Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği

Turizm, ülke ekonomileri üzerinde sahip olduğu doğrudan ve dolaylı etkileri nedeniyle dünyada önemli bir sektör olarak kabul edilmektedir. Ülkelere döviz girdisi sağlayarak ödemeler bilançosundaki cari işlemler dengesinin sağlanmasında da önemli rol oynamaktadır. Turizm, hizmet sektörü niteliği taşı...

Full description

Bibliographic Details
Main Authors: Sinem Yapar Saçık, Gökhan Akar, Zeliha Gülmez
Format: Article
Language:English
Published: Selçuk University 2019-08-01
Series:Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
Subjects:
Online Access:https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725184
_version_ 1797686367390531584
author Sinem Yapar Saçık
Gökhan Akar
Zeliha Gülmez
author_facet Sinem Yapar Saçık
Gökhan Akar
Zeliha Gülmez
author_sort Sinem Yapar Saçık
collection DOAJ
description Turizm, ülke ekonomileri üzerinde sahip olduğu doğrudan ve dolaylı etkileri nedeniyle dünyada önemli bir sektör olarak kabul edilmektedir. Ülkelere döviz girdisi sağlayarak ödemeler bilançosundaki cari işlemler dengesinin sağlanmasında da önemli rol oynamaktadır. Turizm, hizmet sektörü niteliği taşıdığı için emek yoğundur. Bu nedenle istihdamı arttırarak işsizliğin azalmasında etkili olması beklenmektedir. Sektörün gelişimi, istihdamı arttırmasının yanında ekonomide üretim ve tüketim artışını da sağlamaktadır. Uluslararası kültürel ve sosyal etkilere de sahip olması nedeniyle ülkeler arası iletişimi sağlayarak ülkelerin dış dünyaya tanıtılmasına katkı sağlamaktadır. Gelişimi sürekli ilerleme sağlayan turizm sektörü ülkelere sağladığı ekonomik katkılar nedeniyle pek çok ülke tarafından giderek daha da önemli bir sektör haline gelmektedir. Sektör daha önceleri basit bir iktisadi faaliyet olarak görüldüğü için Türkiye’deki gelişimi de 1940’lı yıllarından sonra başlamıştır. Gelişmekte olan birçok ülke gibi Türkiye'de de turizm sektörünün gelişmesi ekonomik büyüme hedeflerinin gerçekleşmesi açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bulunduğu coğrafya itibariyle önemli turistik alanlara sahip olan Türkiye’de özellikle 1980’li yılların sonrasında turizmde çok önemli gelişmeler yaşanmış, sektörün çeşitli düzenlemelerle gelişimi ve korunması sağlanmaya başlanmıştır. Alınan koruma tedbirleri, turizmi teşvik için çıkarılan düzenlemeler, tanınan istisna ve ayrıcalıklarla gelişimi sağlanan turizm sektörünün ekonomik durgunluk ve darboğaz dönemlerinde ekonomiye sağladığı katkılar da açıkça görülmüştür. Bu bağlamda Türkiye'de turizm gelirleri ve cari işlemler dengesi arasındaki ilişkinin analiz edilmesi sektörün gelişimine yönelik politika önermek için önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de 2003-2018 döneminde turizm gelirlerinin cari işlemler dengesi üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’de turizm geliri ile cari işlemler dengesi arasındaki nedensellik ilişkisini incelemeden önce kullanılan değişkenlere ait serilere Genişletilmiş Dickey-Fuller ve Phillips-Perron birim kök testi yapılmıştır. Çalışmada 2003:1-2018:4 dönemi çeyrek yıllık verileri kullanılmıştır. Turizm geliri ile cari işlemler dengesi arasındaki nedensellik ilişkisi VAR Granger Nedensellik testi kullanılarak yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre değişkenler arasında iki yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Bu sonucu VAR modeli yardımıyla yapılan Etki-Tepki ve Varyans Ayrıştırma Analizlerinden elde edilen bulgular desteklemektedir.
first_indexed 2024-03-12T01:05:11Z
format Article
id doaj.art-aa9f256166e94888b7eb710e7dc7dc1e
institution Directory Open Access Journal
issn 2667-4750
language English
last_indexed 2024-03-12T01:05:11Z
publishDate 2019-08-01
publisher Selçuk University
record_format Article
series Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
