanılmaktadır. Karbon vergisi tüm endüstrilere veya alternatif olarak en kirli üç endüstriye uygulanırken, geriye enjeksiyon hanehalkları veya firmalar üzerinden yapılmaktadır. 2012 yılı girdi-çıktı matrisi ve sosyal hesaplar matrisinin kullanıldığı araştırma sonuçları, karbon vergisi uygulamasının toplam sera gazı emisyonlarını azaltmakta etkili olduğu ancak tüm endüstrilere uygulanmasındansa seçilmiş en kirli endüstriler üzerine uygulanmasının daha düşük bir ekonomik küçülme yaratacağı yönündedir. Sera gazı emisyonlarının azaltımı için uygulanan karbon vergisinden toplanan kaynağın ekonomiye, firmalara bir transfer olarak geri döndürülmesinin ise hanehalklarına verilecek transfere göre daha etkili olacağı tespit edilmiştir. Abstract: Literature provides the evidence that carbon tax policy creates economic contraction while it reduces greenhouse gas emissions. Therefore, carbon tax policy can maximize the environmental and economic utility at the same time only if the contraction is removed or impacts of contraction are reduced. This study aims to suggest a policy package that might simultaneously achieve the economic growth targets of the 10th Development Plan in Turkey and carbon emission commitments given in the Paris Conference. In the analyses, while carbon tax is used to reduce greenhouse gas emissions, backward injection of the collected tax to economy for boosting the economic activities is used as a compensatory policy instrument. Carbon tax is applied either on all industries accordingly with “polluter pay” principle or on three most dirty industries, and backward injection is realized either through households or firms. In the analyses where year 2012 input-output and social accounting matrices are used, carbon taxation is found to be more efficient in terms of economic damage when it is applied on three most dirty industries. In addition, backward injection becomes more effective if it is transferred through firms rather than households. |
| first_indexed | 2024-04-10T14:35:13Z |
| format | Article |
| id | doaj.art-aa4dc64c82c04064bee27195e3b273a0 |
| institution | Directory Open Access Journal |
| issn | 1302-3284 1308-0911 |
| language | English |
| last_indexed | 2024-04-10T14:35:13Z |
| publishDate | 2020-03-01 |
| publisher | Dokuz Eylul University |
| record_format | Article |
| series | Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi |
| spelling | doaj.art-aa4dc64c82c04064bee27195e3b273a02023-02-15T16:08:38ZengDokuz Eylul UniversityDokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi1302-32841308-09112020-03-0122117119710.16953/deusosbil.511984KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZReyhan ÖZEŞ ÖZGÜR0https://orcid.org/0000-0002-0842-0590Selim ÇAĞATAY1https://orcid.org/0000-0002-5471-3474Dr., Ekonomist, reyhanozes@yahoo.comProf. Dr., Akdeniz Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İktisat Bölümü, selimcagatay@yahoo.comÖz: Uluslararası literatür karbon vergisinin sera gazı emisyonlarını önemli ölçüde azaltabileceğini ileri sürerken aynı zamanda ekonomide bir daralma yarattığını da göstermektedir. Dolayısıyla, ancak ekonomide bir daralma meydana gelmeden ya da oluşabilecek bir daralmanın etkilerini en aza indirerek uygulanabilecek bir karbon vergisi politikasının hem çevresel hem de ekonomik anlamda maksimum faydayı sağlayabileceği söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 10. Kalkınma Planı’nda öngörülen ekonomik büyüme hedefi ve Paris Konferansı’nda taahhüt edilen karbondioksit salınım hedefine birlikte ulaştırabilecek bir politika paketi önermektir. Çalışmada karbon vergisi emisyon salınımını azaltmak için kullanılırken, bu vergi gelirinin iktisadi aktiviteleri canlandırmak için ekonomiye geri enjekte edilmesi telafi edici politika aracı olarak kullanılmaktadır. Karbon vergisi tüm endüstrilere veya alternatif olarak en kirli üç endüstriye uygulanırken, geriye enjeksiyon hanehalkları veya firmalar üzerinden yapılmaktadır. 2012 yılı girdi-çıktı matrisi ve sosyal hesaplar matrisinin kullanıldığı araştırma sonuçları, karbon vergisi uygulamasının toplam sera gazı emisyonlarını azaltmakta etkili olduğu ancak tüm endüstrilere uygulanmasındansa seçilmiş en kirli endüstriler üzerine uygulanmasının daha düşük bir ekonomik küçülme yaratacağı yönündedir. Sera gazı emisyonlarının azaltımı için uygulanan karbon vergisinden toplanan kaynağın ekonomiye, firmalara bir transfer olarak geri döndürülmesinin ise hanehalklarına verilecek transfere göre daha etkili olacağı tespit edilmiştir. Abstract: Literature provides the evidence that carbon tax policy creates economic contraction while it reduces greenhouse gas emissions. Therefore, carbon tax policy can maximize the environmental and economic utility at the same time only if the contraction is removed or impacts of contraction are reduced. This study aims to suggest a policy package that might simultaneously achieve the economic growth targets of the 10th Development Plan in Turkey and carbon emission commitments given in the Paris Conference. In the analyses, while carbon tax is used to reduce greenhouse gas emissions, backward injection of the collected tax to economy for boosting the economic activities is used as a compensatory policy instrument. Carbon tax is applied either on all industries accordingly with “polluter pay” principle or on three most dirty industries, and backward injection is realized either through households or firms. In the analyses where year 2012 input-output and social accounting matrices are used, carbon taxation is found to be more efficient in terms of economic damage when it is applied on three most dirty industries. In addition, backward injection becomes more effective if it is transferred through firms rather than households.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1022712sera gazı emisyonlarıkarbon vergisisosyal hesaplar matrisitelafi edici politikagreenhouse gas emissionscarbon taxsocial accounting matrixcompensatory policy |
| spellingShingle | Reyhan ÖZEŞ ÖZGÜR Selim ÇAĞATAY KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZ Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi sera gazı emisyonları karbon vergisi sosyal hesaplar matrisi telafi edici politika greenhouse gas emissions carbon tax social accounting matrix compensatory policy |
| title | KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZ |
| title_full | KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZ |
| title_fullStr | KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZ |
| title_full_unstemmed | KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZ |
| title_short | KARBON VERGİSİNİN İKTİSADİ DARALMA ETKİLERİNİN GİDERİLMESİ İÇİN ALTERNATİF POLİTİKA ÖNERİLERİ: TÜRKİYE İÇİN SOSYAL HESAPLAR MATRİSİ TEMELİNDE BİR ANALİZ |
| title_sort | karbon vergisinin iktisadi daralma etkilerinin giderilmesi icin alternatif politika onerileri turkiye icin sosyal hesaplar matrisi temelinde bir analiz |
| topic | sera gazı emisyonları karbon vergisi sosyal hesaplar matrisi telafi edici politika greenhouse gas emissions carbon tax social accounting matrix compensatory policy |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1022712 |
| work_keys_str_mv | AT reyhanozesozgur karbonvergisininiktisadidaralmaetkileriningiderilmesiicinalternatifpolitikaonerileriturkiyeicinsosyalhesaplarmatrisitemelindebiranaliz AT selimcagatay karbonvergisininiktisadidaralmaetkileriningiderilmesiicinalternatifpolitikaonerileriturkiyeicinsosyalhesaplarmatrisitemelindebiranaliz |