spelling doaj.art-aa9f256166e94888b7eb710e7dc7dc1e2023-09-14T08:49:25ZengSelçuk UniversitySelçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi2667-47502019-08-0142303316154Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye ÖrneğiSinem Yapar Saçık0Gökhan Akar1Zeliha Gülmez2Karamanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiKaramanoğlu Mehmetbey ÜniversitesiDoktora Öğrencisi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi-Sosyal Bilimler EnstitüsüTurizm, ülke ekonomileri üzerinde sahip olduğu doğrudan ve dolaylı etkileri nedeniyle dünyada önemli bir sektör olarak kabul edilmektedir. Ülkelere döviz girdisi sağlayarak ödemeler bilançosundaki cari işlemler dengesinin sağlanmasında da önemli rol oynamaktadır. Turizm, hizmet sektörü niteliği taşıdığı için emek yoğundur. Bu nedenle istihdamı arttırarak işsizliğin azalmasında etkili olması beklenmektedir. Sektörün gelişimi, istihdamı arttırmasının yanında ekonomide üretim ve tüketim artışını da sağlamaktadır. Uluslararası kültürel ve sosyal etkilere de sahip olması nedeniyle ülkeler arası iletişimi sağlayarak ülkelerin dış dünyaya tanıtılmasına katkı sağlamaktadır. Gelişimi sürekli ilerleme sağlayan turizm sektörü ülkelere sağladığı ekonomik katkılar nedeniyle pek çok ülke tarafından giderek daha da önemli bir sektör haline gelmektedir. Sektör daha önceleri basit bir iktisadi faaliyet olarak görüldüğü için Türkiye’deki gelişimi de 1940’lı yıllarından sonra başlamıştır. Gelişmekte olan birçok ülke gibi Türkiye'de de turizm sektörünün gelişmesi ekonomik büyüme hedeflerinin gerçekleşmesi açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bulunduğu coğrafya itibariyle önemli turistik alanlara sahip olan Türkiye’de özellikle 1980’li yılların sonrasında turizmde çok önemli gelişmeler yaşanmış, sektörün çeşitli düzenlemelerle gelişimi ve korunması sağlanmaya başlanmıştır. Alınan koruma tedbirleri, turizmi teşvik için çıkarılan düzenlemeler, tanınan istisna ve ayrıcalıklarla gelişimi sağlanan turizm sektörünün ekonomik durgunluk ve darboğaz dönemlerinde ekonomiye sağladığı katkılar da açıkça görülmüştür. Bu bağlamda Türkiye'de turizm gelirleri ve cari işlemler dengesi arasındaki ilişkinin analiz edilmesi sektörün gelişimine yönelik politika önermek için önem arz etmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'de 2003-2018 döneminde turizm gelirlerinin cari işlemler dengesi üzerindeki etkisi analiz edilmiştir. Bu amaç doğrultusunda Türkiye’de turizm geliri ile cari işlemler dengesi arasındaki nedensellik ilişkisini incelemeden önce kullanılan değişkenlere ait serilere Genişletilmiş Dickey-Fuller ve Phillips-Perron birim kök testi yapılmıştır. Çalışmada 2003:1-2018:4 dönemi çeyrek yıllık verileri kullanılmıştır. Turizm geliri ile cari işlemler dengesi arasındaki nedensellik ilişkisi VAR Granger Nedensellik testi kullanılarak yapılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre değişkenler arasında iki yönlü bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Bu sonucu VAR modeli yardımıyla yapılan Etki-Tepki ve Varyans Ayrıştırma Analizlerinden elde edilen bulgular desteklemektedir.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725184cari i̇şlemler dengesiturizm gelirleriödemeler bilançosu.current account balancetourism revenuesbalance of payments
spellingShingle Sinem Yapar Saçık
Gökhan Akar
Zeliha Gülmez
Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği
Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
cari i̇şlemler dengesi
turizm gelirleri
ödemeler bilançosu.
current account balance
tourism revenues
balance of payments
title Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği
title_full Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği
title_fullStr Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği
title_full_unstemmed Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği
title_short Turizm Gelirlerinin Cari İşlemler Dengesi Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği
title_sort turizm gelirlerinin cari islemler dengesi uzerindeki etkisi turkiye ornegi
topic cari i̇şlemler dengesi
turizm gelirleri
ödemeler bilançosu.
current account balance
tourism revenues
balance of payments
url https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1725184
work_keys_str_mv AT sinemyaparsacık turizmgelirlerinincariislemlerdengesiuzerindekietkisiturkiyeornegi
AT gokhanakar turizmgelirlerinincariislemlerdengesiuzerindekietkisiturkiyeornegi
AT zelihagulmez turizmgelirlerinincariislemlerdengesiuzerindekietkisiturkiyeornegi